Đấu giá QSD đất ở Nghệ An: Hình thức mới, đầu cơ mới

Trụ sở thị trấn Yên Thành, nơi diễn ra phiên đấu giá đất theo hình thức mới (bỏ phiếu kín), tình trạng “cò đấu giá” đã không còn xuất hiện

Một thời “vang bóng”…

Trước đây, cứ mỗi phiên đấu giá đất, lực lượng Công an được bố trí khá đông đảo, nhằm để ngăn chặn tình trạng “cò” đấu giá đất làm giá, ép giá đối với người muốn trúng đấu giá QSD đất. Tùy từng vùng quy hoạch và nhu cầu về đất ở mà “cò” đấu giá có thể thao túng, đẩy giá lên cao để ép người muốn trúng đấu giá phải chung chi. Khoản tiền này không vào ngân sách nhà nước mà vào túi của các nhóm “cò” đấu giá.

Năm 2018 tại địa bàn huyện Quỳnh Lưu, Công an huyện đã bắt quả tang và khởi tố 4 đối tượng khi chúng đang chia nhau 600 triệu đồng. Sau khi khởi tố và bắt tạm giam các bị can, Cơ quan CSĐT Công an huyện Quỳnh Lưu đã phải đình chỉ điều tra, trả tự do cho họ vì “chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm” và chuyển vụ việc sang cho Sở Tư pháp Nghệ An xử phạt hành chính. Ban hành quyết định xử phạt hành chính xong, Sở Tư pháp Nghệ An lại bị các đối tượng nói trên có đơn khiếu nại vì “xử phạt sai”. Vụ việc đang trở thành “nỗi ám ảnh” của giám đốc Sở Tư pháp Nghệ An trong lĩnh vực này.

Tại huyện Yên Thành, trong các phiên đấu giá trực tiếp từ năm 2016, 2017 và 2018 cũng diễn ra các hoạt động tương tự của “cò” đấu giá. Bà Hoàng Thị H đã phải chấp nhận bỏ thêm 200 triệu đồng để được trúng đấu giá đối với lô đất có giá khởi điểm hơn 600 triệu đồng xã X.T. Ông Nguyễn T đã phải dùng “quyền lực” của mình để buộc các “cò” đấu giá “phải chừa mình ra, nếu muốn có đất sống” mới mua được 1 lô đất tại đây với giá nhỉnh hơn giá khỏi điểm 5%. Có 2 trường hợp khác là cán bộ huyện Yên Thành, cũng phải “thương lượng” với “cò” đấu giá để được trúng đấu giá 2 lô đất khác.

Hòm phiếu đấu giá được Hội đồng đấu giá giám sát chặt chẽ từ khâu niêm phong, rất khó có thể xảy ra gian lận

Nếu trường hợp nào người muốn trúng đấu giá không chịu chung chi, “cò” đấu giá sẽ bỏ giá cao hơn người muốn đấu giá cho đến khi “đối thủ” đầu hàng. Sau đó “cò” sẽ bỏ không lấy thửa đất đó mà chấp nhận mất tiền cọc để quay lại bám phiên đấu giá tiếp theo và… tiếp tục thao túng.

Khi “cò” đấu giá đất trở thành một nghề kiếm ăn thì đương nhiên họ sẽ có “kỹ năng” nghề nghiệp. Thông thường, người muốn trúng đấu giá phải “chấp nhận cuộc chơi” và tiền vênh giữa giá trúng và giá thực tế sẽ được chi cho các “đại ca cò”. Lực lượng chức năng biết nhưng đành “bó tay” hoặc được họ “cho ít lộc” và “cò đấu giá” cứ thế… tung hoành.

Học theo “kỹ năng” của “cò”, một số cán bộ, công chức cấp huyện cũng tham gia vào hoạt động đấu giá đất. Họ lập hồ sơ mang tên người thân (để tránh tai tiếng) và can thiệp trực tiếp vào hoạt động này. Mỗi lô đất ở vị trí đẹp, họ có thể chuyển nhượng lại ngay sau đó với giá gấp đôi hoặc gấp 3 lần giá khởi điểm.

Đại diện tổ chức đấu giá công bố Luật Đấu giá, các quy định về thủ tục bỏ phiếu đấu giá, công bố phiếu đấu giá… ngay tại phiên đấu giá

Đấu giá gián tiếp, ưu việt đã rõ

Ngay sau khi áp dụng hình thức đấu giá gián tiếp, tại 5 phiên đấu giá QSD đất diễn ra ở địa bàn huyện Yên Thành gần đây do Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản Nghệ An được chọn thực hiện, hiện tượng “cò” đấu giá đã không còn một bóng. Mỗi phiên đấu giá, chỉ cần 1 công an viên làm nhiệm vụ bảo đảm trật tự, không phải sử dụng đến lực lượng Công an huyện như trước.

Ngày 21/7/2019 tại hội trường UBND xã Hậu Thành, 15 lô đất đầu tiên đã được Hội đồng đấu giá đất của UBND huyện Yên Thành thực hiện theo hình thức mới. Có 105 người tham gia đấu giá 15 lô đất tại phiên đấu giá này. Tổng số tiền trúng đấu giá cao gấp đôi giá khởi điểm mà không có bất cứ thắc mắc, khiếu kiện nào.

