Nhà thầu “quen mặt” và gói thầu “một mình một sân”
Các quy định của pháp luật về đấu thầu khá hoàn chỉnh đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả. Tuy vậy, trong thực tiễn, tại nhiều địa phương, hồ sơ mời thầu “cài cắm” nhiều điều kiện nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.
Tại huyện Thạch Thất, Hà Nội, hiện tượng doanh nghiệp “quen mặt” tại địa phương liên tiếp trúng thầu khiến dư luận đặt nhiều dấu hỏi về sự minh bạch trong công tác đấu thầu.
Được biết, trong năm 2019, có đến 8 gói thầu được Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng huyện Thạch Thất tổ chức đầu thầu rộng rãi nhưng kết quả trúng thầu chỉ xoay quanh 3 cái tên quen thuộc là Công ty TNHH MTV Sản xuất dịch vụ thương mại Vinh Quang (Công ty Vinh Quang), Công ty TNHH Minh Tiến (Công ty Minh Tiến), Công ty Cổ phần Phát triển Hạ tầng Tâm Phúc (Công ty Tâm Phúc). Và nghi vấn các “nhà thầu quân xanh” khác bị loại với những lý do rất sơ đẳng.
Cụ thể, tại dự án Đường giao thông Thạch Xá – Canh Nậu do UBND huyện Thạch Thất làm Chủ đầu tư. Dự án có tổng mức đầu tư 29.559.621.000 VNĐ bằng nguồn vốn ngân sách thành phố hỗ trợ, vốn ngân sách huyện.
Theo đó, ngày 7/11/2019, UBND huyện Thạch Thất phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu của dự án. Theo quyết định, dự án được chia được chia làm 4 gói thầu khác nhau. Trong đó, gói thầu số 02: Thi công xây dựng thực hiện qua hình thức lựa chọn nhà thầu là đấu thầu rỗng rãi trong nước, không sơ tuyển, qua mạng. Công ty Cổ phần Xây dựng Phát Triển 68 được chỉ định là đơn vị tư vấn lập và đánh giá hồ sơ thầu.
Ngày 6/12/2019, ông Phùng Khắc Sơn – Giám đốc Ban quản lý đầu tư xây dựng huyện Thạch Thất ký quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho Công ty Tâm Phúc (huyện Phúc Thọ, Hà Nội) trúng thầu với giá 4.796.910.000VNĐ. Tiết kiệm 17 triệu đồng so với giá mời thầu. Mức tiết kiệm cực thấp cho ngân sách nhà nước
Điều mà dư luật đang thắc mắc là, trong quá trình tiếp nhận hồ sơ mời thầu từ ngày 14/11/2019 đến ngày 25/11/2019, chỉ có duy nhất một nhà thầu là Công ty Tâm Phúc nộp hồ sơ dự thầu.
"Một gói thầu công khai như vậy mà chỉ có một đơn vị tham gia từ khi dự đến trúng thầu là điều hết sức khó hiểu", ông Nguyễn Văn D.- chuyên gia trong lĩnh vực đấu thầu nhận định.
Ngoài ra, trong năm 2019, các gói thầu lớn tại Thạch Thất cũng được Công ty TNHH MTV Sản xuất dịch vụ thương mại Vinh Quang “bao sân” khi doanh nghiệp này trúng liên tiếp đến 4 gói thầu lớn trên địa bàn gồm: Dự án THPT Phùng Khắc Khoan, Dự án từ Trường THCS Di Nậu đi Hiệp Thuận, Dự án Nhà văn hóa, câu lạc bộ thôn 8 xã Phùng Xá và Dự án Xây dựng trụ sở Đảng ủy - UBND xã Phùng Xá với tổng giá trị lên tới hàng chục tỷ đồng.
Cũng trong năm 2019, Công ty Minh Tiến (địa chỉ tại Khu A, tái định cư Nông trường Đồng Mô, thị xã Sơn Tây, Hà Nội) đã trúng 2 gói thầu do Ban quản lý đầu tư xây dựng huyện Thạch Thất làm chủ đầu tư. Với giá trị gần 10 tỷ đồng.
Trượt thầu với những lý do sơ đẳng
Ở những gói thầu có giá trị lớn hơn, nhiều dấu hiệu bất thường vẫn tiếp tục diễn ra khi những nhà thầu tham gia cùng với các doanh nghiệp “quen mặt” lại trượt thầu bởi những lỗi sơ đẳng về năng lực và kinh nghiệm. Điều mà trước khi tham gia dự thầu, các doanh nghiệp đã phải lường trước được.
Đơn cử như, tại Dự án THPT Minh Hà - dự án được UBND huyện Thạch Thất phê duyệt, Công ty TNHH Mạnh Quân (xã Cam Thượng, huyện Ba Vì) bị loại do không đạt yêu cầu về năng lực và kinh nghiệm, yêu cầu nhân sự chủ chốt và thiết bị thi công chủ yếu cho gói thầu.
