Sáng sớm ngày 1/1/2025, Nga đã dừng hoạt động xuất khẩu khí đốt tự nhiên qua châu Âu từ đường ống chạy qua Ukraine. Nguyên nhân là do thỏa thuận quá cảnh khí đốt ở Ukraine đã hết hạn, Nga và Ukraine không đạt được thỏa thuận mới trong bối cảnh xung đột giữa hai bên ngày càng căng thẳng.
Tuyến đường vận chuyển khí đốt từ Nga tới châu Âu qua Ukraine là đường ống xuất khẩu khí đốt lâu đời nhất của Nga, đã có từ thời Liên Xô. Từ sau sự kiện sáp nhập Crimea năm 2014, Ukraine đã ngừng mua khí đốt của Nga, tuy nhiên vẫn giữ thỏa thuận trung chuyển khí đốt tới châu Âu cho đến hôm nay.
Thỏa thuận quá cảnh khí đốt qua Ukraine có thời hạn 5 năm, được ký từ 2020 và hiện đã không được các bên gia hạn.
“Chúng tôi đã dừng quá cảnh khí đốt của Nga. Đây là một sự kiện lịch sử. Nga đang mất thị trường khí đốt và họ sẽ phải chịu tổn thất về tài chính. Châu Âu đã quyết định từ bỏ khí đốt của Nga”, Bộ trưởng Năng lượng Ukraine German Galushchenko cho biết.
Sự kiện này đã được tất cả các bên dự đoán trước kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine từ tháng 2/2022. Ukraine kiên quyết sẽ không gia hạn thỏa thuận trong bối cảnh một cuộc xung đột quân sự vẫn tiếp diễn.
Điều này sẽ tạo ra thiệt hại lên đến 1 tỷ đô mỗi năm cho Kyiv do mất khoản phí quá cảnh và thiệt hại lên đến 5 tỷ đô cho Nga, theo Reuters tính toán từ doanh thu khí đốt năm 2024. Các nước châu Âu cũng phải tìm kiếm những nguồn năng lượng thay thế mới.
Việc dừng hoạt động xuất khẩu khí đốt qua Ukraine chắc chắn gây nhiều tổn thất về kinh tế cho tất cả các bên liên quan.
Xuất khẩu khí đốt của Nga sang châu Âu đã liên tục giảm từ sau chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine năm 2022. Đường ống khí đốt Yamal-Europe của Nga qua Belarus và tuyến đường Nord Stream qua Biển Baltic tới Đức đều đã dừng hoạt động.
Nga vẫn xuất khẩu khí đốt qua đường ống TurkStream trên đáy Biển Đen và đường ống Power of Serbia. Các khách hàng lớn của Nga là Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc, các nước Trung Âu bao gồm Hungary và Serbia.