Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện: Mùa lễ hội 2017 phải tốt hơn mọi mặt

Bộ trưởng Bộ VHTT&DL Nguyễn Ngọc Thiện chủ trì Hội nghị. Ảnh: Báo điện tử Tổ quốc

Theo đánh giá chung của Cục Văn hóa cơ sở, công tác lễ hội năm 2016 đã có sự chuyển biến tích cực, tuy nhiên, một số những tồn tại, hạn chế của các mùa lễ hội cũ vẫn chưa được khắc phục.

Cụ thể, một số địa phương vẫn tổ chức hội chọi trâu mà không phải lễ hội truyền thống của địa phương. Tại một số lễ hội vẫn còn xảy ra các hiện tượng phản cảm như chen lấn, xô đẩy, lén lút đổi tiền, ăn xin, ép giá, ăn mặc không phù hợp, lừa gạt khách tham quan, mê tín dị đoan, cờ bạc… gây bức xúc trong dư luận xã hội. Một số lễ hội lớn vẫn chưa thực hiện nghiêm các quy định về bảo vệ môi trường trong lễ hội, vẫn còn để xảy ra hiện tượng bẻ cành cây, xả rác thải bừa bãi, nước thải gây mất vệ sinh, mỹ quan.

Tại Hội nghị, nhiều chuyên gia và đại diện cơ quan văn hóa các địa phương đã chia sẻ những kinh nghiệm, cách làm hay và những ý kiến đóng góp từ thực tiễn tổ chức, quản lý lễ hội trong năm 2016, bảo đảm nét truyền thống của cả phần lễ và hội.

TS. Lê Thị Minh Lý, Ủy viên Hội đồng Di sản Quốc gia cho rằng: “Lễ hội nào mà vai trò của cộng đồng tốt thì lễ hội ấy được tổ chức tốt. Lễ hội nào mà cán bộ quản lý địa phương hiểu biết sâu sắc về văn hóa, kết nối chặt chẽ với cộng đồng thì ở đó, lễ hội được tổ chức tốt”.

Theo TS Lê Thị Minh Lý, không thể tách rời ba yếu tố cộng đồng, nhà khoa học và cơ quan quản lý trong việc tổ chức lễ hội. Đây là mô hình chặt chẽ để đảm bảo lễ hội phát huy giá trị tốt đẹp, không sai lệch.

Đồng tình với quan điểm này, ông Nguyễn Văn Ảnh, Phó Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh Bắc Ninh, việc lấy ý kiến cộng đồng, nhà khoa học vào quản lý lễ hội được tỉnh triển khai từ nhiều năm nay. “Lễ hội nào nhạy cảm, chúng tôi có làm việc với UBND các cấp, lấy ý kiến các nhà khoa học và đối thoại với nhân dân để thực hiện. Chẳng hạn lễ hội Chém lợn ở Ném Thượng, đã được điều chỉnh trên cơ sở ý kiến của các nhà khoa học, cơ quan quản lý và người dân”.

Đánh giá cao các địa phương trong công tác tổ chức lễ hội năm 2016, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện năm 2016 công tác tổ chức, quản lý lễ hội đã đạt được nhiều kết quả, có chuyển biến, xu hướng ngày một tốt lên, công tác tổ, chức quản lý tốt hơn, sự vào cuộc của chính quyền, người dân và sự thay đổi nhận thức của cộng đồng; công tác tổ chức lễ hội dần dần đi vào nề nếp.

Đề cập đến những tồn tại hạn chế trong công tác tổ chức quản lý lễ hội, Bộ trưởng nhấn mạnh cần tuyệt đối ngăn chặn hiện tượng thương mại hóa lễ hội, làm biến tướng lễ hội và đề nghị các địa phương phải quản lý thật tốt, tuyệt đối không cấp phép cho những lễ hội như vậy.

Với những lễ hội còn yếu tố bạo lực, cần tổ chức đối thoại với cộng đồng, các nhà khoa học phải vào cuộc để bạo lực phản cảm dần được loại bỏ. Về vấn đề vệ sinh môi trường, theo Bộ trưởng, cũng phải nâng cao nhận thức của cộng đồng, xã hội. Đặc biệt, cần xã hội hóa mạnh mẽ công tác vệ sinh môi trường tại các điểm di tích tổ chức lễ hội để tăng nguồn nhân lực trong lĩnh vực này, luôn đảm bảo vệ sinh môi trường.

Bộ trưởng cũng chỉ đạo, vấn đề an ninh an toàn rất quan trọng, dù các mùa lễ hội đều chưa xảy ra điều gì nhưng nguy cơ là rất cao. Vì thế các cơ quan quản lý phải luôn ý thức, tìm hiểu, phát hiện và nhanh chóng có biện pháp ứng phó.

Bộ trưởng đề nghị các địa phương, phải thực hiện tốt mô hình chính quyền phối hợp với cộng đồng để làm cho tốt, bảo đảm an ninh, an toàn, văn minh lễ hội cũng như an toàn cho di tích.

Bộ trưởng khẳng định, lễ hội là di sản văn hóa, nơi lưu lại nhiều giá trị truyền thống tốt đẹp, chứa đựng trong đó tinh thần nhân văn, uống nước nhớ nguồn, hướng tới khát vọng tốt đẹp, quốc thái dân an, cầu mong những điều tốt lành cho cộng đồng. Theo Bộ trưởng, bên cạnh việc gắn với bảo tồn, phục dựng di sản tốt đẹp, việc tổ chức lễ hội cũng cần hướng đến giá trị kinh tế, du lịch. “Tổ chức lễ hội để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của lễ hội nhưng cũng cần trên cơ sở tổ chức phát triển kinh tế. Đó là điều rất cần thiết”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng đề nghị, sau hội nghị này, mùa lễ hội 2017 phải tốt hơn mùa lễ hội 2016 ở tất cả các mặt như đã chỉ ra.

“Chúng ta tổ chức lễ hội cũng là phát triển, làm kinh tế nhưng phải phát triển bền vững và gắn với bảo tồn văn hóa, môi trường, cảnh quan”- Bộ trưởng nhấn mạnh.