Giá thuốc sẽ được quản lý như thế nào?

Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến - Ảnh: VGP/Thúy Hà

Theo báo cáo thẩm tra dự án Luật này, Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội tán thành với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết sửa đổi Luật Dược. Nếu dự thảo này được thông qua, người dân sẽ được hưởng những quyền lợi gì, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã có cuộc trao đổi với báo chí về vấn đề này.

PV: Xin Bộ trưởng cho biết, dự án Luật Dược (sửa đổi) lần này có những điểm mới gì để khắc phục tình trạng hiện nay là cùng một loại thuốc nhưng lại có nhiều giá khác nhau, thậm chí là mức chênh lệch rất cao?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Việc quản lý giá rất công khai, minh bạch và được thực hiện theo các luật hiện hành là Luật Giá, Luật Đấu thầu cũng như thực hiện theo Nghị định hướng dẫn về đấu thầu thuốc mà Chính phủ đã ban hành. 

Tuy nhiên, theo quy định hiện hành thì giá thuốc phải bảo đảm không cao hơn giá thuốc tại các nước trong khu vực có điều kiện y tế, thương mại tương tự như Việt Nam, song việc xác định này rất khó. Vì vậy, việc này không khả thi vì không khống chế được giá. 

Bên cạnh đó, mỗi địa phương hiện nay đấu thầu ở thời điểm khác nhau, chủ đấu thầu khác nhau và nhiều nhà cung cấp khác nhau nên giá thuốc chênh lệch nhau rất lớn. 

Chính vì vậy, chúng ta phải tuân theo quy luật thị trường, tức là DN cung ứng thuốc ngoài nguồn ngân sách, thì thuốc phải được cạnh tranh theo quy luật thị trường và phải tuân theo Luật Giá và Luật Đấu thầu, đồng thời phải quản lý giá một cách công khai, minh bạch. 

Ngoài ra, theo Nghị định về đấu thầu thuốc do Chính phủ ban hành, Bộ Y tế phải thành lập trung tâm đấu thầu thuốc tập trung quốc gia và xây dựng thông tư về hướng dẫn đấu thầu thuốc. Trong đó, Bộ Y tế phải ban hành danh mục đấu thầu thuốc tập trung quốc gia (có cả danh mục đấu thầu cấp tỉnh); danh mục thuốc sản xuất trong nước tham gia đấu thầu tập trung quốc gia và danh mục thuốc đàm phán giá (ưu tiên thuốc biệt dược, thuốc generic, thuốc hiếm). 

Hình thức đấu thầu tập trung sẽ tránh được sự chênh lệch giá quá lớn giữa các địa phương, đồng thời tạo được nguồn cung ứng thuốc đủ, an toàn, hiệu quả và có giá hợp lý. Khi đó, các danh mục thuốc trúng thầu và giá ở quy mô quốc gia sẽ được công bố công khai, tạo cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp trong nước. 

Về cơ quan quản lý giá, Bộ Y tế sẽ chịu trách nhiệm trước Chính phủ về quản lý giá.

PV: Theo dự thảo Luật Dược (sửa đổi) lần này, vấn đề thuốc giả sẽ được khắc phục như thế nào, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Thuốc giả là một tồn tại mà nước nào cũng có. Tuy nhiên theo đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ở nước ta, tỉ lệ thuốc giả thấp hơn nhiều so với các nước. Song điều này cũng tiềm ẩn hiểm hoạ và Bộ Y tế đang tích cực thanh kiểm tra và đã rút giấy phép, dừng lưu hành một số thuốc, đặc biệt là xử phạt rất nặng đối với nơi sản xuất thuốc giả. Cái chính là phối hợp liên ngành để thanh kiểm tra đột xuất cũng như định kỳ và xử phạt nặng các cơ sở vi phạm, đồng thời công bố trên truyền thông để người dân biết.

Bên cạnh đó, việc chống hàng giả, hàng nhái còn liên quan đến bộ ngành khác. Hiện, chúng ta đang có Uỷ ban quốc gia 389 về chống hàng giả hàng nhái, hàng buôn lậu, phối hợp với các Bộ Công Thương, Bộ Công an, đặc biệt là địa phương và người dân để có thể giám sát, phát hiện và phạt nặng cơ sở sản xuất thuốc giả cũng như đưa nguồn thuốc giả ở ngoài vào lưu hành.

PV: Như vậy, người dân được lợi gì khi dự thảo Luật này được thông qua, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Luật mới được sửa đổi ban hành thì phải khắc phục được hạn chế của Luật cũ và thích ứng với tình hình mới. Cụ thể, đối với DN dược, một số thủ tục đầu tư, sản xuất, kinh doanh, buôn bán… sẽ được đơn giản hoá, còn người dân sẽ được tiếp cận với thuốc mới, thuốc tốt dễ dàng hơn với giá cả hợp lý hơn và chất lượng cũng sẽ tốt hơn. Và thuốc sử dụng trong khám chữa bệnh cũng được quản lý chặt chẽ hơn để tránh kháng thuốc, tránh lạm dụng thuốc.

Đặc biệt là dược liệu, nguyên liệu làm thuốc từ dược liệu, thuốc đông y sẽ được khuyến khích phát triển, trong đó ưu tiên thuốc nội. Bộ Y tế cũng đã phát động chương trình người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam. Kết quả đấu thầu vừa qua, cơ quan BHXH cũng thông báo, tỉ lệ thuốc nội đã tăng thêm gấp đôi, giá và chi phí bảo hiểm y tế cho thuốc đã giảm từ 30-35%. Như vậy, sau một thời gian dài chúng ta tập trung cho việc này đã có kết quả. 

PV: Được biết, Việt Nam nhập khẩu rất nhiều loại thuốc nhưng chưa có quy định việc nhập khẩu thuốc phải đến tận nơi các cơ sở sản xuất của nước sở tại để kiểm tra thực tế, gây nên bất bình đẳng giữa các DN và kiểm soát chất lượng thuốc không tốt. Bộ Y tế làm gì để kiểm soát vấn đề này?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Thực ra, hiện nay chưa quy định trong Luật hiện hành, nhưng một số DN ở các nước cũng đã tổ chức các đoàn đi kiểm tra và thẩm định các cơ sở sản xuất khi DN đăng ký hồ sơ nhập khẩu thuốc. Tuy nhiên, chúng ta chưa làm được tất cả. Vì vậy, trong dự thảo Luật Dược này có quy định đối với thuốc nhập khẩu phải có kiểm tra cơ sở sản xuất ở nước ngoài, khi họ đăng ký nhập khẩu vào Việt Nam, nhằm bảo đảm công bằng giữa nhà sản xuất trong nước và nhà sản xuất có thuốc nhập khẩu từ nước ngoài vào.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!