Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Tờ trình về dự án Luật -Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Lý giải về sự cần thiết xây dựng dự án Luật, Tờ trình của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày cho biết, Luật Quy hoạch số 21/2017/QH14 (Luật Quy hoạch) điều chỉnh việc lập, thẩm định, quyết định hoặc phê duyệt, công bố, thực hiện, đánh giá, điều chỉnh quy hoạch trong hệ thống quy hoạch quốc gia. Theo Phụ lục III Luật Quy hoạch, có 25 luật quy định liên quan đến quy hoạch cần sửa đổi, bổ sung để bảo đảm đồng bộ với Luật Quy hoạch.

Căn cứ Khoản 5 Điều 59 Luật Quy hoạch, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ rà soát để đề xuất sửa đổi, bổ sung các bộ luật, luật thuộc danh mục quy định tại Phụ lục III của Luật này và các văn bản quy phạm pháp luật khác quan đến quy hoạch, bảo đảm phù hợp với Luật Quy hoạch và có hiệu lực thi hành chậm nhất là ngày 1 tháng 1 năm 2019.

Qua rà soát, các bộ đã đề xuất sửa đổi, bổ sung 27 bộ luật, luật, bao gồm: 25 luật theo Danh mục tại Phụ lục III Luật Quy hoạch, một luật do Bộ Y tế đề xuất bổ sung (Luật An toàn thực phẩm) và một luật do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề xuất bổ sung (Luật Phòng, chống thiên tai).

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3 năm 2018, Chính phủ đã thống nhất giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì soạn thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số luật có quy định liên quan đến quy hoạch để sửa đổi 10 luật gồm Luật Hóa chất; Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Luật Điện lực; Luật Dược; Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá; Luật An toàn thực phẩm; Luật Công chứng; Luật Trẻ em; Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Đầu tư .

Đồng thời, Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì soạn thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công và Bộ Xây dựng chủ trì soạn thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Quy hoạch đô thị có các nội dung sửa đổi liên quan đến quy hoạch.

Tại Phiên họp thứ 23, UBTVQH kết luận bổ sung nội dung sửa đổi quy định về quy hoạch tại Luật Đầu tư công, Luật Xây dựng và Luật Quy hoạch đô thị vào Luật sửa đổi, bổ sung một số luật có quy định liên quan đến quy hoạch.

“Như vậy, việc ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều quy định về quy hoạch tại Luật Hóa chất, Luật Điện lực, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, Luật An toàn thực phẩm; Luật Dược; Luật Công chứng; Luật Trẻ em; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Khoa học công nghệ; Luật Xây dựng; Luật Quy hoạch đô thị để có hiệu lực đồng thời với Luật Quy hoạch từ ngày 1 tháng 1 năm 2019 là cần thiết, tránh tạo ra các khoảng trống pháp lý, các xung đột, cũng như các vướng mắc trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt và thực hiện các quy hoạch ngành, góp phần đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong đầu tư kinh doanh và đảm bảo nguồn kinh phí cho việc lập quy hoạch cho thời kỳ 2021-2030”, Bộ tưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu.

Theo Bộ tưởng Nguyễn Chí Dũng, việc xây dựng dự án Luật dựa trên quan điểm là: Tiếp tục thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng được nêu tại Nghị quyết số 05-NQ/TW của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 4 khóa XII về một số chủ trương chính sách lớn, nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế; Nghị quyết số 10-NQ/TW của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 5 khóa XII về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và Nghị quyết số 11-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 5 Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá XII về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Bãi bỏ các quy hoạch về đầu tư phát triển hàng hóa, dịch vụ, sản phẩm cụ thể, ấn định khối lượng, số lượng hàng hóa, dịch vụ, sản phẩm được sản xuất, tiêu thụ đang cản trở hoạt động đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp và người dân hoặc sửa đổi tên các quy hoạch ngành bảo đảm phù hợp với danh mục quy hoạch ngành quốc gia được quy định tại Phụ lục I của Luật Quy hoạch.

