Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại hội thảo. Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Viện trưởng Viện Toán học Việt Nam Phùng Hồ Hải cho biết Viện có 70 cán bộ, trong đó có nhiều cán bộ nghiên cứu trẻ. Tuy nhiên, nhiều cán bộ xuất sắc nhưng tổng thu nhập một tháng không quá 10 triệu đồng (kể cả thu nhập ngoài lương như dạy thêm). Viện kiến nghị Chính phủ có các chính sách đãi ngộ, hỗ trợ kinh phí hoạt động nghiên cứu khoa học.

Vừa qua, tháng 8/2017, Bộ Khoa học và Công nghệ và UNESCO đã ký thỏa thuận thành lập Trung tâm Quốc tế đào tạo và nghiên cứu toán học, dự kiến trực thuộc Viện Toán. Để tạo thuận lợi cho Trung tâm, lãnh đạo Viện kiến nghị bố trí thêm biên chế và nhất là có cơ chế cấp học bổng tiệm cận mức quốc tế cho các học viên học tập, nghiên cứu tại Trung tâm. Đây không chỉ là vấn đề kinh phí, mà còn nâng cao vị thế của ngành toán, từ chỗ các sinh viên giỏi trong nước muốn học tập ở nước ngoài thì phải xin được học bổng thì nay chúng ta cấp học bổng cho sinh viên nước ngoài đến Việt Nam học toán.

Tại cuộc làm việc, GS. Hoàng Tụy, nhà toán học tiêu biểu của Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Toán học bày tỏ cảm ơn Thủ tướng quan tâm đến toán học Việt Nam. Giáo sư góp ý, trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng quyết liệt, nếu Nhà nước không có chính sách tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của các ngành khoa học nói chung, ngành toán nói riêng thì chúng ta sẽ bị tụt hậu. “Nếu chủ quan, chúng ta có thể bị vượt qua một ngày không xa”, Giáo sư nói.

Ghi nhận ý kiến của các nhà toán học và lãnh đạo một số bộ, ngành, Thủ tướng bày tỏ, mặc dù thành lập không phải là lâu đời nhất, nhưng Viện Toán đã có những bông hoa đẹp tuyệt vời cho đất nước và cho cả thế giới, là tấm gương cho lớp trẻ noi theo. “Đảng, Nhà nước luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện cho các đồng chí và Thủ tướng hôm nay đến đây cũng tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho Viện Toán học”, Thủ tướng bày tỏ và đánh giá cao sự phát triển của Viện Toán học thời gian qua. Đây trở thành nơi nghiên cứu và đào tạo sau đại học hàng đầu của ngành toán ở Việt Nam. Viện Toán học đã được Viện Hàn lâm Khoa học thế giới thứ 3 công nhận là trung tâm xuất sắc của các nước đang phát triển.

Nhất trí với ý kiến của GS. Hoàng Tụy, Thủ tướng cho rằng, khoa học công nghệ cũng phải hội nhập, phải cạnh tranh với các nước trên thế giới và đặc biệt trong khu vực. Nếu chúng ta không đặt vấn đề cạnh tranh, sánh vai thì chúng ta tụt hậu, nhất là một số lĩnh vực quan trọng như Toán học.

Chúng ta còn nhiều khó khăn, còn có hạn chế trong hoạt động, nhất là cơ chế, kết quả nghiên cứu ứng dụng… thì chúng ta phải khắc phục cho được để vững bước tiến lên. Khắc phục cho được việc thu hút đào tạo lực lượng cán bộ tương xứng cả về số lượng và chất lượng, có khả năng thực hiện các nghiên cứu ứng dụng toán học đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội.

Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Thủ tướng kỳ vọng cộng đồng khoa học, các nhà toán học nói chung, Viện Toán nói riêng trong khắc phục tồn tại để phát huy mạnh mẽ hơn nữa sức sáng tạo, nhiệt tình nghiên cứu.

Thủ tướng đề nghị Viện Toán học tiếp tục nghiên cứu đổi mới mô hình phát triển theo hướng hội nhập, hiệu quả. Trong đó, các lĩnh vực nghiên cứu gắn với chuyển giao kiến thức cho xã hội, đặc biệt là toán ứng dụng đối với phát triển một số lĩnh vực ở Việt Nam.

Nhấn mạnh việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong sản xuất và đời sống, nâng cao năng suất lao động, Thủ tướng đặt hàng cho Viện Toán học thực hiện mục tiêu quan trọng này.

Nhất trí với các kiến nghị của Viện Toán học, Thủ tướng đề nghị các bộ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ cho Viện Toán học phát triển hơn nữa. Phải nhìn vị trí vai trò của toán học Việt Nam trong phát triển để chúng ta có cơ chế, chính sách thuận lợi nhất cho Viện Toán, không để thể chế, quy định đã cũ, lạc hậu, làm chậm sự phát triển của một cơ quan nghiên cứu, đào tạo quan trọng này, Thủ tướng nói.

Đối với kiến nghị của Viện về cấp học bổng tiệm cận mức học bổng quốc tế cho các học viên trong nước và quốc tế theo học tại Trung tâm quốc tế đào tạo và nghiên cứu toán học, Thủ tướng đồng ý về chủ trương với tinh thần khuyến khích, động viên những sinh viên giỏi theo đuổi lĩnh vực này.

Về vấn đề biên chế cho Trung tâm này, Thủ tướng ủng hộ việc tăng thêm một số biên chế, bao gồm các nhà toán học trẻ tuổi, tài năng, “chứ đừng lấy nhân viên hành chính, đánh máy, bảo vệ…”. Với những người giỏi, tài năng thì không khắt khe vấn đề biên chế.

Đồng ý với kiến nghị hỗ trợ kinh phí hoạt động khoa học cho cán bộ có trình độ cao, Thủ tướng chia sẻ: “Mình nghe Nghiên cứu viên Toán học mà lương 3 triệu rưỡi thì rất trăn trở, làm được gì mà hỗ trợ cho anh em thì nên tạo điều kiện cho anh em”.