Rau muống trong tâm thức người Việt xa quê

Mẹ tôi tay xách chiếc làn nhựa,khoác cái áo mưa đội cái nón quẩy quả đi chợ sớm mua đồ ăn tươi sống cho chồng con,vào ngày giông bão thế này người bán đi sớm, đắt rẻ cũng bán cho xong còn trở về nhà sau những mưu sinh bon chen ngoài chợ đời.

Hồi nớ tôi ghét lắm,thầm nghĩ sao mẹ không cho tôi đi,vì tôi mà đi chợ kiểu gì cũng xén bớt vài đồng cho hàng quà vặt,đôi khi chỉ vài quả ổi găng hay vài quả táo chín vàng rộ chuyển màu nâu đỏ,tôi thường thích mùi vị của quả chín rộ,nó thơm thơm đặc biệt khiến cho đền bây giờ hai thứ tóc tôi vẫn không thể nào quên hương vị quê hương vào tất thảy các mùa đang rộ.

Rau muống quê tôi,được người ta thả bè ngoài ao,nhất là rau muống ngoại vùng Thượng Lỗi, ngọn đua ra non mởn nảy bụ bẫm đến tận cuống rau.

Rau muống đua dùng tay ngắt từng đoạn cho vừa miệng không dài quá cũng không ngắn quá kẻo vụn đĩa rau.

Rửa rau muống ngọn to ngày mưa,phải nhẹ nhàng không dập nát mất ngọn rau non búng phải để ý đỉa hay chui vào cuống rau,bố tôi hay dặn do,dạy dỗ tỉ mỉ như vậy thật kỹ với chị, em tôi.

Ông cụ dặn luộc rau muống đỏ ngọn to phải tinh tế,không được chín quá sẽ nhũn,không được lửa nhỏ quá sẽ đỏ thâm rau và khi ăn cuống rau chưa đúng chín sẽ ngai ngải mất vị ngon của rau muống.

Có nhiều cách chế biến với rau muống bố tôi hay tỉ mẩn làm,tôi thì chả chịu học nhưng được cái tính tôi hay quan sát tỉ mỉ và tôi lại thuộc loại trí nhớ siêu việt, nên dù tôi không học hoặc không ai dạy nhưng tôi đã nhìn thấy thì lưu tâm kể cả sợi tóc nhỏ xíu vẫn làm tôi vẫn nhớ như tạc.

Rau muống luộc vắt chanh hoặc dầm sấu ăn với tôm dảo hay tôm trứng,tôm rang phải kỹ săn con tôm lại,mà không được khô quắt kẻo chỉ còn xác,bố tôi thường chỉ đạo thế .

Tôm rang phải đậm mặn ngọt mới bùi mới để được lâu trong cái khí hậu nhiệt đới của Việt Nam không bị thiu ,ngày ấy ở cái đận người người nhà nhà làm gi có tủ lạnh dự trữ để cất đồ ăn thừa. Nhà tôi thì có tủ lạnh cất đồ nhưng bồ,mẹ tôi đều dậy cách thức tiết kiệm,ngon bổ,rẻ luôn là tiêu chí bố tôi nhấn mạnh trong khi chế biến đồ ăn.

Ngày mưa bố tôi thường bảo ăn thứ nào đơn giản không phải bầy vẽ rình rang cả nhà còn ngồi bên nhau xem phim hay cùng nhau nghe những bản nhạc quốc tế lãng mạn mà ông tỉ mỉ tìm mua mang từ Đức về cho vợ,con cùng thưởng thức, hội nhập nền văn hóa hiền đại,ông thường giới thiệu từng tên các ca sỹ và cuộc đời của họ cho chúng tôi hiểu biết thêm.

Nên có khi chỉ rau muống chấm mắm ớt cay dầm sấu,kèm với miếng thịt rang cháy cạnh hay thịt kho tầu với dừa già bùi bùi thơm mãi tan trong miệng,mừ chừ ăn một bát lai muốn ăn hai bát cơm bởi có đôi khi bố tôi hay pha cách trộn một chút nước thịt mỡ béo ngậy vào cùng với nước mắm, một chút vị đường của nước sốt thịt làm cho cái vị mắm bớt gắt,ngon lạ thật đặc biệt.

Chèn ơi 3 chị em chúng tôi cứ thế mà căng cái bụng trong ngày mưa.