Còn liên danh Công ty Cổ phần Phát triển xây dựng Thanh Hải - Công ty TNHH Tân Tiến (địa chỉ: Cụm 2, xã Trạch Mỹ Lộc, huyện Phúc Thọ) bị loại với lý do: Không đạt về yêu cầu năng lực và kinh nghiệm về doanh thu bình quân hằng năm từ hoạt động xây dựng, nguồn lực tài chính cho gói thầu, kinh nghiệm hợp đồng xây lắp, nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu, thí nghiệm hiện trường.
Gói thầu này, Công ty Tâm Phúc trúng thầu với điểm kỹ thuật là 75,5. Giá trúng thầu là hơn 50 tỷ đồng.
Vẫn chung một kịch bản, tại Dự án THPT Phùng Khắc Khoan, một lần nữa Công ty Tâm Phúc được xướng tên. Nhưng lần này, Công ty Tâm Phúc phải thực hiện liên danh với Công ty Vinh Quang. Dự án được UBND huyện Thạch Thất phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu tại Quyết định số 4879/QĐ-UBND ngày 05/12/2019 với giá trúng thầu: 42,364 tỷ đồng.
Tại gói thầu này, Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư xây dựng An Bình và Công ty Cổ phần Xây dựng Hải Phát trượt thầu với lý do: Không đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu, về quản lý và thực hiện hợp đồng xây lắp, nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu dự kiến huy động, thiết bị thí nghiệm…
Ông Nguyễn Văn D.- một chuyên gia trong lĩnh vực đấu thầu nhận định, với những gói thầu mà nhà thầu tham dự bị loại bởi những lý do sơ đẳng để cho doanh nghiệp khác trúng thầu, xét từ nhiều góc độ còn tệ hại hơn cả chỉ định thầu.
“Vì ở đây, các nhà thầu, thậm chí có sự tiếp tay của bên mời thầu, đang diễn trò hề trong đấu thầu. Với những gói thầu này, không thể có sự cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả đúng nghĩa. Chắc chắn giá trúng thầu sẽ cực kỳ cao, sát với giá gói thầu được phê duyệt”, chuyên gia D. cho hay.
Chuyên gia này còn quan ngại về tình trạng các doanh nghiệp trong giới nhà thầu hiện nay cam tâm tình nguyện làm “quân xanh” dẫn đến sự lộn xộn, cạnh tranh không lành mạnh, gây khó khăn trong lựa chọn nhà thầu.
Một trong những quyết định phê duyệt của BQLDA huyện Thạch Thất
Cơ quan chức năng vào cuộc
Liên quan đến những vấn đề trên, trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Văn Trung - Phó Giám đốc Ban quản lý đầu tư xây dựng huyện Thạch Thất cho biết: Công tác đầu thầu tại huyện Thạch Thất đều được tổ chức qua mạng, chúng tôi còn không biết mặt các nhà thầu là ai. Chúng tôi đưa ra một dãy các nội dung, công việc để đánh giá đạt hay không đạt, sau đó chấm điểm. Tuy nhiên, ông Trung thừa nhận để trúng thầu cần phải có nhiều “tiêu chí”… Các nhà thầu có số điểm cao là khó, rất ít, nhưng có số điểm trên 70 điểm là đã đủ điều kiện theo quy định.
Để tìm hiểu thêm về những thông tin liên quan đến triển khai và tuyên truyền cho Luật đấu thầu tại các địa phương, phóng viên Tạp chí điện tử Hòa nhập đã liên hệ với ông Nguyễn Mạnh Hồng, Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất, tuy nhiên với lý do thường trực là bận họp và có giao cho ông Nguyễn Trường Giang – Chánh Văn phòng UBND huyện Thạch Thất. Sau khi phóng viên nêu một số nội dung trong công tác đấu thầu tại địa phương mà dư luận đang quan tâm, ông Giang cho biết: Về việc này, Công an thành phố Hà Nội đã cử cán bộ Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu về huyện để điều tra, xác minh thông tin. Hiện tại tất cả hồ sơ liên quan chúng tôi đã chuyển cho cán bộ công an. Khi nào có kết quả điều tra chính thức từ phía công an, chúng tôi sẽ thông tin đến báo chí cụ thể bằng văn bản.
Qua đây, dư luận cũng mong rằng UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương vào cuộc, giải quyết những vi phạm (nếu có) theo quy định của pháp luật; đồng thời làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân khi để ra sai phạm trên địa bàn (nếu có), ở đây cụ thể là ông Nguyễn Mạnh Hồng chủ tịch UBND, ông Phùng Khắc Sơn – Giám đốc Ban quản lý đầu tư xây dựng huyện Thạch Thất.
Tạp chí điện tử Hòa Nhập sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc khi có kết luận chính thức từ cơ quan chức năng.
Ý kiến độc giả
Tiêu điểm
