Thành phố Móng Cái (Quảng Ninh): Tổ chức Lễ hội Đền Xã Tắc năm 2019

Đền Xã Tắc tại phường Ka Long, TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.

Lễ hội đền Xã Tắc năm nay diễn ra với hai phần: Phần Lễ và phần Hội. Trong đó, phần lễ được tổ chức trang trọng với các nghi lễ chính, gồm: Lễ Cấp thủy (lấy nước), được lấy tại Khu vực ngã ba Soáy nguồn - sông Ka Long; Lễ mộc dục (tắm tượng) tại đền Xã Tắc; Lễ nghinh thần (Rước thần Xã, thần Tắc du hương - du xuân; Lễ an vị tượng tại đàn tế; Lễ tế Xã Tắc; Lễ dâng lễ vật của các địa phương, các cơ quan, đơn vị, nhân dân trên địa bàn thành phố; Lễ cúng chúng sinh; Lễ thả thuyền giấy, đèn hoa đăng trên sông Ka Long; Lễ xuất tịch tại đền Xã Tắc. Phần hội với nhiều hoạt động sôi nổi, hấp dẫn như chương trình biểu diễn văn nghệ dân gian, các trò chơi truyền thống…

Lễ Cấp thủy với hàng trăm người tham gia.

Cụm Di tích đền, chùa Xã Tắc nằm ở vị trí quan trọng nơi địa đầu Đông Bắc Tổ quốc, cạnh ngã ba sông biên giới Việt - Trung. Đền Xã Tắc, nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử trấn yên bờ cõi và khẳng định những nét đặc trưng trong sinh hoạt văn hoá tín ngưỡng của người dân đất Việt. Theo sử sách, đền Xã Tắc xây dựng khoảng cuối thế kỷ XIII, đầu thế kỷ XIV, thờ Thành hoàng châu Móng Cái xưa là Xã Tắc đại vương. Trước kia, ngôi đền ở sát mép sông Thác Mang, trong một lần bão lớn đầu thế kỷ XX, đền bị sạt lở, người dân di chuyển ngôi đền vào khu Soáy Nguồn như ngày nay và đã trải qua nhiều lần tôn tạo. Đàn Xã Tắc tổ chức lễ tế thần Xã (thần đất) vị thần lớn nhất trong năm thổ thần, và thần Tắc (thần lúa) đứng đầu trong “Ngũ cốc”. Đất sinh ra muôn loài, ngũ cốc nuôi sống vạn vật trong ý thức con người từ nguyên thủy. Đây là 2 vị thần tiêu biểu cho 5 thổ thần và ngũ cốc, gắn bó như đất và lúa trong đời sống cư dân nông nghiệp lúa nước. Tháng 3/2018, TP Móng Cái tổ chức phục dựng lại Lễ tế Đền Xã Tắc.

Nghi lễ tế Xã Tắc.

Năm 2005, đền Xã Tắc được UBND tỉnh Quảng Ninh xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. Với những giá trị lịch sử, văn hoá, tâm linh đặc biệt, năm 2009, UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt dự án xây dựng trùng tu, tôn tạo đền Xã Tắc; bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử, văn hoá, tạo cảnh quan khu vực, hình thành điểm du lịch gắn liền với phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời, huy động nguồn lực xã hội hoá xây dựng lại ngôi đền khang trang. Công trình mới được xây dựng rộng hơn 2 ha, bao gồm chính điện xây dựng trên nền cũ, cổng nghi môn, nhà tả vu, hữu vu, lầu chuông, lầu trống, bình phong bằng đá, miếu thờ thần linh và một số công trình khác. Xã Tắc Đại vương (thần chủ đền), Cao Sơn Đại vương và Hưng Nhượng Đại vương Trần Quốc Tảng là 3 vị thần được thờ tại đền hiện nay.