Đại diện Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra về trách nhiệm quản lý, thực hiện quy hoạch của Bộ Xây dựng. (Ảnh: Thanh tra Chính phủ)

Theo kết luận, Bộ Xây dựng đã chậm trễ trong việc tham mưu ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch xây dựng. Việc lập các đồ án quy hoạch xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ không đảm bảo tiến độ đề ra, đồng thời có những sai sót như không xác định chính xác quy mô dân số, ảnh hưởng đến tính khả thi và hiệu quả của quy hoạch.​

Đặc biệt, Bộ Xây dựng đã không kịp thời phát hiện và chấn chỉnh việc UBND TP Hồ Chí Minh áp dụng không đúng quy định của Nghị quyết 33 về thí điểm một số thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng đối với các dự án khu đô thị mới, nhà ở và khu công nghiệp, ban hành tháng 12/2008. Điều này dẫn đến việc thực hiện các dự án không tuân thủ đúng quy định, gây ảnh hưởng đến chất lượng và tiến độ của các công trình.​

Ngoài ra, Bộ Xây dựng còn mắc sai sót trong quá trình lựa chọn tư vấn nước ngoài khi mời không đủ số lượng nhà thầu theo quy định. Công tác kiểm tra, giám sát cũng chưa được thực hiện chặt chẽ, dẫn đến tình trạng quy hoạch bị điều chỉnh nhiều lần, làm giảm tính ổn định và chiến lược dài hạn của quy hoạch. Sự thiếu đồng bộ giữa các quy hoạch đã dẫn đến tình trạng chồng chéo, gây khó khăn trong việc thực thi và quản lý.​

Tại buổi công bố kết luận thanh tra, ông Hoàng Hưng, Vụ trưởng Vụ I (Thanh tra Chính phủ), cho biết Bộ Xây dựng đã tham mưu để ban hành Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, khắc phục 11 điểm tồn tại được nêu trong kết luận. Điều này thể hiện tinh thần cầu thị của lãnh đạo Bộ Xây dựng cũng như các đơn vị liên quan.​

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân liên quan đến những hạn chế trong quản lý quy hoạch đã nêu. Bộ cần sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách liên quan đến quy hoạch xây dựng, đề xuất ban hành các quy định mới nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực này. Việc báo cáo kết quả thực hiện kết luận thanh tra phải hoàn thành trong quý III năm nay.​

Bên cạnh đó, UBND các tỉnh, thành phố như Hà Giang, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Khánh Hòa, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Bình và TP Hồ Chí Minh cũng được yêu cầu kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các cá nhân, đơn vị có liên quan đến những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý và thực hiện quy hoạch tại địa phương mình.​

Bà Trần Thu Hằng, Vụ trưởng Vụ Quy hoạch - Kiến trúc (Bộ Xây dựng), cho biết Bộ sẽ tiếp thu và triển khai các biện pháp khắc phục nhằm nâng cao hiệu quả quản lý quy hoạch xây dựng trong thời gian tới. Điều này bao gồm việc rà soát, điều chỉnh các quy định hiện hành, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác quy hoạch.​

Bà Trần Thu Hằng, Vụ trưởng Vụ Quy hoạch - Kiến trúc (Bộ Xây dựng). (Ảnh: Thanh tra Chính phủ)

Trước đó, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành thanh tra công tác quản lý và thực hiện quy hoạch xây dựng tại nhiều bộ, ngành và địa phương trên cả nước. Kết quả thanh tra cho thấy nhiều sai phạm, tồn tại trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt và thực hiện quy hoạch. Đặc biệt, tại Hà Nội, Thanh tra Bộ Xây dựng đã kiến nghị xử lý trách nhiệm của nhiều cơ quan liên quan đến việc cung cấp thông tin chưa kịp thời, đầy đủ, gây khó khăn cho công tác thanh tra.​

Cụ thể, các Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Sở Xây dựng, UBND các quận Cầu Giấy, Thanh Xuân, Nam Từ Liêm và Hà Đông đã bị chỉ ra những vi phạm trong công tác quản lý quy hoạch và cấp phép xây dựng. Thanh tra Bộ Xây dựng đề nghị UBND TP Hà Nội và các cơ quan liên quan kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có vi phạm.​

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện nhiều sai phạm trong quản lý, sử dụng đất tại các địa phương khác. Công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch sử dụng đất còn nhiều bất cập, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành liên quan, dẫn đến tình trạng chồng chéo và mâu thuẫn trong quy hoạch. Thanh tra Chính phủ kiến nghị cần xác định quy hoạch sử dụng đất là quy hoạch chiến lược, đồng thời xây dựng hoặc điều chỉnh, bổ sung các cơ chế, chính sách liên quan nhằm tránh lãng phí đất đai và vốn đầu tư.​

Những kết luận và kiến nghị của Thanh tra Chính phủ cho thấy sự cần thiết phải nâng cao trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước trong công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng. Việc làm rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân liên quan sẽ góp phần chấn chỉnh những sai phạm, nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển đô thị bền vững trong tương lai.