Trong kỷ nguyên hội nhập quốc tế sâu rộng, khi ranh giới giữa các ngành kinh tế ngày càng mờ đi, “sức mạnh mềm” của văn hóa đang nổi lên như một nguồn lực chiến lược. Công nghiệp văn hóa (CNVH) – lĩnh vực kết hợp giữa sáng tạo, nghệ thuật, công nghệ và thương mại – được nhiều quốc gia xác định là động cơ tăng trưởng mới.

Với bề dày hàng nghìn năm văn hiến, kho tàng di sản phong phú và bản sắc đa dạng, Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển CNVH gắn với du lịch bền vững. Đây không chỉ là hướng đi mang lại giá trị kinh tế, mà còn là con đường khẳng định bản sắc dân tộc trong dòng chảy toàn cầu hóa.

Nhưng để từ chiến lược đi đến thực tiễn thì cần sự vào cuộc của mạnh mẽ, nhìn nhận ,và khắc phục những vướng mắc nhằm phát huy tối đa thế mạnh, vậy nên: Ngày 30/10, tại Ninh Bình, Liên chi hội Đào tạo Du lịch Việt Nam - thuộc Hiệp hội du lịch Việt Nam và Dự án Vườn ươm tài năng văn hóa du lịch tổ chức hội thảo khoa quốc tế "Công nghiệp văn hoá với phát triển du lịch bền vững tại Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế".

Đoàn chủ tịch điều hành hội thảo

Hội thảo được tổ chức với mục tiêu nghiên cứu, đề xuất các giải pháp phát triển công nghiệp văn hóa gắn với phát triển du lịch bền vững tại Việt Nam trong bối cảnh hiện nay, nhằm đáp ứng được nhu cầu và yêu cầu ngày càng cao của thị trường du lịch về nguồn nhân lực du lịch, văn hóa chất lượng cao, nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo nhân lực du lịch, đặc biệt là du lịch văn hóa.

Hội thảo đã thu hút sự tham dự của các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành về văn hóa du lịch, các giảng viên của hơn 120 trường Đại học, Cao đẳng trên cả nước.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, GS Đào Mạnh Hùng - Chủ tịch Liên chi hội Đào tạo Du lịch Việt Nam (VITEA) thuộc Hiệp hội Du lịch Việt Nam nhấn mạnh, công nghiệp văn hoá sẽ có rất nhiều cơ hội để phát triển trong giai đoạn hội nhập sâu rộng với thế giới, cùng với đó, du lịch bền vững là đặc trưng quan trọng của văn hoá, sẽ nhanh chóng trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong sự phát triển của đất nước.

Hội thảo tập trung thảo luận 5 nội dung chính: Vai trò của công nghiệp văn hóa trong phát triển du lịch bền vững tại Việt Nam. Liên kết chuỗi giá trị công nghiệp văn hóa và du lịch trong bối cảnh hội nhập quốc tế; Khai thác tài nguyên văn hóa bản địa để xây dựng sản phẩm du lịch sáng tạo. Bảo tồn di sản văn hóa và phát triển du lịch bền vững; Hợp tác quốc tế trong phát triển công nghiệp văn hóa và du lịch tại Việt Nam; và các vấn đề khác; Khai thác các yếu tố văn hoá bản địa, đặc biệt là những yếu tố văn hoá đặc trưng của vùng miền, địa phương mang đến sự trải nghiệm khác biệt cho du khách; Những giải pháp về bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hoá trong phát triển du lịch bền vững.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam Nguyễn Hồng Hải phát biểu

Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam Nguyễn Hồng Hải cho rằng, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, công nghiệp văn hoá đã và đang trở thành một trong những ngành kinh tế sáng tạo có tốc độ tăng trưởng cao, đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Du lịch – đặc biệt là du lịch văn hoá – ngày càng được khẳng định là ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương, tạo việc làm và giữ gìn bản sắc dân tộc.

