Thiếu tướng Lê Mã Lương: Cần rà soát triệt để việc khai thác bom mìn sai quy định

PV: Vụ nổ ở Yên Phong, Bắc Ninh sáng nay (3/1), ông nhận định như thế nào về vụ việc này?

Thiếu tướng Lê Mã Lương: Trước hết có thể nói là đây là điều rất đáng tiếc vì một vụ nổ như thế không phải chỉ có gây thiệt hại về mạng sống của người dân đâu mà nó còn gây một tác động rất nặng về mặt tâm lý của người dân kể cả những người sống gần đó cũng như là những người ở xa. Vì chúng ta biết rằng năm 2017 có vài vụ nổ xảy ra, lẽ ra thì chúng ta phải rút được kinh nghiệm và quản lý cho chặt nhưng mà tiếc là chúng ta đã không làm được điều ấy và với tình hình như thế này thì lại sẽ có những vụ nổ ở tỉnh nào đó, ở thành phố nào đó rất có thể sẽ xảy ra.

Vì sao? Vì cách quản lý của hiện nay có thể nói là nhiều chỗ nhiều địa phương buông lỏng quản lý nó không chặt, đặc biệt là vật liệu nổ mà đất nước chúng ta sau khi thoát khỏi cuộc chiến tranh giải phóng hơn 40 năm thì bây giờ những vật liệu nổ như các loại bom, mìn, pháo, đạn vẫn còn rải rác ở các địa phương mà nhất là những địa phương trong cuộc chiến tranh diễn ra rất tàn khốc.

Thiếu tướng - Anh hùng LLVTND Lê Mã Lương, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp của Thương binh và NKT Việt Nam

PV: Ông nhận định về trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc này như thế nào?

Thiếu tướng Lê Mã Lương: Chúng ta được biết rằng Thủ tướng Chính phủ đã có Nghị định và lẽ ra một Nghị định như thế của Thủ tướng Chính phủ thì các tỉnh nhất là các tỉnh mà vẫn còn nhiều vật liệu nổ còn rải rác ở chỗ này chỗ kia. Nhưng mà điều này thì chúng ta làm không chặt chẽ và để xảy ra một vụ nổ lớn hàng nghìn ki-lo-gam thuốc nổ trong chốc lát biến nơi kho mà người dân, người ta thuê thành một cái hố với đường kính tới 50 mét và sâu của hố ấy tới 3 mét. Như vậy là lượng nổ tương đương với một tấn với khoảng một tấn TNT, sức công phá của nó có thể nói là rất lớn.

Có 1 điều câu chuyện đã xảy ra rồi và người dân đã thiệt hại về tính mạng. Thế thì những người đang sống đặc biệt là hệ thống quản lý của chúng ta từ Trung ương xuống tới tận cơ sở. Nếu ở nông thôn thì là thôn trưởng là người chịu trách nhiệm trước thôn và trên thôn là xã rồi đến huyện, tỉnh và ở thành phố thì là tổ trưởng tổ dân phố là người gần dân nhất và quản lý và ta biết là nhà này nhà kia có chuyện này chuyện kia người ta biết. Vụ nổ ở Bắc Ninh thì những người mà người ta đi gom các loại vật liệu nổ trong đấy có bom, mìn, đạn thì người ta làm cái này hằng 10 năm nay rồi. Và 10 năm nay rồi hà cớ gì mà dân xung quanh người ta không biết. Biết chứ, có điều là dân không nói, tổ trưởng, thôn trưởng biết không? Thôn trưởng biết chứ và thôn trưởng biết thì thôn trưởng sẽ báo cáo với xã, xã biết thì xã vừa trong phạm vi quản lý của mình xử lý nghiêm túc và đồng thời báo cáo lên huyện huyện biết chứ...? Nhưng mà rõ ràng ở đây là chính quyền bàng quan, cả một hệ thống như thế mà lại cuối cùng để xảy ra một vụ nổ kinh hoàng như thế!.

Chủ tịch huyện nên bị cách chức, chủ tịch xã nên bị cách chức vì nếu mà chúng ta không làm nghiêm thì nó sẽ còn tiếp tục để diễn ra những cái câu truyện đau buồn như thế này nữa. Nó là bài học rất lớn rồi…!

Và 2 giờ chiều nay tôi lại còn nghe thêm một câu truyện là có một thanh niên cầm quả đạn khi cái quả đạn nó văng khỏi cái nhà kho nơi có cái vụ nổ kinh hoàng ấy bắn ra xa tới hàng trăm mét và người thanh niên ấy cầm trên tay và quả đạn ấy nó nổ và mất cánh tay và bị thương cả mặt. Tức là đã không rút kinh nghiệm ngay lập tức, kiểm soát ngay lập tức thì lại tạo ra một cái dây chuyền là tiếp tục có người dân là bị thương may là không mất mạng. Những người quan tâm đến sự kiện này thấy đau lòng mà nhất là chúng tôi những người lính - những người đã từng trải của cuộc chiến tranh và chúng tôi biết phân biệt ra các loại bom, đạn, mìn các loại vật nổ khác và chúng tôi cũng đã có nhiều lần ý kiến thế nhưng lại chìm vào tĩnh lặng. Đó là một điều rất đáng buồn.

Vì thế, lúc này là cái lúc mà bộ máy chính quyền các cấp cần phải rà soát lại một cách nghiêm túc và triệt để. Nhất là các đối tượng mà hay sưu tập rồi buôn bán các cái loại vật liệu nổ và trước hết là phải cảnh báo họ và phải làm cho họ thấy đây là một loại rất nguy hiểm, nó có thể nổ bất cứ khi nào. Phải cảnh báo họ để họ biết được điều ấy để họ không vô tình đã trực tiếp làm ảnh hưởng đến mình, đến tính mạng của mình hoặc là đến gia đình mình mà lại còn ảnh hưởng đến cả bà con lối xóm xung quanh nữa.

Xoay quanh vấn đề Chính phủ đã có nghị định mà nghị định ấy nhiều địa phương không thể hiện một cách thấu đáo, chấp hành một cách nghiêm túc. Vì vật liệu nổ hiện nay nó vẫn còn ở trong dân còn rất là rất nhiều. Nên cách quản lý của chúng ta hiện nay đang có vấn đề, gây nên bức xúc đối với cộng đồng, đối với xã hội. Một nghị định như thế mà chấp hành không nghiêm.

Thứ 2 là người dân xung quanh lẽ ra thấy những dấu hiệu nguy hiểm vì vật liệu nổ thì nó nổ bất kỳ lúc nào thì phải báo cho trưởng thôn hoặc là báo cho tổ trưởng dân phố biết là cái kho này của một người đang thuê này chứa một lượng thuốc nổ là rất lớn mà có nguy cơ nó nổ thì nó sẽ bay và gây ra những thiệt hai lớn trực tiếp còn xung quanh nữa và có thể là đến tính mạng của người dân nữa. Nhưng người dân cũng rất bàng quan, rất thờ ơ, coi thường chuyện ấy cho nên nó dẫn đến một sự cố khủng khiếp như thế.

PV: Cảm ơn Thiếu tướng về cuộc trao đổi này!

Hiện trường tan hoang sau vụ nổ -  Ảnh: Internet

Vỏ đạn chi chít dưới sàn một ngôi nhà - Ảnh: Internet