Cơ hội cho những kẻ trộm camera an ninh

Các camera nhà dân được sử dụng với mục đích phòng chống trộm cắp thường được lắp ở ngoài trời, cùng với sự chủ quan của người dân khi tạo điều kiện cho kẻ trộm có thể dễ dàng lấy cắp. Đối với kẻ trộm, bất cứ thứ gì có thể bán đều trở thành mục tiêu ra tay của chúng, vậy nên camera an ninh cũng không phải là ngoại lệ.

Theo tìm hiểu của phóng viên, một chiếc camera bị trộm bán ra ngoài chợ trời hoặc cho chính các cửa hàng lắp đặt camera có mức giá từ 150.000 đồng – 300.000 đồng tuỳ theo nhãn hiệu và mức độ hư hại.

Một số chủ cửa hàng lắp đặt camera còn cho biết, đa phần những chiếc camera được họ mua lại đều đã qua sử dụng một thời gian. Nhiều chiếc còn nguyên vết bẻ, cắt nhưng do không có loại giấy tờ hay tài khoản nào bảo đảm về chủ sở hữu nên họ vẫn thu mua lại chúng.

Người dùng đang chủ quan với những chiếc camera gia đình

Nước ta nhập khẩu camera với số lượng rất lớn, chỉ đứng sau smartphone về sản lượng. Chính vì thế trên thị trường Việt Nam có rất nhiều chủng loại, từ thương hiệu nổi tiếng dến các sản phẩm trung bình. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại camera đều đảm bảo an toàn tuyệt đối, đặc biệt là những loại camera giá rẻ xuất xứ từ Trung Quốc. Để tăng doanh số bán ra nên một số nhà sản xuất camera giá rẻ đã bỏ phần quản lý ID cá nhân trên nền tảng đám mây, thay vào đó người dùng không thể thay đổi được username và password của camera. Tức là cùng một lúc, hàng triệu camera cùng có username và password mặc định giống nhau.

Trước đây, những chiếc camera cũ bị lấy cắp không thể sử dụng được, muốn sử dụng phải có ID cá nhân trên nền tảng đám mây, nay nhà sản xuất camera giá rẻ đã loại bỏ tính năng bảo mật đó khiến camera bị trộm cắp có thể sử dụng lại như mới.

Nhiều người dùng cho rằng việc lắp đặt camera chỉ để ghi lại hình ảnh nhằm bảo đảm an ninh, phục vụ cho mục đích giám sát nên không quan tâm đến vấn đề bảo mật. Chính vì vậy, những kẻ xấu dễ dàng xâm nhập vào các camera gia đình và lấy được những hình ảnh nhạy cảm của người dùng. Bằng những hình ảnh này, người dùng có thể bị đe doạ tống tiền, hoặc bán cho các trang web để tạo ra lơi nhuận.

Thậm chí, trên thị trường còn xuất hiện một số dòng camera hoạt động theo cơ chế Cloud, kết nối với máy chủ đạt tại nước ngoài. Những thông tin trên camera sẽ được “gửi” ra nước ngoài trước khi kết nối với camera của người dùng ở Việt Nam.

Trên thực tế, những sản phẩm camera giá rẻ xuất xứ từ Trung Quốc lại được nước ta ưa chuộng sử dụng. Nhiều thông tin, hình ảnh nhạy cảm từ đó mà bị phát tán trên các trang mạng do camera bị hack. Điều này đồng nghĩa với tính bảo mật không cao, tiềm ẩn nguy cơ bị xâm nhập camera cá nhân. Mặt khác, đây cũng là động cơ để hành vi trộm cắp camera bùng phát.

Điển hình trên nền tảng mạng xã hội Telegram, xuất hiện rất nhiều hội nhóm chia sẻ nội dung liên quan đến việc mua bán clip từ việc xâm nhập camera gia đình ở Việt Nam, mỗi nhóm thu hút hàng nghìn người tham gia.

Hành vi hack camera để thu thập hình ảnh, video nhạy cảm để bán cho người khác khi không được sự cho phép của chủ nhân video là vi phạm pháp pháp luật. Theo khoản 30 Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP, hành vi rao bán dữ liệu camera bị phạt tiền từ 40 -60 triệu đồng, đồng thời có thể áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc huỷ bỏ thông tin cá nhân do thực hiện hành vi vi phạm. Ngoài ra, người thực hiện hành vi rao bán dữ liệu camera còn phải chịu trách nhiệm hình sự về Tội xâm nhập trái phép mạng máy tính. Điều 289 Bộ Luật hình sự quy định khung hình phạt đối với hành vi kể trên phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 12 năm.

Trên địa bàn quận Cầu Giấy và quận Tây Hồ ngày 04/12/2023 đã xảy một loạt vụ trộm cắp camera an ninh của nhà dân. Đối tượng gây án là Nguyễn Quốc Văn, sinh năm 1971, trú tại phường Bạch Mai, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Trước sự chủ quan của người dân, đối tượng này đã lấy trộm được 7 chiếc camera để bán lấy tiền chi tiêu cá nhân. Trong quá trình gây án, đối tượng đã bị tổ công tác Công an phường Quan Hoa bắt giữ và đưa về trụ sở Công an phường để làm rõ.

Những hành vi kể trên là lời cảnh tỉnh cho người dân cần nâng cao cảnh giác đối với camera an ninh của mình. Theo Cục An toàn thông tin, camera an ninh là một trong những thiết bị có lỗ hổng an ninh mạng nhiều nhất tại Việt Nam. Camera tiềm ẩn rất nhiều rủi ro về an ninh bảo mật quyền riêng tư cá nhân. Nếu người dùng không biết cách chọn lựa sản phẩm có tính bảo mật tốt và quản trị vận hành đúng phương pháp thì nguy cơ bị hack bất cứ lúc nào. Không chỉ các đối tượng hacker mà những người dùng mạng xã hội có hành vi chia sẻ hình ảnh này cũng sẽ bị xử lí. Dù nhẹ hay nặng, việc xử phạt là cần thiết, góp phần răn đe ý thức sử dụng mạng xã hội của người dân.