Đó là chia sẻ của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát tại hội nghị quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm nông lâm thủy sản diễn ra ngày 5/11.

Rau, thịt đồng loạt chứa dư lượng hóa chất cấm, kháng sinh

Theo ông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản, giám sát an toàn thực phẩm (ATTP), 9 tháng đầu năm, có 10,3% mẫu rau có dư lượng hóa chất BVTV vượt mức giới hạn cho phép; 16% mẫu thịt có Salmonella, 7,6% mẫu thịt có dư lượng hóa chất, kháng sinh vượt ngưỡng, 1,01% mẫu thủy sản nhiễm dư lượng hóa chất, kháng sinh cấm sử dụng/vượt ngưỡng cho phép.

Chuối ngâm hóa chất diệt cỏ

Cũng trong 9 tháng đầu năm, Tổng Cục, Cục chuyên ngành thuộc Bộ đã tổ chức được 22 đoàn thanh tra chuyên ngành theo kế hoạch và 33 đoàn thanh tra đột xuất (đạt 119%). Kết quả đã ban hành 1.198 Quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền 21.868 tỷ đồng. Hành vi vi phạm chủ yếu là sản xuất vật tư nông nghiệp ngoài danh mục/không đảm bảo chất lượng, vi phạm nhãn hàng hóa, điều kiện nhà xưởng không đảm bảo…

Đợt thanh tra đột xuất phát hiện và xử lý 5 công ty sử dụng chất cấm trong sản xuất thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y.

Phải truy ra các đường dây, xử lý hình sự

Khi nghe xong báo cáo về những con số, Bộ trưởng Cao Đức Phát nói: Ngâm chuối vào thuốc trừ cỏ bán cho người khác ăn, đó không phải là vi phạm hành chính mà là hành động tàn độc. Chúng ta phải đấu tranh với cái ác, phải quyết liệt, không thể chấp nhận một người đầu độc nhiều người khác, trong đó có những đứa trẻ.

“Chúng ta có 1000 mẫu dương tính với salbutamol, từ đó phải truy ra các đường dây. Họ nói mua từ những người bán dạo, điều đó là không chấp nhận được”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

23,6% mẫu thịt chứa chất cấm, dư lượng, kháng sinh vượt ngưỡng

Bà Đinh Thị Phương Khanh, Phó giám đốc sở NN&PTNT tỉnh Long An cũng cho rằng, việc đấu tranh với chất cấm phải giống như chống ma túy, phải xử lý hình sự chứ không thể để “lưng chừng” như vậy.

Theo bà Khanh, hiện nay việc truy xuất nguồn gốc chăn nuôi rất khó khăn, bên cạnh đó có một lực lượng thương lái ngấm ngầm ép nông dân phải sử dụng, bởi giá thu mua thường cao hơn từ 2.000- 5.000 đồng/kg.

Tuy nhiên, hiện nay chế tài xử lý lại chưa đủ sức răn đe. Ví dụ, trong Nghị định 119, quy định xử lý hành vi vi phạm sử dụng chất cấm chỉ phạt từ 5- 10 triệu với hộ gia đình, 10- 20 triệu với trang trại. Bà Khanh cho rằng khi sửa đổi Bộ Luật Hình sự lần này phải đưa hành vi sử dụng chất cấm vào.

“Bất cập nhất hiện nay là quy định nếu thực phẩm gây tổn hại 10- 20% sức khỏe mới xử lý. Bây giờ anh ăn chất cấm mỗi ngày tồn dư một ít chứ không phải ăn xong chết ngay. Không lẽ chờ người ta chết rồi mới đi truy xuất anh ăn cái gì, nguồn gốc ở đâu? Xử lý phải đến nơi đến chốn, khi phát hiện chất cấm phải xử lý hình sự chứ không thể chờ người ta bệnh chết mới xử lý. Như thế khổ cho người dân lắm”, bà Khanh nhấn mạnh.

Tại Hội nghị, Đại tá Trần Trọng Bình, Phó Cục trưởng C49 (Bộ Công An) cũng đưa ra con số giật mình “chỉ tính riêng năm 2014, số trường hợp mắc bệnh ung thư đã lên đến 150.000- 200.000 người, số người chết vì ung thư 82.000 người. Trong đó 75- 95% số trường hợp mắc do yếu tố môi trường và ATTP”.

Đại tá Bình cũng cho rằng những hành vi vi phạm ATTP cần phải được hình sự hóa thay vì xử phạt hành chính như trước.

“Chúng tôi đã bắt giữ những đối tượng mua chất cấm như  phooc môn về sản xuất bánh phở, hàn the đưa vào giò, ure cho vào cá nhưng vì vướng quy định nên vẫn không thể xử lý được. Nếu đợi những cất cấm này gây tử vong rồi mới cấu thành tội thì không thể được”, Đại tá Bình nói.

Tổ chức hội chọ nông sản an toàn hàng tuần

Khi Sở NN&PTNT Hà Nội đang báo cáo tình hình ATTP trên địa bàn, về những kết quả đạt được như Hà Nội không phát hiện việc sử dụng chất cấm, có nhiều văn bản chỉ đạo, nhiều nơi cam kết sản xuất an toàn.... Bộ trưởng Bộ NN liền ngắt lời: “Điều mà người tiêu dùng quan tâm là mua rau sạch ở đâu? Ai chứng nhận? Cái họ cần là miếng thịt, mớ rau an toàn chứ không phải có tất cả bao nhiêu thông tư”.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng bày tỏ: “Đọc thông tin cơ sở ngâm chuối vào thuốc diệt cỏ 2,4D để bán mà tôi thấy lạnh xương sống. Đây là việc quá độc ác, tôi không thể tưởng tượng được”. quyết liệt với những hành vi sử dụng chất cấm; phát hiện và truy xuất nguồn gốc.

Bộ trưởng Phát cho biết, tuần tới Bộ sẽ làm việc với những doanh nghiệp đã thiết lập an toàn để cấp chứng nhận, công bố cho nhân dân biết những địa chỉ có thực phẩm an toàn cũng như dấu hiệu nhận biết đâu là sản phẩm sạch thật. Đầu tiên sẽ thực hiện triển khai ở hai thành phố lớn là Hà Nội và TP. HCM.

Thứ trưởng Vũ Văn Tám cũng yêu cầu, Hà Nội và TP.HCM từ nay đến Tết phải chỉ ra cho người tiêu dùng vài điểm có thể mua được nông sản an toàn, có tem chứng nhận đảm bảo. Hà Nội và các tỉnh phải tổ chức hội chợ bán nông sản, thực phẩm an toàn ít nhất 1-2 tuần một lần.