Khánh thành nhà Bia chiến thắng 1015 Charlie -1049 Delta

Trung tướng Khuất Duy Tiến; Tỉnh ủy-HĐND-UBND-UBMTTQVN tỉnh Kon Tum đặt vòng hoa tại Bia Di tích lịch sử điểm cao 1015

Sáng 12/5/2018, tại xã Rơ Kơi huyện Sa Thầy tỉnh Kon Tum, Ban liên lạc (BLL) truyền thống Đại đoàn Đồng bằng (ĐĐĐB) sư đoàn 320, Ban chỉ đạo xây dựng công trình Bia di tích lịch sử chiến thắng cùng với huyện Sa Thầy tỉnh Kon Tum long trọng tổ chức lễ khánh thành nhà Bia chiến thắng 1015 Charlie -1049 Delta.

Chuyện xung quanh cao điểm 1015 Charlie -1049 Delta

Những tháng ngày không thể nào quên

Tại buổi lễ khánh thành nhà Bia, Đại tá Nguyễn Thế Tân, nguyên sư đoàn trưởng sư đoàn 320, Phó Ban Liên lạc ĐĐĐB sư đoàn 320, phát biểu:

Ngày 19/11/1971, Thượng Tướng Văn Tiến Dũng – Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam đến thăm sư đoàn và nói chuyện với các cán bộ chủ chốt của sư đoàn. Tổng tham mưu trưởng nói: Kỳ này Bộ giao cho sư đoàn các đồng chí vào chiến trường mới thực hiện hướng tiến công chiến lược. Chiến trường mới là một địa bàn chiến lược vô cùng quan trọng, một chiến trường cực kỳ gian khổ, khó khăn. Nhưng dù khó khăn, gian khổ đến mấy, các đồng chí cũng phải đánh giỏi, tiêu diệt từng chiến đoàn, trung đoàn và các đơn vị lớn hơn của địch ngay tại sào huyệt của chúng. Đây là thời cơ thuận lợi để các đồng chí phát huy chiến thắng của ĐĐĐB…

Ngày 30/3/1972, Bộ tư lệnh mặt trận Tây Nguyên giao cho sư đoàn 320 dùng trung đoàn bộ binh 52 tiến hành vây ép địch trên cao điểm 1049 Delta. Đồng thời sử dụng trung đoàn bộ binh 64 áp sát ở khu vực 1015 Charlie, sẵn sàng đánh địch đổ bộ xuống sông, đổ bộ đường không, hỗ trợ đánh sang 1049 cứu nguy cho tiểu đoàn dù 2.

Ngày 3/4/1972, trung đoàn bộ binh 52 tiến công vào 1049 nhưng đã không thành công và bộ đội phải lui về tuyến xuất phát. Lực lượng ta thương vong cao vì hoả lực trên không và pháo binh của địch. Hai tiểu đoàn thuộc trung đoàn bộ binh 52 mất sức chiến đấu…

Trước đó, ngày 2/4/1972, địch dùng 46 lần chiếc trực thăng đổ tiểu đoàn 11 dù của Lữ đoàn dù 2 xuống một số điểm cao phía Nam 1015 Charlie để sẵn sàng kết hợp với 1049 lấy lại thế trận phòng ngự liên hoàn trên dãy điểm cao này.

Ngày 8/4/1972, Bộ tư lệnh mặt trận Tây Nguyên giao cho Sư đoàn 320 dùng trung đoàn bộ binh 64 bao vây tiêu diệt tiểu đoàn dù 11 vừa đổ xuống xung quanh điểm cao 1015 Charlie.

7h ngày 11/4/1972, trung đoàn bộ binh 64 cùng các lực lượng tăng cường phối thuộc bắt đầu hành quân chiếm lĩnh trận địa xuất phát tiến công.

5h30 ngày 12/4/1972, pháo binh ta bắn phá mãnh liệt vào các mục tiêu đã chuẩn bị sẵn. Sau đó các mũi hướng mở cửa, tiến vào các mục tiêu.

11h ngày 12/4/1972, tiểu đoàn 11 dù đã chống trả quyết liệt kết hợp với máy bay, pháo binh từ xa bắn vào đội hình của ta trên hướng tấn công chủ yếu. Tiểu đoàn trưởng Đàm Vũ Hiệp, Tiểu đoàn bộ binh 8 và Chính trị viên Nguyễn Văn The cùng một số cán bộ đại đội, trung đội mưu trí, dũng cảm chỉ huy đơn vị sốc lại đội hình chiến đấu bám sát trận địa, khắc phục khó khăn, tiếp tục tiến công.
01h ngày 15/4/1972, lực lượng tiến công chủ yếu của trung đoàn bộ binh 64 đột phá dũng mãnh vào sở chỉ huy tiểu đoàn 11. 01h15, ta hoàn toàn làm chủ mục tiêu này.

