Theo cảnh báo được phát đi từ ngày 5/10/2022 của Ủy ban Chứng khoán nhà nước, thời gian gần đây, một số doanh nghiệp đã thiết lập các website, app giao dịch như Passion Invest, Finhay, Tikop, Infina, Savenow, BUFF… sử dụng công cụ truyền thông quảng bá cho các sản phẩm, dịch vụ của mình để huy động vốn. Tuy nhiên, các website, app này lại có dấu hiệu hoạt động quản lý quỹ và quản lý danh mục đầu tư chứng khoán mà không được UBCKNN cấp phép, giám sát theo quy định của pháp luật về chứng khoán.
Nhà đầu tư có thể gặp rủi ro khi có tranh chấp xảy ra mà không được pháp luật về chứng khoán bảo vệ quyền và lợi ích. UBCKNN khuyến cáo nhà đầu tư thận trọng khi thực hiện các giao dịch đầu tư chứng khoán trên các app giao dịch này, nhà đầu tư chịu trách nhiệm đối với các rủi ro có thể phát sinh.
Đặc điểm chung của các ứng dụng di động này là thường xuyên chạy quảng cáo trên nhiều nền tảng mạng xã hội, và được không ít ca sĩ, diễn viên, doanh nhân... nổi tiếng giới thiệu.
Nền tảng đầu tư VNSC By Finhay thuộc sở hữu của Finhay, Finhay định nghĩa là hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa Finhay và Người Dùng.
Về app Finhay, được thành lập năm 2017, thuộc sở hữu của Công ty Cổ phần Finhay Việt Nam, Giấy phép đăng ký kinh doanh số 0107748373 được Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội cấp ngày 06/03/2017, trụ sở chính tại Tầng 8, Tòa nhà Capital Building, Số 58 Phố Kim Mã, Phường Kim Mã, Quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội.
Đến nay Finhay được giới thiệu thêm nền tảng đầu tư VNSC By Finhay và đang cung cấp các sản phẩm liên quan đến hợp tác đầu tư, chứng khoán, tích lũy sinh lời, mua bán vàng, ngân hàng... Sức hấp dẫn của ứng dụng này chính là việc người dùng chỉ cần bỏ ra số tiền nhỏ, đã có thể tham gia các sản phẩm của Finhay, như đầu tư cổ phiếu, góp vốn vào quỹ đầu tư chỉ từ 50.000 đồng với mức lãi lên tới 9%/năm.
Theo giới thiệu, Finhay là ứng dụng đầu tư cá nhân với hơn 2,7 triệu người dùng. Như vậy, tính tới thời điểm công bố, Finhay đã huy động được tổng số vốn của hơn 2,7 triệu người dùng là khoảng 1.350 tỷ đồng.
Cần phải nhấn mạnh, những người đồng ý sử dụng ứng dụng và đầu tư tài chính tại Finhay, được công ty này quy ước là ký hợp đồng hợp tác kinh doanh (hợp đồng BCC).
Ngay cả khi tham gia nền tảng đầu tư VNSC By Finhay, cũng thuộc sở hữu của Finhay và cũng là hợp đồng BCC, và được Finhay định nghĩa là hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa Finhay và Người Dùng. Định nghĩa như vậy, có nghĩa là người dùng đã chấp nhận hoàn toàn rủi ro về mình, ngay cả trường hợp mất trắng cũng rất khó kiện cáo để đòi lại tiền đầu tư từ Finhay…
Như vậy, chỉ tính riêng ứng dụng Finhay con số về người tham gia đã lớn gấp nhiều lần so với vụ Công ty Bất động sản Nhật Nam của Vũ Thị Thúy (với hơn 20.000 bị hại), và đối tượng hướng tới của những ứng dụng này là những em sinh viên, các cựu chiến binh có tiền dưỡng bệnh có thể có cả những người lao động chưa đủ hiểu biết về cách hoạt động của các Fintech…
Tòa soạn đã nhận được phản ánh của một số bác cựu chiến binh về việc Finhay vẫn tổ chức huy động vốn bằng hợp đồng BCC, thông qua công ty "bình phong" là Công ty Cổ phần Chứng khoán Vina sau vụ việc của bất động sản Nhật Nam mà các bác đã mất khoản tiền không nhỏ khi
Theo các thông tin phản ánh, thông qua nền tảng VNSC By Finhay và công ty chứng khoán Vina, đã xuất hiện chương trình huy động vốn có tên là đầu tư “Ươm Hạt mầm vàng”.
