Biên tập viên sách - nghề có danh vị sang trọng!

Biên tập viên sách - họ là ai?

Ngày nay, cùng với nhu cầu phát triển văn hóa đọc của thế hệ trẻ, đặc biệt với sự mở rộng của các đơn vị xuất bản, có đến hàng trăm đầu sách mới được phát hành mỗi ngày tại nước ta với mọi thể loại… Điều đó đồng nghĩa với khối lượng công việc biên tập sách và số lượng biên tập viên sách ngày một tăng. Đây chính là mảnh đất để các cử nhân văn chương thử sức…

Biên tập viên sách được hiểu là người sẽ nhận bản thảo thô của tác giả, đọc lại, suy nghĩ, chỉnh sửa, làm cho tác phẩm đến với công chúng dễ dàng hơn. Đây là một vị trí rất quan trọng tại những nhà xuất bản, cơ quan in ấn, công ty làm sách…

Đầu tiên, người biên tập viên sách cần có một cái nhìn bao quát mang tính đánh giá về cuốn sách chuẩn bị xuất bản như nó thêm được nội dung hữu ích gì cho độc giả? Họ cần phải đặt mình vào vị trí của công chúng để hình dung tác dụng của cuốn sách.

Họ cũng là những người phát hiện ra chỗ sai, chỗ yếu, chỗ thiếu của tác phẩm cần được chỉnh sửa hoặc bổ sung để hoàn chỉnh trước khi đưa đi in. Điều này đòi hỏi người biên tập phải có khả năng trình bày và thuyết phục được tác giả cũng thấy như vậy để cùng hợp tác khắc phục.

Mỗi cuốn sách trước khi đến với bàn tay độc giả đều cần đi qua bàn tay của người biên tập viên.

Những tố chất cần có của người biên tập viên sách

Biên tập viên sách có 2 dạng công việc chính là: Biên tập nội dung và biên tập hình thức. Tuy nhiên, sự phân chia này chỉ mang tính hình thức bởi 2 phạm trù này có mối quan hệ hữu cơ không thể tách rời. Nếu bạn có khả năng ngôn ngữ tốt, có một tâm hồn “nghệ sĩ”, có vốn từ rộng, có một tính cách tỉ mỉ, cầu toàn và có độ nhạy cảm ngôn từ thì bạn có thể thử sức ở công việc này.

Để có thể hoàn thiện cuốn sách, người biên tập cần chỉnh sửa những lời văn thô ráp, câu văn lủng củng, trùng lặp hay những lỗi phổ biến như chính tả… Người biên tập cần xem qua một lượt nội dung để xác định tư tưởng, chủ đề của tác phẩm. Sau khi xem qua lượt đầu, người biên tập sách sẽ phải đọc lại lần nữa, từng câu chữ, từng đoạn văn, trí tuệ và tầm nhìn của người biên tập sách được thể hiện qua các chỉnh sửa các lỗi rất nhỏ. Vì thế, nếu không phải là người có tính cách cẩn thận, kiên nhẫn, không phải là người có đam mê thực sự với sách, với văn học, thì bạn không thể làm tốt nghề biên tập viên sách.

Biên tập viên sách là người trung gian giữa tác giả và độc giả nên cần nắm được tâm lý của cả hai. Tâm lý chung của những tác giả là không thích tác phẩm của mình bị chỉnh sửa quá nhiều. Người biên tập viên cần đặt mình vào vị trí của tác giả để hình dung được cảm nhận, sứ mệnh, ý tưởng của tác phẩm. Người biên tập cần khéo léo cân bằng việc chỉnh sửa song vẫn giữ được thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua tác phẩm của họ.

Đối với độc giả, sản phẩm sách xét cho cùng được ra đời nhằm phục vụ nhu cầu tiếp nhận kiến thức, thông tin. Người biên tập viên là người diễn đạt được thông điệp của tác giả, vừa là người định hướng công chúng hiểu được trọn vẹn thông điệp đó.

Cơ hội việc làm, thu nhập và những giá trị vô giá của nghề biên tập viên sách

Để trở thành một biên tập viên sách, không nhất thiết bạn phải học chuyên ngành Ngữ văn, bởi sách xuất bản ra không phải chỉ có sách văn học mà còn có sách tiếng Anh, địa lý, du lịch, khoa học, kinh doanh, tâm lý học… Tuy nhiên, nghề này yêu cầu người biên tập phải thực sự có khả năng sử dụng ngôn ngữ tốt. Các bạn có thể theo học các ngành ngữ văn, báo chí, các chuyên ngành ngoại ngữ, xã hội – nhân văn nếu muốn theo đuổi nghề này.

Hiện nay, sự ra đời của hàng loạt công ty sách, nhà làm sách tư nhân như Thái Hà, Nhã Nam, Đông A, Phương Nam… khiến cho việc biên tập sách trở thành mảnh đất để các cử nhân văn chương, báo chí thử sức.

Theo thống kê của một số trang tuyển dụng, mức lương dành cho nghề biên tập sách dao động trong khoảng 7-15 triệu/tháng tùy vào kinh nghiệm và hiệu quả công việc.

Do yêu cầu khắt khe về kiến thức và kỹ năng, người biên tập viên sách cần hoàn thiện mình mỗi ngày để tránh sự đào thải nghiệt ngã của nghề. Tuy nhiên, đến với nghề biên tập sách, bạn sẽ được nhiều thứ vô giá.

Đó là bản lĩnh trong sử dụng ngôn từ, là một kho tàng kiến thức quý giá. Hơn nữa, trong các buổi lễ ra mắt sách mới và trước công chúng, hễ giới thiệu về những người có công góp phần cho cuốn sách ra đời, bao giờ người biên tập viên cũng được nhận lời cảm ơn trân trọng nhất từ tác giả, đối tác xuất bản và rất nhiều bạn đọc. Bởi vậy, nhiều người mới nói nghề biên tập sách là một trong những nghề có danh vị sang trọng nhất!