Sau gần 30 năm, những người lính năm xưa vẫn luôn nhớ tới giây phút lịch sử. Họ mong muốn các thế hệ mai sau cũng luôn nhớ tới những người đã ngã xuống trong trận hải chiến Trường Sa năm 1988.


Quên mình giữ đảo

Sáng chủ nhật, trời mưa lất phất, người cựu binh, Anh hùng lực lượng vũ trang Vũ Huy Lễ, thuyền trưởng tàu HQ505 huyền thoại mở tủ lấy bộ quân phục Hải quân. Hôm nay, ông mặc bộ quân phục chờ các đồng đội cũ tới đón đi dự buổi gặp mặt các cựu binh chi hội tàu HQ505, trong đó có nhiều người gắn bó với ông trong trận hải chiến Trường Sa bảo vệ đảo Cô Lin năm 1988.

Tất cả mấy chục cựu binh tề tựu trong căn nhà của một đồng đội ở huyện Thuỷ Nguyên. Sau những cái nắm tay thật chặt, những câu hỏi thăm thân tình, câu chuyện của những người lính lại quay trở lại với trận đánh gần gần 30 năm trước.

Hồi đó họ là những người lính hải quân trên tàu HQ505. Vào 9h30 13/3/1988, tàu HQ505 được lệnh đến đảo Cô Lin thuộc cụm đảo Sinh Tồn (Trường Sa) để bảo vệ đảo. Vượt qua các đợt khiêu khích của tàu địch, rạng sáng 14/3/1988, HQ505 đã cắm cờ trên đảo Cô Lin. Lúc này tàu chiến địch với hoả lực mạnh ra sức tấn công 3 tàu Hải quân Việt Nam là HQ505, HQ604, HQ605. Tàu HQ604 trúng đạn chìm ngay gần đảo.

Tàu HQ505 trúng đạn vào buồng máy, 3 cán bộ chiến sỹ bị thương, con tàu trôi xa ra đảo, tàu địch càng bắn dữ dội. Thuyền trưởng Lễ hạ lệnh bằng mọi giá đưa tàu lên bãi cạn để khẳng định chủ quyền Tổ quốc. Tàu nổ máy chạy hết tốc lực phóng thẳng về đảo Cô Lin. 2/3 thân tàu vọt lên bãi cạn Cô Lin. Con tàu dài gần 100m, rộng 38m như một pháo đài giữ đảo, giúp những người lính hoàn thành sứ mệnh giữ vững biển đảo Tổ quốc. Tuy nhiên, trong trận hải chiến này, 64 đồng đội của họ đã hi sinh, một số đồng đội khác bị địch bắt.

Mỗi lần gặp mặt để cùng nhau ôn lại kỷ niệm một thời chiến đấu, những cựu binh tóc đã điểm bạc lại nhớ tới những đồng đội đã hy sinh trong cuộc chiến giữ đảo năm xưa. Họ cùng nhau nói lời tri ân gửi tới những đồng đội đã ngã xuống năm xưa: “Những chàng trai chân đất đầu trần một đời trung nghĩa, sống ngoan cường bất khuất trước bão giông. Người tử sĩ năm nào đã đi vào lòng biển, tấm thân gầy tuẫn tiết nợ nước non. Lính Trường Sa vượt thử thách gian nan, không quản ngại hy sinh xương máu. Anh ra đi và tạc vào biển mẹ, những dòng chữ vàng son, giữ cơ đồ ngàn năm tiên tổ....”.

Vượt lên bệnh tật

Trong căn nhà nằm khuất sâu giữa làng hoa Đằng Hải (Hải Phòng), đại tá Vũ Huy Lễ, vị thuyền trưởng anh hùng năm xưa đang lúi húi dọn nhà. Ông tập tễnh ra đón khách. “Căn bệnh tai biến làm cho sức khoẻ sa sút nhiều, trí nhớ cũng suy giảm, mà nói năng cũng khó lắm”-ông Lễ nói. Hai lần tai biến đã khiến cho nửa người ông tê bại, pha ấm trà cũng khó khăn bởi cánh tay phải rất gượng gạo.

Ông Lễ kể sau trận chiến quyết tử năm ấy, ông tiếp tục con đường binh nghiệp. Đến tuổi nghỉ hưu về sống cùng gia đình ở quận Hồng Bàng, Hải Phòng, ông lại tiếp tục tham gia hội cựu chiến binh phường quận. Tới khi cả nhà chuyển về sinh sống tại Đằng Hải, ông mới thực sự nghỉ ngơi. Hằng ngày ông làm vườn, chăm bón cây cảnh, đưa đón cháu đi học. Nhưng rồi 2 năm trước cơn tai biến ập tới, mọi sinh hoạt của ông trở nên khó khăn. Thú vui chăm sóc cây cảnh ông cũng đành bỏ, dành thời gian cho việc đi bộ và đạp xe thể dục cùng những người bạn già quanh đây.

Gần chục năm trước, khi sức vóc còn, ông đã đứng ra liên lạc với đồng đội cũ thành lập chi hội tàu HQ505 gồm những người lính đã chiến đấu năm xưa. Hằng năm, cứ vào ngày 14/3, ông Lễ cùng những đồng đội cũ cũng gặp mặt nhau ôn lại truyền thống của những người lính biển. Mỗi khi có đồng đội đau yếu hay gia đình có chuyện, những cựu binh ấy lại cùng nhau thăm hỏi, chia sẻ, động viên. “Cũng có nhiều đồng đội sau ngày trở về cuộc sống bươn chải gặp không ít khó khăn như cậu Xuyên ở Thuỷ Nguyên có tuổi rồi giờ vẫn đi tàu vận tải. Còn có người bệnh tật đau ốm liên miên nhưng chúng tôi vẫn luôn kiên cường. Chúng tôi muốn thế hệ mai sau luôn nhớ đến trận chiến bảo vệ chủ quyền Tổ quốc, luôn nhớ tới những người đã chiến đấu hy sinh vì Tổ quốc”-ông Lễ nói.

Trong số cựu binh trên con tàu HQ505, ông Bùi Văn Thanh (50 tuổi) trú xã Thuỷ Đường (huyện Thuỷ Nguyên, Hải Phòng) không may mắc căn bệnh cột sống. Chàng lính cơ điện trên tàu HQ505 tráng kiện năm xưa giờ hai chân bị teo nhỏ, cột sống thoái hoá, khiến ông đứng lên ngồi xuống, đi lại hết sức khó khăn. “Từ khi bị bệnh đến nay đã hơn 10 năm tôi không làm được gì cả, mọi việc trong nhà đều trông cậy vợ cáng đáng”-ông Thanh nói.

Vợ ông sớm hôm tần tảo buôn bán không những nuôi chồng nuôi con, còn dành dụm cất được căn nhà khá khang trang. Năm ngoái, thấy ông Thanh bệnh tật, đôi chân đi lại khó khăn, Hội đoàn tàu không số đã tặng cho ông một chiếc xe lăn. “Đi lại khó khăn nhưng năm nào họp mặt đồng đội tôi cũng có mặt, đau quá thì ngồi xe lăn tới”-ông Thanh cho hay.