Trong chương trình này, nhà đầu tư sẽ nạp tiền và chọn các gói đầu tư như: Hạt dưa, Hạt lúa, Hạt cải, … với lợi tức cố định được VNSC By Finhay công bố là 6,5%/năm, thời gian áp dụng từ ngày 6/9/2023 – 30/9/2023.
Các cựu chiến binh phản ánh Finhay dùng nền tảng VNSC By Finhay để huy động vốn bằng hợp đồng hợp tác kinh doanh. Hợp đồng BCC đã được Finhay định nghĩa khi sử dụng nền tảng VNSC By Finhay
Finhay và chứng khoán Vina giải thích trong “Điều khoản và điều kiện sử dụng sản phẩm dịch vụ, của công ty chứng khoán Vina trên nền tảng VNSC By Finhay là: “Hợp Đồng BCC” là hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa Finhay và người dùng; “Người Dùng” là cá nhân đủ điều kiện được Finhay cấp tài khoản người dùng để sử dụng các tính năng trên phần mềm VNSC by Finhay; “Phần Mềm VNSC by Finhay” có nghĩa là phần mềm và công nghệ thuộc sở hữu của Finhay, thông qua đó người dùng sử dụng các tính năng do Finhay/đối tác của Finhay cung cấp; “Tài Khoản Người Dùng” là tài khoản của người dùng được tạo lập trên phần mềm VNSC by Finhay, để sử dụng các tính năng của phần mềm VNSC by Finhay; “Vốn Hợp Tác Kinh Doanh” là tiền vốn như được định nghĩa tại Hợp Đồng BCC...
Hũ vàng, chứng khoán ... là những sản phẩm đầu tư tại Finhay được truyền thông chính thức
Do đó, khi người dùng nạp tiền để tham gia đầu tư vào chương trình Ươm Hạt mầm vàng, trên nền tảng VNSC by Finhay, cũng chẳng khác so với đầu tư tại app Finhay.
Bản chất của hiện tượng này là hoạt động gọi vốn của doanh nghiệp, và góp vốn vào hợp đồng hợp tác kinh doanh (Hợp đồng BCC – PV). Các cựu chiến binh đã đặt ra câu hỏi "số tiền vốn của người dùng được công ty sử dụng vào mục đích gì, hiệu quả kinh doanh ra sao?" trong phản ánh gửi tới tòa soạn.
Ngày 28/8/2023 và 19/6/2023 Finhay liên tục thông báo thay đổi lợi nhuận các gói tích lũy (huy động vốn qua hợp đồng BCC) cho các kỳ 6 tháng, 12 tháng.
Các cựu chiến binh phản ánh: Hạt mầm vàng, hình thức huy động vốn mới của Finhay trên nền tảng VNSC by Finhay bằng hợp đồng BCC đã được định nghĩa.
Trên báo Người Lao Động, TS. Hồ Quốc Tuấn, giảng viên trường ĐH Bristol (Anh), từng chia sẻ rằng nhà đầu tư chọn đầu tư qua các app này cần lưu ý phải biết mình đang ký hợp đồng gì, với ai?