Ông Hải cho rằng, sự kết hợp giữa công nghiệp văn hoá và du lịch bền vững chính là bước đi tất yếu để hình thành chuỗi giá trị mới, góp phần phát triển kinh tế tri thức, tăng trưởng xanh và bảo tồn di sản văn hoá Việt Nam. Đây cũng là định hướng lớn được Đảng và Nhà nước ta khẳng định trong nhiều nghị quyết, chiến lược quan trọng như: Nghị quyết số 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam; Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hoá đến năm 2030; Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030.

Với những chủ trương, chính sách đúng đắn đó, nhiều sản phẩm du lịch văn hoá, du lịch di sản, du lịch sáng tạo đã hình thành và gắn với các thương hiệu địa phương nổi tiếng như: Festival Huế, Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột, Tuần lễ Văn hoá – Du lịch Tây Bắc, Không gian Văn hoá Cồng chiêng Tây Nguyên… góp phần lan toả giá trị văn hoá Việt Nam đến bạn bè quốc tế.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Hồng Hải cho rằng, để công nghiệp văn hoá thực sự trở thành động lực của du lịch bền vững, chúng ta vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức như: Thiếu sự liên kết giữa các ngành; hạn chế trong đầu tư công nghệ sáng tạo và nguồn nhân lực chất lượng cao; chưa khai thác hiệu quả các di sản văn hoá gắn với thương mại hoá sản phẩm du lịch có chiều sâu văn hoá.

Để thúc đẩy mối quan hệ tương hỗ giữa công nghiệp văn hoá và du lịch bền vững, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam Nguyễn Hồng Hải đề nghị cần tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm như: Xây dựng hệ sinh thái công nghiệp văn hoá gắn kết với chuỗi giá trị du lịch của từng địa phương, dựa trên bản sắc văn hóa, tính sáng tạo và ứng dụng công nghệ số. Phát triển du lịch văn hoá độc đáo, khai thác hiệu quả các di sản vật thể và phi vật thể của Việt Nam, kết hợp nghệ thuật, điện ảnh, ẩm thực, thời trang, âm nhạc.

Toàn cảnh các đại biểu tham dự hội thảo

Bên cạnh đó, thúc đẩy chuyển đổi số trong quảng bá du lịch và văn hoá, tạo nền tảng tương tác giữa du khách – nghệ sỹ – doanh nghiệp. Tăng cường hợp tác quốc tế, học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia có ngành công nghiệp văn hoá phát triển như Hàn Quốc, Nhật Bản, Anh, Pháp… đồng thời quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới thông qua các sản phẩm văn hoá đặc sắc.

Đồng thời, chú trọng đào tạo nguồn nhân lực sáng tạo, hỗ trợ khởi nghiệp trong lĩnh vực văn hoá – du lịch, đặc biệt là thế hệ trẻ – lực lượng tiên phong cho đổi mới sáng tạo.

GS.TS Hướng Dũng-Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghiệp văn hoá, Đại học Bắc Kinh-Chủ tịch Chương trình Phát triển bền vững và sáng tạo nông thôn của UNESCO cho biết, Việt Nam và Trung Quốc có nhiều nền tảng vững chắc về văn hóa điều đó chắc chắn thúc đẩy thị trường về du lịch phát triển.

GS.TS Hướng Dũng đã gợi ý 3 tầm nhìn để Việt Nam có thể tham khảo. Đó là tầm nhìn ngắn hạn: Sắp xếp nguồn tài nguyên văn hóa bản địa, xây dựng kho dữ liệu và khai thác từ những câu chuyện nhỏ ở địa phương; tầm nhìn trung hạn: xây dựng cơ chế phát triển sản phẩm tái sinh; tầm nhìn dài hạn: xây dựng hệ sinh thái toàn chuỗi của ngành công nghiệp văn hóa, thúc đẩy sự hòa nhập trong vòng tròn văn hóa khu vực.

Hội thảo được tổ chức trong bối cảnh Việt Nam vừa được vinh danh tại World Travel Awards Asia & Oceania 2025, với danh hiệu “Điểm đến hàng đầu châu Á 2025”, cùng với danh hiệu “Điểm đến di sản hàng đầu châu Á 2025”. Những thành tựu này khẳng định vị thế quốc tế ngày càng vững chắc của Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới tạo những tiền đề quan trọng để công nghiệp văn hóa Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới phát triển bền vững.