Các nhà khoa học cảnh báo 90% người mắc bệnh viêm gan B vẫn không ý thức được kẻ giết người thầm lặng này

Một đứa trẻ 8 tuần tuổi được tiêm vắc-xin với tám kháng nguyên, bao gồm viêm gan B, tại trung tâm y tế Madarounfa ở Niger. Ảnh: Séverine Bonnet / Bác sĩ không biên giới

Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng khoảng 300 triệu người trên toàn thế giới đang sống với bệnh viêm gan B, tuy nhiên phần lớn các trường hợp vẫn chưa được chẩn đoán hoặc không điều trị.

Theo một nghiên cứu đăng ngày thứ 2 trên mục Các bệnh về gan và Hệ tiêu hóa của tạp chí Lancet (Lancet Gastroenterology & Hepatology), gần 90% số người nhiễm loại siêu vi rút không thể chữa khỏi này không hề biết rằng họ đang bị nhiễm bệnh.

Hiện nay có một loại vắc-xin có khả năng miễn dịch suốt đời, nhưng chỉ một nửa số trẻ sơ sinh trên toàn cầu được tiếp cận với nó. Hơn thế nữa, chỉ dưới 1% các bà mẹ nhiễm bệnh viêm gan B - nguồn lây nhiễm chính có nguy cơ cao truyền vi rút sang cho con của họ, đang được điều trị thích hợp.

Các tác giả của nghiên cứu này cũng cảnh báo rằng các nỗ lực toàn cầu nhằm loại trừ vi rút viêm gan B (HBV) cho đến năm 2030 sẽ không đạt được trừ khi các quốc gia nhanh chóng cải thiện việc tiếp cận sàng lọc và điều trị. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo rằng tất cả trẻ sơ sinh được tiêm vắc xin phòng bệnh (loại vắc xin này đã có từ năm 1981) trong vòng 24 giờ ngay sau khi sinh sẽ có hiệu quả cao nhất.

Dr Homie Razavi - nhà nghiên cứu hàng đầu của Trung tâm phân tích dịch bệnh tại một công ty nghiên cứu sức khoẻ cộng đồng có trụ sở tại Colorado cho biết: "Hầu hết sự lây truyền từ mẹ sang con xảy ra trong vòng vài ngày sau sinh, vì vậy tiêm vắc xin ngay sau sinh là vô cùng quan trọng.

Ông cũng nhấn mạnh rằng: “Chúng tôi có tất cả các công cụ cần thiết để loại bỏ HBV. Các đánh giá của chúng tôi nêu bật một cơ hội to lớn trong việc sàng lọc, chẩn đoán và điều trị hiệu quả nhằm làm giảm đáng kể số ca nhiễm mới ở tất cả các nước cho đến năm 2030", nhưng chúng ta phải đẩy nhanh nỗ lực trên phạm vi toàn cầu. Chúng tôi hy vọng công việc này sẽ là chất xúc tác để hỗ trợ các chiến lược quốc gia nhằm loại bỏ vi rút cho đến năm 2030, đây là chiến lược 194 quốc gia đã cam kết thực hiện. "

Theo báo cáo, virut truyền nhiễm rất phổ biến ở khu vực Đông Á và tiểu vùng Sahara Châu Phi. Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Nigeria và Philippines chiếm hơn 57% số ca nhiễm bệnh. Tại Cộng hòa Trung Phi, khoảng 12,1% dân số sống chung với virut, trong khi ở Đài Loan, con số này là 9,4%. So sánh với các khu nước trên, nước Anh chỉ chiếm 0,7% số ca nhiễm bệnh.

Theo các nhà nghiên cứu, mặc dù xét nghiệm phát hiện vi rút đầu tiên đã có thể áp dụng từ những năm 1970 nhưng chỉ có một trong số 10 người trên thế giới bị nhiễm virut, đến năm 2016 con số này đã lên đến 26 triệu người. Tỷ lệ người bệnh được chẩn đoán cũng như điều trị, thấp hơn rất nhiều so với thực tế số lượng người bệnh, thậm chí là ở các quốc gia có thu nhập cao. Ở Mỹ, 2/3 số người bị nhiễm HBV không biết về căn bệnh của họ, và ở Anh con số đó là 4/5.

Các nhà nghiên cứu ước tính chỉ có khoảng 5% số người người bệnh đang nhận được sự điều trị thích hợp.

Tuy nhiên, trong số 120 nước theo mô hình kiểu mẫu, ước tính 22 nước đã đạt được mục tiêu 2020 về việc chẩn đoán 1/3 dân số nhiễm HBV. Các tác giả của nghiên cứu khẳng định cần phải sự nỗ lực của toàn thế giới để đến năm 2030 đạt mục tiêu 90% chẩn đoán - với 80% số người bệnh được điều trị. Các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các chương trình sàng lọc sẽ phải mở rộng hơn đối với phụ nữ có thai. Tại Pakistan, bản báo cáo cho thấy, vắc xin tiêm sau sinh HBV và kháng thể bảo vệ HBIG chỉ có trên thị trường tư nhân.

Geoffrey Dusheiko, giáo sư y khoa tại Viện UCL về sức khoẻ gan và tiêu hoá và bệnh viện King's College, cho biết các chính phủ cần bắt đầu giải quyết HBV tương tự như cách sàng lọc và quản lý HIV.

"Viêm gan siêu vi B mãn tính là nguyên nhân hàng đầu gây ra ung thư gan nhưng nó gây ra bệnh gan một cách thầm lặng – nó có thể sống lặng lẽ trong cơ thể con người hàng thập kỷ nếu như không được chẩn đoán hoặc xét nghiệm, cho đến khi nó có biểu hiện rõ ràng ra ngoài cùng các triệu chứng xơ gan, suy gan, hoặc ung thư biểu mô tế bào gan" - Dusheiko nói.

Để đạt được mục tiêu 2030, chúng ta sẽ phải chẩn đoán một số lượng lớn khoảng 250 triệu người - có thể khoảng 100 triệu người trong số đó cần điều trị.

"Một áp lực cần thiết cho việc xét nghiệm trên diện rộng phải đến từ một cộng đồng hiểu rõ về nguy cơ cũng như khả năng điều trị bệnh viêm gan B mãn tính, để nâng cao nhận thức về căn bệnh này tương đương với HIV. Điều đó có thể thúc đẩy mọi người tự giác xét nghiệm và sẽ khuyến khích các chính phủ ở các khu vực hiện có tỷ lệ hiện lây nhiễm cao, trong đó có nhiều nước thu nhập thấp cũng sẽ có những trợ cấp cho việc xét nghiệm và điều trị căn bệnh này.

"Một xét nghiệm viêm gan siêu vi B chỉ tốn 1 Dollar hoặc 2 Dollar nhưng bạn cần thông tin, hệ thống máy móc thiết bị và ý chí."

Dịch từ:
https://www.theguardian.com/global development/2018/mar/27/scientists-warn-90-of-hepatitis-b-sufferers-remain-unaware-of-silent-killer .