Ma trận sách giáo khoa khiến giá tăngphi mã

Thường thì trường tiểu học nào nơi chúng tôi giảng dạy cũng có một tủ sách dùng chung. Nơi đây, tập trung toàn bộ sách giáo khoa cũ nhưng vẫn còn khá mới, có giá trị sử dụng cao.

Cứ sau một năm học, giáo viên chúng tôi xin lại của những học sinh không còn nhu cầu dùng nữa. Những bộ sách được bao bìa, đóng lại cho chắc chắn để thuận tiện cho việc sử dụng sau này.

Sự ra đời của tủ sách này cũng xuất phát từ việc chúng tôi tận mắt chứng kiến biết bao gia đình nghèo không có nổi dăm chục ngàn đồng để mua cho con bộ sách khi vào năm học mới.

Có em phải dùng lại những cuốn sách rách tả rách tơi, chưa học xong trang này, trang khác lại bung rơi đành  gấp lại chờ hôm sau học tiếp.

Đã nhiều thầy cô chứng kiến cảnh phụ huynh mừng rỡ đến thế nào khi được chúng tôi trao tay dù chỉ là bộ sách cũ.

Chỉ là bộ sách giáo khoa có giá thành dăm chục ngàn đã khó có điều kiện mua. Nay, bộ sách giáo khoa mới được chào giá gần 200 ngàn/bộ, nếu tính luôn sách Anh văn sẽ có giá lên tới hơn ba trăm ngàn/bộ chẳng biết sẽ thế nào?

Nếu mua luôn những cuốn vở bài tập, vở luyện viết, sách học tốt…ngót nghét bộ sách lên tới dăm trăm ngàn đồng chứ chẳng chơi.

Chúng tôi biết lấy tiền đâu để mua sách đây?

Dù năm học cũ vẫn chưa kết thúc, nhưng khá nhiều phụ huynh có con vào lớp 1 năm học 2020-2021 đã và đang rất quan tâm đến việc đổi mới chương trình, thay sách giáo khoa cho năm học tới.

Khi nghe đến giá sách mới không ít người giật mình choáng váng. Người phụ nữ 32 tuổi làm nghề buôn bán nhỏ ở chợ còn thảng thốt kêu lên:

“Trời ơi! Sao mà sách đắt dữ vậy trời! Nhà tôi có 2 đứa đang học, tôi biết lấy tiền đâu lo cho chúng đây?”.

Rồi chị kể, con bé chị năm nay lên lớp 3 nhưng bộ sách lớp 1 vẫn còn mới lắm đang để dành cho em vì ngỡ vẫn học được. Nay nghe học sách mới nhưng bộ sách lên đến mấy trăm ngàn thì phát hoảng.

Chị Lan, người phụ nữ bán đồng nát ve chai cũng có cậu con trai út năm nay sẽ vào lớp 1. Chị Lan cho biết đâu chỉ mỗi tiền sách? Vào học thì trăm thứ tiền phải lo như tiền bảo hiểm, tiền học phí, tiền quần áo, tiền vở viết…nay lại đến tiền sách nữa thì biết lấy đâu ra?

Chị cho biết ngày công của mình chỉ hơn trăm ngàn, ngày may mắn mua được nhiều hàng bán đi cũng kiếm được hai trăm ngàn nhưng lo cho 2 con ăn học cũng chẳng thấm vào đâu.

Và hàng trăm người dân vùng sâu vùng xa đời sống chỉ thiên về tự cung tự cấp thì vài trăm ngàn đã là số tiền khá lớn với họ.

Sao sách giáo khoa mới lại có giá cao ngất ngưỡng như thế?

Giá sách cao, vì sao? Câu hỏi này là thắc mắc chung của nhiều người. Bởi, nếu so với bộ sách hiện hành thì giá sách mới đã tăng gấp 4-5 lần.

Trả lời cho những câu hỏi vì sao giá sách mới lại tăng, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã đưa ra nhiều lý do như số lượng sách mới nhiều hơn sách cũ;

Sách giáo khoa mới đầu tư kĩ lưỡng trong công tác tập huấn và triển khai biên soạn, biên tập, thiết kế - chế bản, thực nghiệm.

Có lẽ lý do quan trọng nhất vẫn là do có nhiều bộ sách nên sản lượng phát hành của mỗi bộ sẽ giảm đi, các khoản chi phí tổ chức bản thảo được phân bổ theo sản lượng đó sẽ cao hơn so với sách hiện hành.

Ngoài ra, chi phí vật tư, công in, chi phí lưu thông, bán hàng, chi phí tích hợp công nghệ 4.0 cũng tác động đến giá sách giáo khoa.

Dù thế nào cũng cần phải tính đến điều kiện của những phụ huynh nghèo

Với một số gia đình bỏ vài trăm ra mua bộ sách xem như chuyện nhỏ nhưng có những nhà vài chục nghìn vẫn là khó.

Có nhiều vùng nông thôn, vùng miền núi một trường học mà có tới hơn 90% là hộ gia đình nghèo. Ngay như thị xã quê tôi, có trường học một lớp tới ½ cha mẹ bỏ nhau và bỏ đi biệt xứ để những đứa trẻ cho ông bà già nuôi.

Cái ăn, cái mặc hằng ngày còn không đủ thì lấy đâu vài trăm ngàn để mua cho con một bộ sách?

Chúng tôi nghĩ rằng, dù với bất cứ lý do gì cũng cần phải nghĩ đến điều kiện của những phụ huynh nghèo, khốn khổ. Sẽ thật đau lòng và bất công nếu chỉ vì không đủ tiền mua sách vở mà một ai đó bị mất cơ hội được đến trường.