Đoàn xe nối đuôi nhau đưa CCB và thân nhân LS lên cầu siêu trên cao điểm 1015 và 1049

Sau 3 ngày chiến đấu, trung đoàn bộ binh 64 và lực lượng tăng cường đã tiêu diệt gọn tiểu đoàn 11 dù 2, diệt 260 tên, bắt 166 tên, bắn rơi 20 máy bay, thu nhiều vũ khí và phương tiện chiến tranh của địch. Đây là trận tiêu diệt gọn 1 tiểu đoàn dù trên chiến trường Tây Nguyên thời điểm bấy giờ. Về phía ta, tuy có tổn thất 235 đồng chí hy sinh, 107 đồng chí bị thương, nhưng trận đánh này được đánh giá cao, có sức cổ vũ lớn đối với các cán bộ chiến sỹ. Chiến công này của trung đoàn bộ binh 64 đã vinh dự được nhận Huân Chương Quân công hạng 3.

Những hành động thắm tình đồng đội

Để tỏ lòng tôn vinh sự hy sinh dũng cảm của đồng đội, thể theo tâm nguyện các thế hệ cán bộ chiến sỹ của sư đoàn, đặc biệt là những đồng đội còn sống đã tham gia chiến đấu trên hai cao điểm này, tâm nguyện của thân nhân các gia đình liệt sĩ, của ban liên lạc truyền thống ĐĐĐB sư đoàn 320, được sự nhất trí của tỉnh ủy, chính quyền tỉnh Kon Tum và sự đồng tình của lãnh đạo, nhân dân địa phương huyện Sa Thầy, xã Rơ Kơi, BLL truyền thống ĐĐĐB sư đoàn 320 quyết định triển khai xây dựng nhà Bia 1015 Charlie - 1049 Delta.

Nhà Bia di tích lịch sử vừa được xây dựng trên đỉnh đồi Charlie

Đại tá Nguyễn Thế Tân phát biểu: “Với phương châm xã hội hoá về kinh phí, tiếp nhận sự ủng hộ của những tấm lòng tự nguyện của mọi người để xây dựng công trình tri ân đầy ý nghĩa này. BLL không đi xin tiền, không kêu gọi đầu tư xây dựng và không xây dựng đề án để xin tiền quốc gia. BLL đã tổ chức nhiều cuộc họp, tham khảo nhiều ý kiến và tiến hành thứ tự các bước chắc chắn mặc dù có những nội dung hết sức khó khăn. Ban chiến tích đã tiến hành khảo sát nhiều lần và trong nhiều lần đó không ít lần thất bại, không đến được nơi mình cần đến vì đường xá, vì thời tiết, vì địa hình phức tạp và vì phương tiện không đáp ứng được. Công trình được khởi công xây dựng ngày 26/12/2017 trên chính mảnh đất cách đây 45 năm diễn ra trận chiến ác liệt trên 2 cao điểm này thuộc xã Rờ Kơi huyện Sa Thầy.

Theo Đại tá Nguyễn Thế Tân, lực lượng xây dựng bao gồm 28 cựu chiến binh thuộc các huyện thành phố tỉnh Nghệ An, 27 đồng chí đã trực tiếp tham gia trận chiến trên 2 cao điểm này năm 1972 và lực lượng của sư đoàn 320. Trước đó ngày 11/12/2017, lực lượng công binh của sư đoàn 320 với máy móc thiết bị hiện đại đã làm sạch vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh để có mặt bằng công trình an toàn nhất. Hai nhà Bia được tọa lạc trên khuôn viên rộng. Mỗi nhà bia rộng 269 m2 với các hạng mục bia đá, nhà bia, khuôn viên. Phần bia đá được chế tác từ đá nguyên khối. Khối đá này được lấy từ mỏ đá tự nhiên thuộc xã Yên Lâm, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hoá ở độ sâu hơn 50m trong lòng núi, đạt tiêu chuẩn không bị om nứt, không có gân vàng trên thớ đá, không bị phong hoá, đủ tiêu chuẩn độ rắn.