Bảo đảm duy trì các mục tiêu, yêu cầu về chính sách quản lý nhà nước của các ngành, tính ổn định, đồng bộ của hệ thống pháp luật và có xem xét đến các yếu tố đặt thù của lĩnh vực. Bảo đảm đủ căn cứ pháp lý để bổ sung nguồn kinh phí đầu tư công trung hạn giai đoạn 2017-2020 cho công tác lập quy hoạch cho giai đoạn 2021-2030.

Dự thảo Luật được xây dựng gồm 14 điều, trong đó có 13 điều quy định việc sửa đổi 13 luật và 1 điều về quy định hiệu lực thi hành luật.

Báo cáo thẩm tra dự án Luật của Ủy ban Kinh tế bày tỏ cơ bản tán thành với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành dự án Luật để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với các quy định của Luật Quy hoạch; cho rằng, theo quy định tại khoản 3 Điều 146 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và khoản 5 Điều 59 Luật Quy hoạch, Chính phủ rà soát các văn bản quy phạm pháp luật để sửa đổi, bổ sung bảo đảm phù hợp với Luật Quy hoạch và áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn là phù hợp.

Ủy ban Kinh tế cũng cho rằng, cơ quan trình dự án Luật đã chuẩn bị tương đối đầy đủ về hồ sơ, tài liệu theo quy định tại khoản 1 Điều 64 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Tuy nhiên, hồ sơ hiện nay chưa có báo cáo thẩm định đối với các nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư công. Do đó, sau phiên họp thứ 24 của UBTVQH, đề nghị Chính phủ hoàn chỉnh hồ sơ thẩm định, thống nhất đúng nội dung trình Quốc hội.

Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát các văn bản quy phạm pháp luật khác có các quy định liên quan đến quy hoạch và giải trình đầy đủ báo cáo thẩm định, các ý kiến góp ý của các bộ, ngành, địa phương, trong đó có đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến quy hoạch của Luật Bảo hiểm y tế và Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm.

Về tên gọi của dự án Luật, Tờ trình của Chính phủ đề nghị tên gọi là dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều quy định về quy hoạch tại Luật Hóa chất, Luật Điện lực, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá, Luật An toàn thực phẩm, Luật Dược, Luật Công chứng, Luật Trẻ em, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Khoa học và công nghệ, Luật Xây dựng, Luật Quy hoạch đô thị. Ủy ban Kinh tế tán thành với tên gọi như Tờ trình của Chính phủ, thể hiện trực tiếp được các luật cần bổ sung, sửa đổi, dễ theo dõi và phù hợp với thông lệ đặt tên của các dự án luật. Phương án này cũng loại trừ được khả năng trùng lắp với tên gọi của dự án luật sẽ được sửa đổi, bổ sung tại kỳ họp thứ 6 tới đây với cùng mục tiêu thống nhất với Luật Quy hoạch.

Về phạm vi điều chỉnh, Ủy ban Kinh tế đề nghị phạm vi điều chỉnh của dự án Luật này cần tuân thủ nguyên tắc: chỉ sửa đổi, bổ sung những quy định trong các luật có nội dung liên quan đến quy hoạch để bảo đảm đồng bộ và thống nhất với Luật Quy hoạch.

Đánh giá chung về dự án Luật, Ủy ban Kinh tế cho rằng về cơ bản, các nội dung sửa đổi, bổ sung một số điều liên quan đến quy hoạch của các luật nêu trên đã bám sát nội dung của Luật Quy hoạch. Tuy nhiên, thực tế cho thấy so với yêu cầu sửa đổi, bổ sung các luật quy định tại Phụ lục III của Luật Quy hoạch, đã có nhiều nội dung phát sinh, một số điều, khoản có trong Phụ lục lại chưa được đưa vào dự thảo sửa đổi.

Do vậy, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan rà soát kỹ lưỡng các điều, khoản của các luật có liên quan để bảo đảm đúng mục tiêu của việc sửa đổi đồng bộ với Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2019. Đối với những nội dung được yêu cầu sửa đổi, bổ sung tại Phụ lục III của Luật Quy hoạch nhưng không thực hiện thì thì cần báo cáo, giải trình với Quốc hội.