Cấm kỳ thị, bóc lột, bạo hành hoặc lạm dụng người khuyết tật

Về quyền của người khuyết tật, Công ước quốc tế quy định:

Các quốc gia thành viên tiến hành mọi biện pháp thích hợp về lập pháp, hành pháp, xã hội, giáo dục và các biện pháp khác để bảo vệ người khuyết tật không bị bất kỳ hình thức bóc lột, bạo hành hoặc lạm dụng nào, kể cả bóc lột, bạo hành hoặc lạm dụng trên cơ sở giới, bất kể trong hay ngoài gia đình.

Các quốc gia thành viên cũng tiến hành mọi biện pháp thích hợp để ngăn chặn mọi hình thức bóc lột, bạo hành và lạm dụng, trong đó có thông qua bảo đảm những hình thức giúp đỡ, hỗ trợ thích hợp dành cho người khuyết tật trong giới hoặc lứa tuổi nhạy cảm hoặc gia đình, người chăm sóc họ, bao gồm thông qua cung cấp thông tin và giáo dục phòng tránh, nhận biết và báo lại những hành vi bóc lột, bạo hành và lạm dụng. Các quốc gia thành viên phải bảo đảm rằng các dịch vụ bảo vệ này tôn trọng và phù hợp với lứa tuổi, giới và tình trạng khuyết tật của người liên quan.

Để ngăn chặn mọi hình thức bóc lột, bạo hành hoặc lạm dụng, các quốc gia thành viên phải bảo đảm rằng mọi cơ sở vật chất và chương trình nhằm phục vụ người khuyết tật được cơ quan chức năng độc lập giám sát một cách hiệu quả.

ảnh minh họa

Các quốc gia thành viên tiến hành mọi biện pháp thích hợp để thúc đẩy sự bình phục về tâm lý, ý thức và thể chất, sự phục hồi và tái hòa nhập xã hội của người khuyết tật là nạn nhân của bất kỳ hình thức bóc lột, bạo hành hoặc lạm dụng nào, kể cả việc cung cấp dịch vụ bảo vệ. Sự bình phục và tái hòa nhập này phải diễn ra trong một môi trường có lợi cho sức khỏe, sự thoải mái, lòng tự trọng, nhân phẩm và tính tự lực của người liên quan, và cân nhắc những nhu cầu cụ thể về giới và lứa tuổi.

Các quốc gia thành viên phải thông qua pháp luật và chính sách hiệu quả, trong đó có pháp luật và chính sách dành cho đối tượng là phụ nữ và trẻ em, để bảo đảm rằng mọi vụ việc bóc lột, bạo hành và lạm dụng đối với người khuyết tật đều phải được phát hiện, điều tra và truy tố nếu cần.

Việt Nam là quốc gia thành viên thứ 118 tham gia ký Công ước vào ngày 22 tháng 10 năm 2007. Theo Điều 14, Luật người khuyết tật quy định những hành vi bị nghiêm cấm:

Cấm kỳ thị, phân biệt đối xử người khuyết tật; Xâm phạm thân thể, nhân phẩm, danh dự, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp của người khuyết tật; Lôi kéo, dụ dỗ hoặc ép buộc người khuyết tật thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, đạo đức xã hội; Lợi dụng người khuyết tật, tổ chức của người khuyết tật, tổ chức vì người khuyết tật, hình ảnh, thông tin cá nhân, tình trạng của người khuyết tật để trục lợi hoặc thực hiện hành vi vi phạm pháp luật;

Người có trách nhiệm nuôi dưỡng, chăm sóc người khuyết tật không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ trách nhiệm nuôi dưỡng, chăm sóc theo quy định của pháp luật; Cản trở quyền kết hôn, quyền nuôi con của người khuyết tật; Gian dối trong việc xác định mức độ khuyết tật, cấp giấy xác nhận khuyết tật.

Nước ta cũng đã có nhiều chính sách, giải pháp hỗ trợ người khuyết tật. Ngày 29-12-2017, Uỷ ban Quốc gia người khuyết tật Việt Nam tổ chức Hội nghị thường kỳ tổng kết năm 2017 và phương hướng nhiệm vụ năm 2018.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Hồng Lan cho biết, năm 2017 Quốc hội đã thông qua 4 đạo luật lồng ghép các quy định liên quan đến người khuyết tật (Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự, Luật Đường sắt (sửa đổi), Luật Trợ giúp pháp lý (sửa đổi) và Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ).

Nhờ đó xã hội đã có những thay đổi về nhận thức, nhờ đó người khuyết tật đã tự tin hơn hòa nhập với cuộc sống. Cùng với đó các rào cản xã hội, rào cản giao thông, đi lại, thông tin... từng bước giảm dần, quyền người ngày càng được đảm bảo tốt hơn.