Sau đó đá được chuyển về làng nghề đá mỹ nghệ truyền thống lâu đời Ninh Vân, Hoa Lư, Ninh Bình để các nghệ nhân có kinh nghiệm lâu năm với tay nghề cao chế tác, tạo ra những hoa văn độc đáo vào bia. Tiếp đó, bia được chuyển về công ty khắc chữ dưới chân núi Quyết bên bờ sông Lam, TP Vinh để khắc văn bia.

Ngày 24/11/2017, BLL ĐĐĐB sư đoàn 320 cùng với BLL ĐĐĐB sư đoàn 320 tỉnh Nghệ An tổ chức lễ di bia vào Sa Thầy. Những vị tướng lĩnh mưu lược, tài ba trong chiến tranh năm xưa, những cán bộ cao cấp, những người lính già, những CCB các thế hệ của sư đoàn một thời trận mạc, khắp các chiến trường 3 nước Đông Dương (trong đó có nhiều người đã từng tham gia trận chiến trên 2 cao điểm này) cùng với những người thợ làm bia, khắc bia, đông đảo nhân dân đã tề tựu tại núi Quyết, trên đó có đền thờ Hoàng đế Quang Trung, thắp nén tâm nhang, gửi qua bia vào nơi đồng đội nằm xuống, mãi mãi không về. Buổi lễ di bia diễn ra sâu sắc và lắng đọng.

20h ngày hôm đó, bia được chuyển lên xe tải chạy vào Sa Thầy (nơi đồng đội đang an giấc ngàn thu), với chặng đường dài 900km. Mặc dù đường xá mưa, thời tiết khó khăn, nhưng trưa ngày 26/11/2017, những tấm bia đã được chuyển đến xã Rờ Kơi và sẵn sàng đưa lên điểm cao 1015 – 1049.

12h5’ ngày 1/1/2018, tấm bia trên cao điểm 1015 Charlie đã đặt đúng vị trí. Và 9h30’ ngày 2/1/2018, tấm bia trên 1049 delta đã đặt đúng vị trí. Đây là thời khắc đặc biệt khi chiếc vô lăng từ từ nhả tời, đưa tấm bia nặng trên 3 tấn vào chân đế đúng ý định. Hai tấm bia sừng sững trước mặt hướng về phía dòng sông Pô Kô hùng vĩ, có con đường 14 và những Đăk Tô, Tân Cảnh, Võ Định, những địa danh mang nhiều dấu ấn của lịch sử, hào hùng trong những năm chiến tranh ác liệt.

Đại diện CCB, cán bộ chiến sỹ sư 320, thân nhân gia đình liệt sĩ, các tổ chức Đảng, chính quyền, đoàn thể và nhân dân các dân tộc tỉnh Kon Tum, huyện Sa Thầy, xã Rơ Kơi tham dự buổi lễ cầu siêu cho các liệt sĩ đã hy sinh tại 1015 Charlie -1049 Delta

Đại tá Nguyễn Thế Tân tâm sự: “Về phần nhà bia, bản vẽ được Cty Phú Nguyên Hải, TP Vinh Nghệ An thiết kế, được chọn lọc tính toán của các nhà kiến trúc xây dựng và kinh nghiệm kế thừa tạo lên. Thực hiện thi công là các nhóm thợ của Cty Phú Nguyên Hải và những người lính công binh của sư đoàn 320. Những phần có họa tiết khó và tỉ mỉ đều được những người thợ giàu kinh nghiệm ở Thừa Thiên Huế, ở Quy Nhơn, Bình Định thực hiện với sự lựa chọn khắt khe và kỹ lưỡng của Ban chỉ đạo về chất lượng vật liệu. Tất cả tạo ra 2 nhà Bia có kiến trúc hài hòa, có bản sắc văn hóa truyền thống và hiện đại thể hiện sự sâu lắng, ấm áp, nghĩa tình, trang nghiêm và tôn kính. Nhà Bia tuy không đồ sộ nhưng vững chắc, dáng uy nghi với giá trị thẩm mỹ, tâm linh mà từ xa trên các hướng ta có thể nhìn thấy được”.

Để thực hiện được 2 nhà Bia trên, Ban quản lý công trình đã vận chuyển lên 2 cao điểm này hàng trăm tấn vật liệu xây dựng, thiết bị, máy móc, xăng dầu, hàng trăm mét khối nước và các thiết bị thi công để phục vụ cho công trình. Ngoài ra còn hàng tấn thực phẩm, tất cả đều được mang lên điểm cao trên 1000m. Tổng kinh phí xây dựng 2 nhà bia là trên 2 tỷ đồng.

