Những công việc như bán trà đá, bán hàng rong dần trở thành nghề thu hút khá nhiều thanh niên, trong đó có sinh viên và cử nhân. Thế tại sao sinh viên (giờ đây được gọi là cử nhân) lại thất nghiệp khi ra trường?

Nhiều doanh nghiệp lớn cho biết: “Kỹ năng của sinh viên mới ra trường là chưa hình thành nếu không muốn nói là không có.”

Quả thật, sinh viên ra trường hiện nay có kiến thức nhưng thiếu kỹ năng, đặc biệt là các kỹ năng cần thiết để làm việc. Một số bạn trẻ còn cho rằng, các nhà tuyển dụng chỉ cần tuyển người có năng lực chuyên môn, vi tính thành thạo, ngoại ngữ bằng A, B, C… Chính vì thế, các bạn đổ xô rủ nhau đi học bằng này bằng kia, khoá học này khoá học kia, nhưng các bạn không hề biết rằng, các chủ doanh nghiệp và công ty, nhất là các công ty nước ngoài luôn chú trọng đến các kỹ năng làm việc, kỹ năng giao tiếp, ứng xử, kỹ năng làm việc theo nhóm, khả năng lập kế hoạch mục tiêu, xử lý nhanh những khó khăn trong tình huống bất ngờ…

Mặc dù, quá trình tìm việc cũng không phải dễ dàng gì. Trừ một số bạn có mối quan hệ rộng rãi hay được cha mẹ gửi gắm, số còn lại, đa phần các bạn còn quá thụ động trong quá trình tìm việc. Các bạn chưa tự tin vào bản thân, thiếu nghị lực và dũng cảm để đương đầu với những khó khăn, thậm chí có bạn còn chưa rõ mình thích làm gì, thích làm công việc như thế nào. Nói thẳng ra là các bạn chưa có mục đích của cuộc đời…

Tuy nhiên, theo một số nhà chuyên môn, nguyên nhân cơ bản nhất vẫn ở khâu đào tạo. Công tác tổ chức hướng nghiệp cho sinh viên còn quá sơ sài dẫn đến tình trạng nhiều sinh viên đăng ký theo học ngành mình không yêu thích và đam mê. Họ học cho có lệ, chẳng mấy mặn mà và chỉ dành một ít thời gian cho các môn học. Điều dĩ nhiên là khi ra trường họ không có đủ kiến thức, cũng chẳng có đủ kinh nghiệm và càng không thể phát huy năng lực của chính bản thân mình. Do đó, sinh viên ra trường thất nghiệp hoặc làm công việc trái ngành, làm các công việc chân tay cũng là hệ quả tất yếu.

Một nguyên nhân khác là do các trường đại học, cao đẳng còn xem nhẹ phần thực hành mà quá đặt nặng lý thuyết. Ngoài ra còn do chương trình đào tạo ở các trường vẫn theo lối tư duy cũ, thiếu thực tế, cơ sở vật chất nghèo nàn…

Hay là, nhiều sinh viên ra trường chẳng viết nổi một CV cho ra hồn, trình bày sơ sài, cẩu thả, dùng ngôn ngữ chat, hơn nữa, sử dụng các email thiếu nghiêm túc như thocondangyeu@…; babyngocnghech@… ; cobexinhdep@… Nhiều bạn đến phỏng vấn thì lại không đúng giờ và thiếu những sự chuẩn bị cần thiết. Tôi bảo thật, nếu tôi là nhà tuyển dụng, tôi cũng chẳng bao giờ thèm để mắt đến các bạn.

Thế nhưng, các công ty, doanh nghiệp lớn và nhỏ, trong và ngoài nước chưa bao giờ bỏ cuộc. Một số công ty lớn sẵn sàng tuyển sinh viên mới ra trường, chưa có kinh nghiệm làm việc và thời gian đầu, khoảng từ 3-6 tháng, họ đầu tư nhiều khoá học đào tạo cho sinh viên. Trong khi đó, các công ty nhỏ, không có đủ chi phí và điều kiện, họ vẫn ưu tiên các ứng viên có khả năng làm được việc ngay.

Suy cho cùng, trong thời buổi khủng hoảng kinh tế hiện nay, thất nghiệp cũng là điều dễ hiểu. Nhà nhà thất nghiệp, người người thất nghiệp. Sinh viên ra trường thất nghiệp thì cũng là chuyện bình thường. Tuy nhiên, vẫn có những bạn trẻ kiếm được việc ngay, kiếm được công việc họ yêu thích và đam mê, thậm chí khi còn ngồi trên ghế nhà trường đã được các công ty mời về. Chẳng hạn như một người bạn của tôi, đang theo học Đại học Luật và hiện tại còn chưa tốt nghiệp, chưa có bằng cấp nhưng đang làm copywriter cho một công ty lớn của nước ngoài, thu nhập cũng được kha khá.

Nhìn ra thế giới mà xem, các bạn không biết gì ư? Bé gái Mollie Price, sáu tuổi, chỉ kinh doanh bánh kẹo thôi mà giờ đây đã khai trương của hàng thứ ba và trở thành doanh nhân trẻ tuổi nhất nước Anh.

Các bạn không biết gì ư? Cậu bé Harli Jordean, tám tuổi, chỉ kinh doanh bi ve thôi mà mỗi năm gặt hái hàng nghìn bảng Anh.

Các bạn không biết gì ư? Thiếu nữ Bashaer Othman, 15 tuổi, đã được bổ nhiệm làm Thị trưởng của thị trấn Allar, West Bank và là người trẻ nhất trên thế giới đảm nhận vị trí này.

Đâu phải cứ ra trường thì mới có thể bắt đầu công việc, đâu phải cứ ra trường rồi mới có thể thành công. Các bạn chưa có việc làm có thể là do các bạn còn thiếu các kỹ năng cần thiết, thiếu định hướng nghề nghiệp. Huống chi, xin việc chỉ là bài toán của niềm tin và lòng kiên trì. Các bạn còn trẻ, các bạn còn đầy nhiệt huyết nên đừng bỏ cuộc sớm như thế nhé!