Cảnh đẹp tự nhiên của Hồ Yên Trung

Hồ Yên Trung có diện tích mặt nước rộng trên 50ha. Dưới đáy hồ, khi nước trong, mắt thường còn nhìn thấy đường ray, tà vẹt, miệng lò than, dấu tích khai trường mỏ của doanh nhân Bạch Thái Bưởi, người được tôn vinh là thần tổ doanh nghiệp Việt Nam.

Là một địa điểm được coi là danh sơn, thủy mạc, khí hậu trong lành, gió ngàn đưa hương, trầm thông ngan ngát, rất phù hợp với một khu du lịch sinh thái, nhưng nơi đây chưa thu hút được các nhà đầu tư du lịch lớn. Cũng đã có nhiều nhà đầu tư lớn xin được cấp phép đầu tư xây dựng khu du lịch sinh thái ở đây với những ý tưởng thiết kế, quy hoạch rất công phu, tuy nhiên sau cùng các ý tưởng cũng chỉ là trên giấy và không một dự án cải tạo nào được thực hiện tại hồ Yên Trung.

Khi tỉnh Quảng Ninh có chủ trương chuyển nền kinh tế từ nâu sang xanh, tỉnh đã có quyết định đưa hồ Yên Trung vào danh mục tuyến, điểm du lịch trên địa bàn thành phố Uông Bí. Để thực hiện dự án này, Uông Bí đã chủ động đầu tư kết cấu hạ tầng như: Điện, nước, đường giao thông nhằm tạo môi trường kinh doanh, đầu tư cải tạo cảnh quan hồ Yên Trung, từng bước chỉnh trang, nâng cấp một số hạng mục thiết yếu đáp ứng nhu cầu du khách xa gần, đồng thời lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng, hệ thống nước, xây dựng cổng, hàng rào, khuôn viên, mở đường, làm bãi đỗ xe đón khách.
Điểm nhấn của khu du lịch là xây mới khu vực tiểu cảnh gồm: Vườn Địa Đàng, cầu tình yêu, miếu Nghinh Phong, lầu Vọng Cảnh và đại tự bộ chữ Hồ Yên Trung trên đảo nổi. Đặc biệt, cầu Tình yêu với kiến trúc được xây dựng dựa trên ý tưởng từ những cây cầu treo ổ khóa tình yêu nổi tiếng trên Thế giới, cầu hình vòng cung dài 60m, rộng 1,4m, chiều cao trụ cầu sâu nhất là 5,2m. 

Các cặp tân hôn được Chủ tịch UBND TP Uông Bí chúc mừng và trao Khóa tình yêu ở địa điểm hồ Yên Trung

Với một địa điểm đẹp như vậy, đã có thời gian nơi đây thu hút rất đông du khách thập phương, nhất là giới trẻ đến tham quan thưởng ngoạn, những ngày cuối tuần, hồ Yên Trung đón tới 5.000 khách đến tham quan. Do đó dịch vụ du lịch tự phát của người dân địa phương cũng đã hình thành với các dịch vụ ăn uống, giải khát. Những người kinh doanh lại chính là các hộ dân được giao đất giao rừng quanh lòng hồ tự xây dựng lều quán bán hàng.

Bên cạnh mặt tích cực là đáp ứng nhu cầu du lịch, an sinh xã hội, tạo thu nhập cho một bộ phận người dân địa phương, nhưng hình thức kinh doanh tự phát này đã bộc lộ nguy cơ ô nhiễm môi trường, hỏa hoạn và mất an ninh trật tự. Trước thực trạng trên, thành phố Uông Bí chủ động giao thêm chức năng cho Ban quản lý Di tích và rừng quốc gia Yên Tử quản lý khu vực hồ Yên Trung, UBND phường Phương Đông quản lý an toàn, an ninh trật tự, môi trường. Thành phố căn cứ vào quy hoạch chung của địa phương đến năm 2030, tầm nhìn 2050, UBND tỉnh ra Quyết định số 1088/QĐ-UBND ngày 11/4/2016 phê duyệt quy hoạch khu vực hồ Yên Trung là đất thương mại dịch vụ... Địa phương đã chủ động huy động nguồn lực ngoài ngân sách theo phương châm xã hội hóa quy hoạch xây dựng, chỉnh trang, tạo lâm viên tiểu cảnh, tôn giá trị cảnh quan hồ Yên Trung.

Theo đó dưới lòng hồ thực hiện vệ sinh thu dọn rác, thau sạch nguồn nước, làm tuyến kênh dài hơn 4km đưa nước từ đập Baza về bổ sung cho hồ luôn có mực nước đầy; Giữa hồ tạo cảnh rồng chầu phun châu nhả ngọc; Trên bờ chỉnh trang đường sá, trồng cây xanh bóng mát, xây dựng công viên tiểu cảnh, tạo điểm dừng chân cho du khách. Đối với dịch vụ du lịch cộng đồng, thành phố hướng dẫn các hộ kinh doanh dựng hàng quán hài hòa với cảnh quan tự nhiên. Quy định không được xây dựng công trình kiên cố, hàng quán chỉ kiến trúc kiểu lán rừng, tranh tre mái lá, cảnh quan môi trường, thu gom rác thải, nước thải... góp phần làm cho khu vực hồ Yên Trung đẹp như công viên, tạo nên sản phẩm du lịch đặc sắc của địa phương.

Công viên hoa lung linh sắc màu trong quần thể hồ Yên Trung

Nhằm tiếp tục khai thác tiềm năng, thế mạnh của hồ Yên Trung, ngày 14/5/2021, UBND tỉnh Quảng Ninh có Văn bản số 2912/UBND-QH1 giao cho TP Uông Bí đánh giá lại quy hoạch chung theo Quyết định phê duyệt số 1088/QĐ - UBND ngày 11/4/2016 của UBND Tỉnh; hoàn thiện đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 hồ Yên Trung trên nguyên tắc bảo tồn, giữ gìn cảnh quan thiên nhiên, môi trường sinh thái nguồn nước, rừng hiện có với mục tiêu đưa hồ Yên Trung trở thành thắng cảnh như huyện Vân Đồn đã làm ở hồ Mắt Rồng.

Điểm nổi bật của Văn bản số 2912/UBND - QH1 của UBND tỉnh Quảng Ninh mang tính định hướng và gợi mở để thành phố Uông Bí chủ động cùng Sở Xây dựng xem xét điều chỉnh lại quy hoạch cho phù hợp có tính tối ưu nhất, đồng thời phối hợp với Sở Du lịch, Sở NN&PTNT xây dựng quy chế quản lý, khai thác khu du lịch hồ Yên Trung một cách hiệu quả nhất. Được biết Sở Xây dựng đang trình UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch phân khu hồ Yên Trung. Bản quy hoạch mới phù hợp với không gian kiến trúc, thân thiện với môi trường trên cơ sở bảo tồn, giữ gìn cảnh quan thiên nhiên, nguồn nước, rừng hiện có.

Có thể nói, với cảnh quan đẹp tự nhiên và các công trình hạng mục được đầu tư công phu và sáng tạo, hồ Yên Trung đang trở thành điểm sáng trong bản đồ du lịch của TP Uông Bí, của tỉnh Quảng Ninh, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, thưởng ngoạn. Và với những bước đi thận trọng, được rút ra từ kinh nghiệm thực tế, theo sự chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng ninh, một trong ba đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 trên địa bàn TP Uông Bí, trong đó có bản quy hoạch mới về hồ Yên Trung sẽ đáp ứng được đầy đủ các điều kiện của Khu du lịch dịch vụ trước mắt cũng như lâu dài.