Nhà bia là nơi tâm linh, là nơi các anh tụ họp, để không còn lạnh lẽo và cô đơn. Và là nơi để cán bộ chiến sỹ, CCB, người thân của các anh, chính quyền nhân dân các dân tộc nơi đây và nhiều miền đất nước thường xuyên hương khói cho các anh, thăm viếng các anh vào những ngày các anh hy sinh, những ngày giỗ chạp, ngày lễ tết và những ngày diễn ra các sự kiện trọng đại của đất nước ở chính nơi các anh đã ngã xuống. Các anh mãi mãi không về nhưng các anh mãi mãi có nhân dân, có đồng đội, có gia đình.

Nhà bia chính là nơi giáo dục cho các thế hệ trẻ về truyền thống đấu tranh của cha ông trong lịch sử giữ nước hào hùng của địa phương mình, của quê hương mình cũng như của cả một dân tộc bất khuất, kiên cường.

Những lời nói, cử chỉ xúc động lòng người

Tâm sự của những người lái xe di Bia từ Nghệ An vào Sa Thầy (Kon Tum): “Chúng cháu vinh dự lắm, có lẽ cả đời làm nghề, hôm nay mới được chuyển một chuyến hàng đặc biệt này. Hàng là vật tâm linh, chuyển vào cho những người nằm xuống trên chiến trường mấy chục năm nay. Chúng cháu hứa sẽ làm tốt, đi tốt, đảm bảo an toàn tuyệt đối”.

Trung tá Nguyễn Đức Minh, Trưởng ban Doanh trại sư đoàn - Người đã tham gia suốt mấy tháng trời gắn bó với đỉnh 1015 và 1049 để xây dựng nhà Bia đã xúc động nói: “Cháu đã nhiều năm làm nhà ở cho bộ đội, đến khi cháu làm nhà cho bộ đội đã chết cháu mới hiểu trách nhiệm mình lớn lao thế nào. Ngôi nhà bia Liệt sĩ không đơn thuần là chỗ để người sống thắp nhang nữa mà nó là nơi hội ngộ tâm linh là nơi điểm danh ý thức người còn sống…”.

Trung tướng Khuất Duy Tiến thắp hương cho đồng đội đã hi sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc trong buổi lễ khánh thành nhà Bia

Vợ chồng Trung tướng - Anh hùng LLVTND Khuất Duy Tiến, nguyên Sư đoàn trưởng 320A (Đại đoàn Đồng Bằng) có sổ tiết kiệm mấy trăm triệu đồng tích cóp qua nhiều năm nay. Ông nói với Bà là rút số tiền này, đưa vào xây dựng nhà Bia tri ân các anh hùng liệt sĩ ở Tây Nguyên. Bà nói: Không phải bàn tính gì cả, tiền đó là tiền của liệt sĩ đã hy sinh cho ông và tôi được sống như hôm nay mới có số tiền đó. Trung tướng đã cầm số tiền 450 triệu đồng gửi cho ban quản lý công trình để vào xây dựng hai nhà Bia. Thật là dung dị và cao cả, thật là nhân văn và sâu sắc.

Trong lễ khánh thành nhà bia, Trung tướng - Anh hùng LLVTND Khuất Duy Tiến, nguyên Sư đoàn trưởng 320A (Đại đoàn Đồng Bằng), đã nghẹn ngào nói trong tiếng khóc: "20% thân xác tôi là do bố mẹ tôi sinh ra, 80% là các liệt sĩ dành cho. Tôi sống được đến hôm nay, có gia đình vợ con là do đồng đội đã ngã xuống đùm bọc che chở. Tôi năm nay 88 tuổi, nhưng đồng đội tôi nằm đây chỉ có một tuổi bất tử: Tuổi 20".

CCB Lê Mạnh Hải, người chiến sỹ của sư đoàn năm xưa đã cùng với Cty Phú Nguyên Hải, do ông làm giám đốc đã vào cuộc, đi suốt dọc thời gian xây dựng công trình từ khảo sát thiết kế, chỉ đạo thi công, chọn những vật liệu, chọn thợ, chọn những gì tốt nhất cho công trình, đưa ra những giải pháp tối ưu, vượt qua tất cả khó khăn để làm bằng được công trình tri ân ý nghĩa này. Lê Mạnh Hải đã đưa vào 2 công trình trên gần 2,1 tỷ đồng tính đến ngày 12/4/2018 và hơn 1 tỷ vào các công trình khác.

Những CCB, cán bộ chiến sỹ sư 320 có mặt tại buổi lễ khánh thành nhà Bia chụp ảnh lưu niệm

Các cháu dân tộc xã Rơ Kơi quây quần bên CCB Lê Mạnh Hải