Luật bảo hiểm y tế toàn dân

Luật bảo hiểm y tế sửa đổi có hiệu lực từ ngày 1/1/2015 với nhiều điểm mới, trong đó quy định việc mua bảo hiểm y tế là bắt buộc và thực hiện mua theo hộ gia đình với một số nhóm. Người dân  được giảm trừ dần mức đóng. Người thứ nhất đóng mức 4,5% lương cơ sở - khoảng 600.000 đồng một năm; người thứ hai, ba, tư lần lượt bằng 70, 60, 50% mức đóng của người thứ nhất. Từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất. Ban đầu quy định chưa rõ ràng, nhiều địa phương máy móc thực hiện đã gây phiền hà cho người dân.

Một điểm mới đáng chú ý là khi vượt tuyến trung ương, người bệnh chỉ được thanh toán 40% chi phí nằm viện điều trị nội trú; người đi khám, kê đơn, điều trị ngoại trú sẽ không được thanh toán. Luật cũng bỏ quy định cùng chi trả 5% với người nghèo, người dân tộc thiểu số đang sinh sống ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; giảm mức chi trả từ 20% xuống 5% với thân nhân khác của người có công và hộ cận nghèo. Đồng thời bổ sung quy định thanh toán 100% khi có thời gian tham gia bảo hiểm 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở (tương đương 7 triệu đồng). 

Ngoài ra, từ năm học 2015-2016, học sinh, sinh viên phải đóng bảo hiểm y tế tăng từ 3% mức lương cơ sở lên 4,5% và tính theo năm tài chính. 

Luật cho phép thực hiện chuyển giới

Bộ luật dân sự (sửa đổi) được Quốc hội thông qua sáng 24/11/2015 đã thừa nhận quyền chuyển đổi giới tính.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay, việc chuyển đổi giới tính liên quan đến những yêu cầu và điều kiện khác nhau về độ tuổi, tình trạng hôn nhân, các vấn đề về an sinh xã hội, y tế và nhiều vấn đề xã hội khác.

Do đó, pháp luật Việt Nam cần ghi nhận vấn đề này nhằm đáp ứng nhu cầu của một bộ phận trong xã hội, đồng thời cũng bảo đảm tính thận trọng, phù hợp với thông lệ quốc tế và không trái với truyền thống, phong tục tốt đẹp của dân tộc.

Liên quan đến quyền xác định lại giới tính (Điều 36), Bộ luật dân sự (sửa đổi) quy định: Cá nhân có quyền xác định lại giới tính; Việc xác định lại giới tính của một người được thực hiện trong trường hợp giới tính của người đó bị khuyết tật bẩm sinh hoặc chưa định hình chính xác mà cần có sự can thiệp của y học nhằm xác định rõ giới tính; 

Việc xác định lại giới tính được thực hiện theo quy định của pháp luật; Cá nhân đã thực hiện việc xác định lại giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có các quyền nhân thân phù hợp với giới tính đã được xác định lại theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan.

Theo các chuyên gia y tế, Việt Nam hoàn toàn làm chủ được kỹ thuật chuyển giới. Nếu luật thông qua, các cơ sở y tế được phép thực hiện chuyển giới sẽ được Bộ Y tế có văn bản kèm thông tư hướng dẫn. 

Việc cho phép chuyển đổi giới tính trong nước, người đồng giới vô cùng hạnh phúc vì họ có cơ hội tìm lại chính mình và được chăm sóc y tế theo đúng quyền lợi của họ. Điều này giúp người chuyển giới có cơ hội tăng tuổi thọ.

Mang thai hộ

Đầu năm 2015, luật Hôn nhân và Gia đình sửa đổi có hiệu lực cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Mang thai hộ được chỉ định trong trường hợp phụ nữ không có tử cung hoặc dị dạng tử cung bẩm sinh không thể mang thai hay bị cắt tử cung. Phụ nữ mắc các bệnh mà việc mang thai có thể ảnh hưởng đến tính mạng của mẹ và thai nhi. Người sẩy thai nhiều lần, tử cung không thể giữ thai đến đủ tháng và thất bại nhiều lần với kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. 

Ước tính mỗi năm, nước ta có khoảng 500-700 trường hợp có nhu cầu nhờ mang thai hộ. Bước đầu có 3 bệnh viện được phép thực hiện kỹ thuật mang thai hộ gồm: Phụ sản Trung ương, Trung ương Huế và Từ Dũ. Trường hợp mang thai hộ đầu tiên tại TP HCM là một nữ Việt kiều 44 tuổi, nhiều lần chữa trị vô sinh tại Mỹ và Việt Nam đều thất bại. Khi pháp luật Việt Nam cho phép mang thai hộ, người phụ nữ này về nước làm hồ sơ thủ tục nhờ người em họ mang thai giúp.

Điều nhiều chuyên gia lo ngại là một số người có thể lợi dung quy định này thực hiện hành vi mang thai hộ vì mục đích thương mại. Thứ trưởng Y tế Nguyễn Viết Tiến cho rằng, điều này rất khó bởi các quy định của pháp luật hết sức chặt chẽ. Thỏa thuận mang thai hộ phải có thông tin đầy đủ, cam kết thực hiện quyền và nghĩa vụ của cả hai bên, lập thành văn bản có công chứng, có xác nhận của cơ sở y tế thực hiện và không được ủy quyền cho bên thứ ba.

Nhân viên y tế thay đổi thái độ phục vụ bệnh nhân

“Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh” là một trong những đột phá của ngành y tế sau khi ngành triển khai một loạt các chính sách đồng bộ về đầu tư cơ sở hạ tầng, đổi mới cơ chế tài chính, bảo hiểm y tế toàn dân, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh thông qua Đề án giảm tải bệnh viện và Đề án Bệnh viện vệ tinh chuyển giao kỹ thuật cao cho bệnh viện tuyến dưới.

Nội dung “Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh” gồm:

1. “Đến đón tiếp niềm nở, ở chăm sóc tận tình, về dặn dò chu đáo” lấy người bệnh làm trung tâm là tinh thần phục vụ của cán bộ y tế đã được Bộ Y tế quán triệt đối với nhân viên y tế tại các bệnh viện trên toàn quốc để thực hiện, đây cũng là sự đòi hỏi của người bệnh nhân và người nhà bệnh nhân.

2. Thay đổi màu sắc trang phục các loại hình cán bộ trong cơ sở y tế để người dân dễ dàng nhận biết.

3. Thành lập Bộ phận chăm sóc khách hàng đặt tại Khoa khám bệnh trực thuộc Phòng công tác xã hội... với nhiệm vụ đón tiếp, hướng dẫn, chỉ dẫn người bệnh, gia đình người bệnh khi đến bệnh viện.

4. Tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai “Đường dây nóng Bộ Y tế”.

5.Thiết lập thêm kênh thu thập thông tin của người dân thông qua “hòm thư góp ý”.

6.Triển khai đề án “Tiếp sức người bệnh” do các thầy thuốc trẻ và sinh viên tình nguyện hướng dẫn, giúp đỡ người bệnh trong các bệnh viện.

7. Ký cam kết thực hiện nội dung đổi mới phong cách phục vụ người bệnh của cán bộ y tế.

8. Bộ y tế, Sở Y tế các tỉnh, thành phố và các đơn vị liên quan sẽ thực hiện giám sát việc triển khai các hoạt động, để kịp thời biểu dương khen thưởng những gương điển hình và xử lý những sai phạm nếu có.