Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (Ảnh: AFP)

Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN – Hoa Kỳ diễn ra trong hai ngày 15&16/2 tại Sunnylands, bang California, Hoa Kỳ. Hội nghị này được ấn định ngay từ tháng 11/2015 ở Malayisa sau khi ASEAN và Hoa Kỳ quyết định nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược và thông qua kế hoạch hành động triển khai Đối tác chiến lược ASEAN-Hoa Kỳ tới năm 2020. Kết quả này là cả một quá trình với nhiều cơ chế và văn kiện hợp tác kéo dài từ năm 1977 bắt đầu với quan hệ đối thoại cho đến năm 2009, Hoa Kỳ là một trong những nước đối thoại đầu tiên chính thức lập Phái đoàn tại ASEAN và cử Đại sứ Mỹ thường trú bên cạnh ASEAN năm 2010…

Với quan điểm coi trọng quan hệ với ASEAN là một trọng tâm trong chiến lược tái cân bằng và ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình, Hoa Kỳ luôn dành ưu tiên cao hỗ trợ ASEAN tăng cường năng lực đảm bảo an ninh, nhất là an ninh hàng hải trên cơ sở song phương cũng như thông qua diễn đàn khu vực.

ASEAN-Hoa Kỳ cũng tích cực hợp tác trong các lĩnh vực chống khủng bố, chống phổ biến vũ khí hạt nhân, an ninh mạng, chống tội phạm xuyên quốc gia. Hoa Kỳ cũng là một trong những đối tác thương mại và đầu tư hàng đầu của ASEAN. Riêng năm 2014, tổng kim ngạch thương mại giữa hai bên đạt tới 216 tỷ USD, chiếm 8,2% tổng thương mại của ASEAN và đầu tư của Mỹ vào ASEAN cũng đạt 226 tỷ USD.

Hai bên cũng đang đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực khoa học công nghệ, giáo dục, đối phó dịch bệnh, an ninh năng lượng, quản lý thiên tai và một trong những ưu tiên hợp tác của Hoa Kỳ với ASEAN hiện nay là ứng phó với biến đổi khí hậu, nhất là hỗ trợ ASEAN giảm thiểu và thích nghi với tác động của biến đổi khí hậu…

Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ diễn ra trong bối cảnh, ASEAN bước sang giai đoạn phát triển mới với không ít thách thức và hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế chính của thế giới, cho dù vẫn còn nhiều bất ổn cả về chính trị - an ninh ở một số khu vực và kinh tế phục hồi nhưng chưa vững chắc.

Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ lần này có ý nghĩa đặc biệt, vì đây không chỉ là hội nghị quốc tế quan trọng đầu tiên trong năm 2016 của ASEAN, hội nghị Cấp cao đầu tiên giữa ASEAN và một nước đối tác ngay sau khi ASEAN hình thành Cộng đồng mà đây cũng là lần đầu tiên Hội nghị Cấp cao ASEAN-Hoa Kỳ được tổ chức tại Hoa Kỳ.

Tổng thống Obama, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng lãnh đạo các nước ASEAN tham dự hội nghị lần này thể hiện sự coi trọng của cả hai bên đối với tương lai của mối quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Hoa Kỳ. Đây là dịp để hai bên cùng thảo luận phương hướng, thống nhất các biện pháp đưa quan hệ đối tác chiến lược đi vào thực chất và cụ thể hơn, cũng như trao đổi và chia sẻ quan điểm về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.

Theo dự kiến chương trình Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN-Hoa Kỳ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà lãnh đạo ASEAN và Tổng thống Obama sẽ tham dự các phiên họp chuyên đề liên quan đến thúc đẩy Cộng đồng kinh tế ASEAN theo hướng sáng tạo và kinh doanh; Bảo vệ hòa bình, thịnh vượng và an ninh ở Châu Á Thái Bình Dương, nhất là vấn đề an ninh hàng hải, chống khủng bố và các thách thức xuyên quốc gia cũng như nhận định về viễn cảnh chiến lược ở khu vực…

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu Đoàn cấp cao Chính phủ nước ta tham dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN – Hoa Kỳ nhằm thể hiện rõ quan điểm nhất quán về đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta, tiếp tục vai trò chủ động, thành viên tích cực và có trách nhiệm của Việt Nam trong ASEAN sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII. Sự hiện diện của Người đứng đầu Chính phủ nước ta tại hội nghị lần này không chỉ thể hiện mong muốn góp phần đưa quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN – Hoa Kỳ đi vào thực chất mà còn trực tiếp góp phần tăng cường quan hệ song phương giữa Việt Nam với Hoa Kỳ, nhất là đẩy mạnh hợp tác an ninh-quốc phòng, khoa học-công nghệ, kinh tế-thương mại-đầu tư và triển khai các thỏa thuận thương mại tự do, đặc biệt là Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP)./.