Ngày 27, 28, 29 và 30/8 vừa qua, tại thị trấn Yên Thành và các xã: Khánh Thành, Viên Thành, Phúc Thành, liên tiếp diễn ra 4 phiên đấu giá QSD đất theo hình thức mới. Không có bất cứ một “cò” đấu giá nào xuất hiện tại các phiên đấu giá bởi không còn cơ hội để thao túng, can thiệp, làm tiền. Thị trấn Yên Thành có 16 lô đất được đưa ra đấu giá thì có 82 hồ sơ đăng ký đấu giá. Chỉ trong 1 ngày, kết quả là có 15 lô trúng đấu giá (lô số 13 chỉ có 1 hồ sơ tham gia đấu giá nên không hợp lệ) với tổng số tiền trúng đấu giá cao hơn giá khởi điểm 70% (hơn 9,1 tỷ đồng). Bà Trần Thị B, cán bộ huyện Yên Thành đã “chấp nhận cuộc chơi” với quyết tâm mua thửa đất số 4 (diện tích 172m2) với giá 1,652 tỷ đồng, cao hơn giá khởi điểm 670,224 triệu đồng. Bà Phạm Thị H, trúng đấu giá lô số 1 với số tiền trúng đấu giá cao hơn giá khởi điểm 924 triệu đồng…

Khi mở hòm phiếu đấu giá, việc giám sát của Hội đồng đấu giá, đại diện những người tham gia đấu giá đã tạo niềm tin tuyệt đối với khách hàng

Tại xã Khánh Thành, có 23 lô đất được tổ chức đấu giá ngày 28/8. Kết quả là: Có 48 người đăng ký tham gia đấu giá đối với 13 lô, có 10 lô không hợp lệ vì không đủ 2 hồ sơ hoặc không ai đăng ký. Số tiền trúng đấu giá của 13 lô đất cũng cao hơn 50% giá khởi điểm. Ông Nguyễn Văn Lý, tham gia đấu giá lô đất số 17 nhưng không trúng đấu giá vì trả thấp hơn “đối thủ” 162,28 triệu đồng. Ông Lý chia sẻ: “Đấu giá theo hình thức này tôi thấy khách quan, vô tư và thoải mái. Ai may thì người đó trúng, tiền vào ngân sách nhà nước là tốt rồi”.

Xuất hiện “đầu cơ” đất

Tuy nhiên, tại 2 phiên đấu giá diễn ra tại thị trấn Yên Thành và xã Khánh Thành mà phóng viên theo dõi được, có 3 người phụ nữ trung tuổi có hộ khẩu tại xã Công Thành và xã Mỹ Thành là Lương Thị Đ, Lương Thị Th và Trần Thị H có biểu hiện của “đầu cơ” đất thông qua đấu giá. Họ trả giá cao hơn những đối thủ khác để có được lô đất, sau đó rao bán lại. Tại phiên đấu giá QSD đất của thị trấn Yên Thành ngày 27/8, 3 người phụ nữ trên xuất hiện. Bà Lương Thị Đ đã trúng đấu giá lô đất số “x” với giá 1,5153 tỷ đồng, cao hơn giá khởi điểm 528,9576 triệu đồng.

Đại diện tổ chức đấu giá - ông Nguyễn Ngọc Minh, giám đốc Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản Nghệ An công bố kết quả từng phiếu đấu giá

Tại xã Khánh Thành, lô đất số 03 (vùng quy hoạch Đồng Tường), năm 2016 đã 2 lần đưa ra đấu giá trực tiếp nhưng không ai đăng ký mua vì lô đất nằm ở chính diện ngã 3 đường, giá khởi điểm ngang với 3 lô đất liền kề. Theo quan niệm của người địa phương thì những lô đất ở vị trí ngã 3, phong thủy không đẹp, người mua thường không gặp may mắn. Vì vậy, đầu năm 2019 UBND xã Khánh Thành có tờ trình gửi UBND huyện Yên Thành xin đã hạ mức giá khởi điểm thửa đất trên từ 160 triệu đồng (năm 2016) xuống 80 triệu đồng. Sau khi hạ mức giá khởi điểm, có 9 người tham gia đấu giá lô đất. Bà Đ, bà Th và bà H cũng nộp hồ sơ tham gia đấu giá lô đất này. Khi công bố giá đấu, cả 3 người phụ nữ trên đã trả giá cao hơn rất nhiều so với 6 người dân địa phương. Bà Đ đã trúng đấu giá lô đất trên với số tiền 185,3 triệu đồng.

Ngăn chặn đầu cơ trong đấu giá đất bằng hình thức gián tiếp này đang là bài toán khó đối với chủ tài sản và các tổ chức đấu giá

Theo phân tích của một số người am hiểu trong lĩnh vực này thì sau khi trúng đấu giá, những người đầu cơ nói trên sẽ rao bán lại. Nếu không không ai mua, họ sẵn sàng bỏ cuộc (không nộp tiền để nhận được QSD đất), chấp nhận mất tiền cọc. Thửa đất sau đó lại phải làm quy trình xin đấu giá lại.

Xét về quy định pháp luật, những người “đầu cơ” tham gia đấu giá đất là không sai. Nhưng họ đang tạo ra hình ảnh không đẹp trong hoạt động đấu giá mới này và trong mắt những người có nhu cầu mua đất để ở thực sự. Kẻ “đầu cơ” giống như loài ký sinh trùng, họ vô tâm trục lợi trên ước mơ của người khác.