Dự án metro TPHCM: Mỗi ngày mất 2,5 tỷ đồng bồi thường?
Đốt dầm chữ U được đúc sẵn đưa về công trường thi công gói thầu số 2 tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên để lắp ghép. Ảnh: Huy Thịnh
Ngoài số tiền phạt
trên 2 tỷ đồng/ngày, nhà thầu còn yêu cầu chủ đầu tư chi trả các chi phí khác
phát sinh ngoài hợp đồng.
Bồi thường hơn 2 tỷ đồng/ngày
Chiều
6/11, không khí lao động tại công trường xây dựng gói thầu số 2 vẫn diễn ra hết
sức nhộn nhịp. Trên suốt chiều dài hơn gần 19 km, hàng trăm công nhân hối hả
thi công. Nhiều hạng mục quan trọng của gói thầu như cầu vượt sông Sài Gòn đã
cơ bản hoàn thành phần kết cấu móng, trụ. Nhà ga Thảo Điền đã đổ bê tông tầng
1. Các nhà ga An Phú, Rạch Chiếc, Phước Long, …đang bước vào giai đoạn thi công
nước rút
.
Đặc
biệt, nhiều đoạn tuyến đi trên cao qua các phường Thảo Điền (quận 2), Trường Thọ
(quận Thủ Đức) đã hoàn thành việc lắp ghép các dầm chữ U nối liền các nhịp cầu
trên suốt chiều dài hàng trăm mét.
Dự
án tuyến metro số 1 dài 19,7km có tổng mức đầu tư ban đầu 17.387 tỷ đồng nay đã
tăng lên 47.325 tỷ đồng (tăng 172%) với khoảng 1.000 hộ dân, đơn vị bị giải tỏa,
khởi công từ năm 2008. Gói thầu số 2 (xây dựng đoạn trên cao và Deport) khởi
công cuối tháng 8/2012 với tổng giá trị gói thầu là 8.881 tỷ đồng. Theo Ban Quản
lý dự án đường sắt đô thị (QLDA), đến tháng 3/2015, TPHCM và Bình Dương đã hoàn
tất việc bàn giao mặt bằng trống cho nhà thầu thi công.
Tuy
nhiên, đại diện liên danh Sumitomo - Cienco 6 cho biết việc bàn giao nói trên
đã chậm 27 tháng so với kế hoạch. Theo hợp đồng, toàn bộ mặt bằng phải bàn giao
cho nhà thầu vào tháng 1/2013. Việc chậm trễ làm nhà thầu bị thiệt hại nặng vì
đã huy động máy móc, nhân lực vào dự án nhưng phải “đắp chiếu” hơn hai
năm. Ngoài tiền phạt khoảng 100.000 USD/ngày theo hợp đồng, nhà thầu còn
kê khai thêm nhiều tổn thất khác và yêu cầu UBND TPHCM (chủ đầu tư) bồi thường
khoảng 2,5 tỷ đồng/ngày do bàn giao mặt bằng chậm tiến độ.
Với
thời gian chậm bàn giao là 27 tháng, tổng số tiền bồi thường có thể lên đến
hàng nghìn tỷ đồng. Đại diện Ban QLDA cho biết nhà thầu chính thức khiếu nại từ
tháng 1/2015. Ban QLDA đã báo cáo UBND TPHCM, tổ chức đàm phán với nhà thầu và
các đơn vị có liên quan nhằm nhằm hạn chế tối đa chi phí bồi thường cho nhà thầu.
Vì đâu nên nỗi?
Đại
diện Ban QLDA cho biết việc nhà thầu đòi bồi thường, UBND TPHCM đã báo cáo Bộ
GTVT và Thủ tướng Chính phủ để xem xét, tháo gỡ. Trong thời gian xem xét, nhà
thầu vẫn phải đảm bảo tiến độ thi công và chất lượng công trình.
Việc
UBND TPHCM đối mặt với án phạt nghìn tỷ xuất phát từ những bất cập trong công
tác bồi thường giải phóng mặt bằng. Làm việc với lãnh đạo Bộ GTVT vào ngày
3/11, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Hữu Tín cho biết giải phóng mặt bằng chậm,
trách nhiệm thuộc về chính quyền các địa phương. Tuy nhiên, chính sách bồi thường
giữa quy định của Việt Nam và các nhà tài trợ khác nhau dẫn đến việc khiếu nại
gay gắt của nhiều hộ dân.
Tuyến
metro số 1 đi qua địa bàn các quận 1, Bình Thạnh, 2, 9, Thủ Đức và thị xã Dĩ An
(tỉnh Bình Dương). Trong khi các hộ dân ở quận 1, quận Bình Thạnh được tính bồi
thường theo phương án bồi thường giải phóng mặt bằng của dự án metro số 1 thì
các hộ dân ở quận 9, Thủ Đức và Bình Dương lại được “ghép” vào dự án mở rộng xa
lộ Hà Nội. Mức giá bồi thường giữa hai dự án chênh lệch khá lớn, dẫn đến thắc mắc,
so bì, khiếu nại của các hộ dân bị giải tỏa.
Khiếu
nại gay gắt nhất xảy ra tại phường Linh Trung (quận Thủ Đức, TPHCM) và phường
Bình Thắng (thị xã Dĩ An, Bình Dương). Tại phường Linh Trung, nhiều hộ dân ban
đầu bị Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận quy vào diện lấn chiếm đất công,
chỉ được hỗ trợ di dời. Đến lúc người dân trưng ra các chứng cứ chứng minh, như
hộ khẩu, xác nhận của UBND phường đã sử dụng ổn định từ năm 1976 thì mới được
giải quyết bồi thường.
Bất
ngờ là tiền bồi thường lại được tính theo giá đất cũ đã hết hiệu lực thi hành.
Đến lúc người dân khiếu nại tiếp thì mới được điều chỉnh. Nhiều trường hợp điều
chỉnh phương án bồi thường 3-4 lần dân vẫn chưa đồng tình. Do thuộc địa bàn
TPHCM, nhiều hộ dân chưa được bồi thường thỏa đáng vẫn bị cưỡng chế giải tỏa để
bàn giao mặt bằng cho nhà thầu. Có ít nhất hai trường hợp người dân kiện chính
quyền ra tòa và được tòa án nhân dân TPHCM xử thắng kiện.
Riêng
trên 100 trường hợp bị giải tỏa trên địa bàn tỉnh Bình Dương thì nằm “ngoài tầm”
UBND TPHCM. Việc “dây dưa” nói trên khiến chủ đầu tư nhiều lần không thực hiện
được cam kết bàn giao mặt bằng đúng hạn cho nhà thầu.
Tạp chí điện tử Hoà Nhập, cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Doanh nghiệp của Thương binh và NKT Việt Nam, liên tục cập nhật thông tin liên quan về lĩnh vực kinh doanh của Thương binh và Người khuyết tật như: Đầu tư, kinh doanh, thương mại, dịch vụ, bất động sản, sức khỏe. Ngoài ra, Tạp chí cũng xin giới thiệu tới độc giả những bài viết về chính sách cho người có công, tấm gương thương binh, người khuyết tật vượt khó, doanh nhân thương binh, người khuyết tật tiêu biểu, doanh nghiệp của thương binh và người khuyết tật. Kính mời độc giả đón đọc. Mọi ý kiến đóng góp và chia sẻ xin liên hệ qua email tapchihoanhap@gmail.com.