Tín dụng phát huy hiệu quả kinh tế tập thể

Thống đốc Lê Minh Hưng phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

Nếu như năm 2003, dư nợ cho vay đối với khu vực kinh tế tập thể mới đạt 910 tỉ đồng với 787 khách hàng còn dư nợ thì đến năm 2018, dư nợ tín dụng đối với loại hình khách hàng này của các tổ chức tín dụng đã tăng lên 6.269 tỉ đồng (gấp 6,9 lần) với 1.808 khách hàng còn dư nợ.

Sau 15 năm triển khai Nghị quyết số 13-NQ/TW, tính đến nay cả nước có 1.183 Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) với gần 1,6 triệu thành viên. Dư nợ cho vay của hệ thống QTDND cuối năm 2018 đạt 90.483 nghìn tỉ đồng, tăng 22,3 lần trong 15 năm qua.

Theo báo cáo của NHNN chi nhánh TP.HCM, tính đến cuối năm 2018 tổng dư nợ cho vay kinh tế tập thể (hợp tác xã, tổ hợp tác) đạt khoảng gần 3.182 tỷ đồng. Trong đó có khoảng 786,7 tỷ đồng cho vay ngắn hạn và gần 2.400 tỷ đồng cho vay trung và dài hạn để các hợp tác xã, tổ hợp tác (HTX, THT) đầu tư hạ tầng và phát triển các chương trình, dự án sản xuất, kinh doanh.

Hoạt động cho vay kinh tế tập thể thời gian qua có sự đóng góp tích cực từ tất cả các loại hình TCTD, trong đó có các QTDND. Theo đó, hiện nay trên địa bàn TP.HCM có 19 QTDND hoạt động. Hầu hết các quỹ đều có sự chuyển biến mạnh mẽ trong cách làm việc. Do vậy, nguồn vốn cho vay các HTX, THT được giải ngân khá thuận lợi. Nhờ nguồn vốn vay nhiều mô hình kinh tế của xã viên đã được hình thành, vừa mang lại lợi ích kinh tế vừa mang nhiều ý nghĩa xã hội.

Bên cạnh các QTDND, theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP.HCM, trong những năm vừa qua các NHTM trên địa bàn cũng đã trợ vốn khá hiệu quả đối với các mô hình kinh tế tập thể. Theo đó, trong suốt 15 năm, thực hiện theo chính sách khuyến khích chuyển đổi mô hình kinh tế nông nghiệp đô thị của TP.HCM, các NHTM đã giải ngân cho vay khoảng trên 9.600 tỷ đồng đối với gần 40.000 lượt tổ chức, hộ dân để phát triển các mô hình chuyển đổi cây trồng, vật nuôi (trong đó dư nợ cho vay đối với các HTX, THT chiếm khoảng 25,2%).

Xuất hiện nhiều mô hình HTX nông nghiệp kiểu mới hiệu quả

Riêng ở lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, nhờ nguồn vốn vay từ các TCTD, quy mô hoạt động của các HTX, THT liên tục được mở rộng. Nếu như năm 2002 toàn TP.HCM chỉ có 22 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, thì đến thời điểm hiện tại đã có 91 HTX đăng ký thành lập và mở rộng quy mô hoạt động. Nhiều mô hình HTX kiểu mới đã được phát triển tại các quận huyện vùng ven TP.HCM thu hút được khá đông đảo xã viên vì mức thu nhập từ các mô hình kinh tế HTX cao hơn từ 20-30% so với làm ăn đơn lẻ.

Ngoài sự hỗ trợ về vốn của các TCTD, theo UBND TP.HCM các quỹ tài chính như Quỹ trợ vốn thành viên hợp tác xã CCM (thuộc Liên minh HTX TP.HCM) cũng đã cho vay khá hiệu quả đối với các mô hình kinh tế tập thể. Trong vòng 15 năm, quỹ này đã phát triển hơn 3.000 cộng tác viên, thành lập được 1.700 THT ở nhiều ngành nghề và cho vay được khoảng 786,4 tỷ đồng đối với các HTX, THT.

Theo NHNN chi nhánh TP.HCM, đến thời điểm hiện nay cơ bản hệ thống các QTDND trên địa bàn đã bước qua giai đoạn củng cố, chấn chỉnh và đang trên đà phát triển. Để tiếp tục làm cầu nối dẫn vốn vào các mô hình kinh tế tập thể, trong giai đoạn 2020-2025, NHNN chi nhánh TP.HCM sẽ tiếp tục phối hợp với các sở ngành tại địa phương phát triển mạnh hệ thống QTDND, nâng tổng vốn bình quân mỗi quỹ lên mức 100 tỷ đồng/đơn vị và đặt mục tiêu mỗi quỹ cho vay khoảng 90 tỷ đồng/năm để tăng cơ hội tiếp cận vốn cho các HTX, THT.

Trong giai đoạn 10 năm sắp tới (2021-2030), kinh tế tập thể sẽ vẫn là khu vực kinh tế cần đẩy mạnh, khuyến khích phát triển. Cụ thể, đến năm 2030, TP.HCM sẽ phát triển 300 HTX, 5 Liên hiệp HTX, đưa tốc độ tăng trưởng khu vực kinh tế tập thể đạt khoảng 7%/năm và đóng góp khoảng 0,6% vào GRDP thành phố.

Để đạt được những mục tiêu này, trước mắt các sở, ngành tại TP.HCM cần rà soát, thống kê lại toàn bộ các lĩnh vực mà các mô hình kinh tế tập thể đã và đang hoạt động. Từ đó đưa ra những báo cáo cụ thể về kết quả đã đạt được, những vướng mắc cần tháo gỡ. Trong đó nhấn mạnh đến những yếu tố như mức thu nhập của thành viên các HTX, THT, tính hiệu quả, khả năng mở rộng của các mô hình. Đặc biệt các sở, ngành cần nhanh chóng nhóm họp, phân vai trách nhiệm đến từng đơn vị để giải quyết nhanh, rốt ráo các yêu cầu chính đáng của các HTX, THT liên quan đến đất đai, nhà xưởng. Chẳng hạn như việc cho phép HTX được xây dựng nhà xưởng, kho chứa trên đất nông nghiệp cần được thực hiện ngay…

Ngoài ra, đối với các quỹ hỗ trợ HTX như Quỹ CCM, theo kế hoạch của Thành ủy TP.HCM, chấp thuận chủ trương tăng nguồn vốn hoạt động của quỹ này lên mức 2.000 tỷ đồng vào năm 2030, đồng thời yêu cầu quỹ thống kê về nhu cầu vay vốn của khối kinh tế tập thể và làm cầu nối giữa các TCTD với các HTX, THT để đảm bảo tất cả các HTX đều có thể tiếp cận được các nguồn vốn ưu đãi./.