Chẳng hạn, nếu nhà đầu tư mua chứng chỉ quỹ trực tiếp từ quỹ, sẽ được bảo vệ theo quy định về quỹ đầu tư. Nhưng nếu không ký hợp đồng trực tiếp với quỹ, mà ký thông qua app, như vậy đối tác của nhà đầu tư là các app, nên cần tìm hiểu kỹ quyền lợi liên quan. Nhà đầu tư cần tìm hiểu rõ và yêu cầu bên app đưa ra giấy tờ chứng thực là việc gửi vốn, góp vốn đầu tư… bằng hợp đồng hoặc giấy xác nhận cụ thể để bảo đảm quyền lợi.
"Thực tế, nhu cầu thị trường là có, và một số fintech (công ty tài chính công nghệ) đang hoạt động theo mô hình này. Như khuyến cáo của cơ quan quản lý, có một số app huy động vốn của các nhà đầu tư dưới hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh, có dấu hiệu hoạt động quản lý quỹ, và quản lý danh mục đầu tư chứng khoán mà không được UBCKNN cấp phép, quản lý, giám sát theo quy định của pháp luật về chứng khoán.
Như vậy, nếu các app đang hoạt động như trung gian thanh toán, thì cần chứng minh không tham gia hoạt động quản lý quỹ và huy động tiền của nhà đầu tư. Quan trọng không kém, khi đầu tư vào các app, nhà đầu tư cần được thông tin cả về lợi nhuận và rủi ro có thể gặp phải" - TS Hồ Quốc Tuấn nêu ý kiến.
ThS Nguyễn Anh Vũ, Trường ĐH Ngân hàng TP HCM, cho rằng ở góc độ pháp lý, các nghiệp vụ liên quan đến môi giới, quản lý đầu tư chứng khoán thuộc ngành nghề kinh doanh có điều kiện, vì vậy chỉ các công ty quản lý quỹ, công ty chứng khoán được cấp phép mới được tham gia. Nếu các app đầu tư tài chính nói trên huy động vốn để đầu tư thì phải tuân thủ theo quy trình thủ tục, lập và chào bán chứng chỉ quỹ hay hoạt động quản lý quỹ cũng phải tuân theo khuôn khổ pháp lý. Nếu các tổ chức, cá nhân chưa được cấp phép các hoạt động trên mà huy động thì bị xem là vi phạm. "Cơ quan quản lý cần có biện pháp chế tài như thế nào chứ không chỉ là khuyến cáo, để khi thiệt hại cho nhà đầu tư xảy ra rồi thì đã quá muộn" - ông Vũ cho biết.
Cùng quan điểm này, chuyên gia tài chính Lâm Minh Chánh, sáng lập Học viện Kinh doanh và Tài chính BizUni, cho rằng nếu các app đầu tư có dấu hiệu hoạt động quản lý quỹ và quản lý danh mục đầu tư chứng khoán mà không được cấp phép, quản lý, giám sát theo quy định của pháp luật về chứng khoán thì UBCKNN nên ra quyết định ngừng kinh doanh đối với các ứng dụng này và xử lý theo luật.
Còn nếu chỉ đưa ra khuyến cáo thì nhà đầu tư vẫn có thể gặp rủi ro tranh chấp mà không được pháp luật về chứng khoán bảo vệ. "Với cách làm hiện tại của đơn vị quản lý, tôi cho rằng có thể các app đầu tư này đang được khuyến khích bởi trào lưu sáng tạo, áp dụng công nghệ trong kinh doanh" - ông Chánh nhìn nhận.
Là người hoạt động lâu năm trong lĩnh vực blockchain, ông Phan Đức Nhật, đồng sáng lập và là Giám đốc điều hành của BHO Network, thừa nhận các dự án huy động vốn qua app ở Việt Nam hiện nay chưa có pháp luật điều chỉnh. Nó giống như "vùng xám", đúng - sai chỉ mang tính tương đối, tùy cách nhìn nhận của người tham gia. "Hầu hết các nhà đầu tư đều hiểu nằm ở "vùng xám" thì có rủi ro nhưng họ nhìn thấy cái lợi nhiều hơn nên vẫn chấp nhận góp vốn. Ở một quốc gia đang tiến đến số hóa, công nghệ phát triển như Việt Nam, tôi cho rằng những gì liên quan fintech cần luật hóa sớm để vừa hỗ trợ nó phát triển vừa bảo đảm an toàn cho nhà đầu tư" - ông Nhật góp ý.