Lại nhớ đến vị của rau muống xào,rau muống trần qua nước sôi già ,phi hành tỏi cho thơm đảo đều nhanh tay cho thấm gia vị,nhưng đừng quên một thìa mắm tôm xào cùng sẽ mang đến cho đĩa rau một màu xanh thật hấp dẫn và đặc biệt đó chính là bí quyết người Nam Định xào rau muống và mùi vì thì thơm nồng vị mắm và tỏi sống cho sau cũng càng tạo nên sự khác biệt về vị.

Tôi thích nhất món rau muỗng trộn gỏi chua,cay,ngọt, mặn mà bố tôi thường làm đổi món khi trời mưa.
Rau muống trộn không thể thiếu rau kinh giới và càng không thể thiếu hạt lạc rang đều tay vàng ruộm chín tới thơm phức khi giã vừa tay trong chiếc cối,xin nhớ lạc đừng giã vun sẽ mất đi vị và nát không còn thơm giòn khi ăn nộm rau muống tận cuối đĩa,ngon đến tận khi bố tôi nhâm nhi uống hết 5 trăm đồng tiền rượu trắng mà tôi thường hay chạy ù sang nhà bác Hoàn bán hàng vặt của xóm chợ phố tôi.

Thật ra còn nhiều cách chế biến lắm về rau muống lắm. Nhớ khi trời nắng gắt bố tôi nấu canh cua đồng với rau muống thả vài cọng rau rút,mùi hành mỡ được phi thơm với gạch cua đổ vào tạo lên một hương vị ngọt đậm không thể ngòi bút nào tả được. Tôi chỉ biết rằng chỉ cơm canh rau muống với quả cả pháo nén hay cà muối xổi hai thằng em trai tôi ăn mỗi đứa phải 6 bát cơm cho cái tuổi Thánh Gióng của chúng. Nghĩ lại tôi lại thấy xót xa mẹ,tần tảo nuôi 3 đứa con tuổi mới lớn ăn rào rào như tằm ăn dỗ,quả thật 3 đứa chúng tôi tồng ngồng tuổi mới lớn,thật tốn cơm tốn vả. Chứ nuôi con tôi mới hiểu hết những năm tháng khốn khó của đấng sinh thành.

Tiếng mưa rơi lốp bốp ngoài sân ,gió rít từng cơn ngoài khe cửa,hơi mát dịu dịu êm đềm xoa dịu cái nóng oi ả đầu hè ,trên cái gác xép chật hẹp nhưng vừa đủ cho 5 người thành viên chúng tôi cùng hai con chó to và nhỏ.

Bố tôi ngôi yên vị bên tách trà tươi thơm mùi trà mới được mẹ rửa kỹ pha chế ủ vào ấm tích,con bờm giống chó Nhật,nhỏ xíu mượt mà dễ thương quẩn quanh trong chân bố.

Mẹ tôi ngồi dựa vào vách tường,áng mắt vẫn vương sự lo âu của mưu sinh chả thể che giấu lấn át được vẻ đẹp phúc hậu của mẹ, bà nhẩn nha,mủi dải khóc xướt mướt theo bộ phim tâm lý xã hội mà bố tôi đã lên đầu phố thuê sẵn,em trai út tôi mè nheo nằm gối đầu trên đùi mẹ như đứa trẻ lên ba,đến giờ cậu vẫn thế chả thể khác được, khi hình ảnh và sự xoắn xuýt của người mẹ và con trai út, hiện tượng đó đã hình thành câu vè từ bao đời, giàu con út, khó con út .

Đứa em trai giáp với tôi nó có tư chất độc lập từ nhỏ,cậu lặng lẽ nằm cạnh vuốt ve con becgie to ngang người cậu và chẳng bao giờ cậu bị manh động biểu lộ động thái nào theo cảnh như mẹ và em út tôi.
Bố tôi trầm ngâm như một nhà dịch giả,đôi khi ông giải thích như một nhà minh triết về tất cả đề tài khiến chị em tôi há hốc miệng như nuốt lấy từng lời.

Êm đềm,ấm áp một dòng chảy sinh khí được thắp lên bởi hai đấng sinh thành, có nhắm mắt tôi vẫn hình dung ra tất thảy những tháng ngày, giây phút gia đình chúng tôi bên nhau, dù là được hay mất,dù là thành hay bại,đó chính là cái nôi thiêng liêng gắn kết bởi hai tiếng gia đình...

Và mỗi khi ăn bữa rau muống đầu mùa nơi xứ người,tôi đều không thể quên nhớ về những người thân yêu, nhớ về miền ký ức cầu vồng đẹp đẽ, đẹp đến mức không thể gọi tên.

Chỉ biết rằng gia đình và cố hương là tất cả chưa bao giờ phai nhòa trong tôi.