Theo con số mà Finhay công bố, đến nay ứng dụng này có khoảng gần 3 triệu người dùng, (tương đương khoảng gần 3% dân số cả nước).
Được biết, vụ án xảy ra tại Công ty bất động sản Nhật Nam (BĐS Nhật Nam) đang gây bức xúc xã hội, được cơ quan điều tra xác định có khoảng 20.000 người tham gia. Theo đó, Công ty BĐS Nhật Nam đã huy động vốn thông qua những công ty bình phong bằng những hợp đồng hợp tác kinh doanh. Việc mất cân đối khả năng tài chính rồi sụp đổ của Công ty BĐS Nhật Nam đã để lại những hậu quả rất nặng nề cho các nhà đầu tư tham gia góp vốn, ảnh hưởng rất lớn đến trật tự xã hội.
Cần làm rõ việc có bao nhiêu người lao động trong các doanh nghiệp thương binh và người khuyết tậttham gia đầu tư tài chính vào Finhay, khi nền tảng này có mức đầu tư rất thấp chỉ bằng "một cốc trà sữa" (ảnh chụp lúc 16 giờ 09 phút, ngày 21/10/2023)
Với khoảng 3 triệu người tham gia vào nền tảng đầu tư tài chính do Finhay sở hữu. Trong số này có bao nhiêu người là người lao đông trong các doanh nghiệp thương binh và người khuyết tật, bao nhiêu người là cựu chiến binh đã cống hiến cho cách mạng nhưng thời điểm hiện tại đang chưa đủ hiểu về các Fintech. Vì giá trị tham gia đầu tư, như Finhay truyền thông là "1 cốc trà sữa" tức 50.000 đồng.
Điều đáng quan tâm tới Finhay là nội dung báo cáo tài chính của doanh nghiệp này đang trong tình trạng rất "đáng quan ngại". Và số tiền Finhay có được là do huy động vốn từ nguồn xã hội.
Báo cáo tài chính từ năm 2017 đến năm 2021, của Finhay Việt Nam cho thấy, doanh nghiệp này có chu kỳ kinh doanh khá u ám. Khi thua lỗ liên tiếp trong 5 năm và nợ phải trả năm 2021 đã gấp tới gần 28 lần vốn chủ sở hữu. Cụ thể:
Năm 2017, Finhay Việt Nam báo lỗ sau thuế hơn 5 triệu đồng, năm 2018 lỗ 933 triệu đồng; năm 2019 lỗ 417 triệu đồng, năm 2020 lỗ 21 tỷ đồng và năm 2021 Finhay tiếp tục lỗ gần 63 tỷ đồng.
Tính đến hết năm 2021, tổng tài sản của Finhay đạt mức 2.137 tỷ đồng, tăng mạnh so với một năm trước đó. Trong cơ cấu nguồn vốn, nợ phải trả của Finhay tính đến cuối năm 2021 đạt mức 2.064 tỷ đồng, tăng 1.373 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2020.
Theo số liệu từ báo cáo tài chinh, tính đến ngày 31/12/2021, vốn chủ sở hữu của Finhay Việt Nam đạt khoảng 74 tỷ đồng. Như vậy, hệ số nợ phải trả/vốn chủ của Finhay Việt Nam vào khoảng gần 28 lần, cho thấy dấu hiệu doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính cực kỳ cao., hay nói cách khác là sống được là nhờ vốn vay".
Ý kiến độc giả
Tiêu điểm
