Vẽ lên sắc màu tươi sáng cho những cuộc đời từng lầm lỡ

Phan Thị Minh, trưởng nhóm Gạch Đầu Dòng liên minh Câu lạc bộ Về Nhà thuộc quận Hai Bà Trưng , thành phố Hà Nội

 Con đường tội lỗi

Cha mất sớm khi Minh mới được 9 tháng tuổi, mẹ chị một mình vất vả nuôi 5 người con. Tuổi thơ của 5 chị em Minh là những tháng ngày vất vả, luôn ở trong tình trạng đói ăn. Các anh, các chị đến tuổi trưởng thành, người lập gia đình, người đi làm ăn xa chỉ còn mỗi Minh ở nhà phụ mẹ bán hàng. Học hết cấp hai Minh cùng đám bạn tụ tập chơi bời rồi rủ nhau sử dụng ma tuý. Mẹ Minh biết chuyện bà khóc cạn nước mắt tìm mọi cách giúp Minh cai nghiện từ dùng thảo dược đến châm cứu nhưng tất cả đều vô ích. Bà gạt nước mắt ký đơn đưa Minh đi trại cai nghiện nhưng một lần nữa người mẹ ấy lại nuốt nước mắt vào trong vì chỉ vài hôm sau từ trung tâm cai nghiện trở về Minh lại bị đám bạn nghiện rủ đi mất.

Minh bị bắt quả tang trong một lần đang bán lẻ thuốc cho khách ở Giáp Bát, cái giá phải trả cho sai lầm của mình bằng 42 tháng ngồi tù. Những tưởng sau lần đó Minh sẽ tu tỉnh quay về làm lại từ đầu nhưng vừa ra trại được vài hôm Minh lại ngựa quen đường cũ 6 tháng sau chị lại bị đưa đi cai nghiện bắt buộc. “Năm 2006, tôi vào trung tâm cai nghiện lần thứ 3. Ở đây, tôi được một nhân viên tiếp cận cộng đồng kể về các nhóm tự lực của các phụ nữ trở về từ các trung tâm cai nghiện và các hỗ trợ mà nhóm có thể giúp tôi khi trở về. Thật sự lần đó tôi không mấy để tâm đến chuyện chị ấy nói nhưng thấy vui vui vì lần đầu tiên có một người sau mẹ tôi quan tâm hỏi han nói chuyện một cách tự nhiên không hề tỏ ra kỳ thị hay khinh ghét. Đến bây giờ tôi vẫn nhớ như in về buổi nói chuyện ngày hôm đó”.

Vẽ lên sắc màu tươi sáng

Ngày 30/4/2008, Phạm Thị Minh rời trung tâm cai nghiện. Nhớ lại buổi nói chuyện với người nhân viên tiếp cận cộng đồng, về nhà được một tuần chị xin tham gia vào nhóm Hoa Xương Rồng - một nhóm tự lực dành cho những phụ nữ sau cai. Minh đã cai nghiện thành công, không có gì có thể lôi kéo chị trở lại con đường cũ và điều làm mọi người ngạc nhiên hơn nữa là chỉ sau một thời gian ngắn trở về Minh nhanh chóng hòa nhập cộng đồng, hoàn thành tốt công việc giáo dục viên sức khoẻ và được các tuyên truyền viên đồng đẳng quý mến tin cậy. Mẹ chị hồi hộp theo dõi từng sự thay đổi của cô con gái út, thấy Minh đi lại với đám bạn nghiện cũ bà lo lắng, chỉ đến khi nghe con giải thích rõ công việc đang làm bà mới yên tâm thở phào nhẹ nhõm.

Cuối năm đó, Minh được mời tham gia dự hội nghị thường niên lần đầu của Diễn đàn xã hội dân sự Việt Nam hợp tác phòng chống AISD. Tại đây, Phạm Thị Minh được đề cử là thành viên của ban điều hành VCSPA. Nhóm của chị được xem là mô hình hiệu quả giúp người sử dụng ma tuý cai nghiện và chống tái nghiện. Dự án “Bạn tình, người sử dụng ma túy” ra đời vào tháng 8/2008.

Phan Thị Minh (thứ 2 từ trái sang phải)

“Mục tiêu ban đầu của nhóm chủ yếu là giúp chị em có chồng sử dụng ma tuý và nhiễm H. có các kiến thức liên quan đến ma túy, nguy cơ lây nhiễm HIV, tình dục an toàn, cách tự bảo vệ và chăm sóc người nghiện, người bị nhiễm HIV... Hàng tháng, chúng tôi có một đội ngũ cán bộ là các tiếp cận viên, họ đến từng gia đình có người nghiện để tìm hiểu, vận động các chị em có chồng bị nghiện tham gia dự án để được hỗ trợ, tư vấn. Khi đến với dự án, họ được can thiệp về tâm lý, được tư vấn để tự mình biết bảo vệ bản thân, biết tự vượt qua những khó khăn…” - Chị Minh chia sẻ.

Từ ngày tham gia dự án Minh thay đổi hoàn toàn, mỗi khi ra đường Minh không còn ngại ngùng trước những ánh mắt của mọi người. Chị tự tin trong những lần tham gia hội thảo hay đứng trước ống kính phóng viên. Và điểu tuyệt vời hơn, tình yêu đã tìm đến với chị. “Chúng tôi gặp nhau trong những lần đi tập huấn lúc đầu mới quen cũng ngại ngùng nhưng anh ấy là người hiểu và thông cảm. Chúng tôi đã cùng nhau tham gia các dự án liên quan đến ma tuý và người có H. Trước kia, bạn bè của tôi toàn là những người sử dụng ma tuý. Bây giờ tôi có thể gặp tất cả mọi người và được đối xử công bằng trong các tổ chức trong nước và quốc tế. Thật sự tôi đã trở thành người hoàn toàn khác” - Chị tâm sự.


Hiện tại, Minh đang điều phối Liên minh Câu lạc bộ Về Nhà - bao gồm mạng lưới tới 400 bạn tình người sử dụng ma tuý, 300 người tiêm chích ma tuý và 280 chị em bán dâm đường phố. Minh cùng các bạn của mình đã và đang ngày đêm giúp những người phụ nữ là bạn, là vợ của những người nghiện ma tuý và có H. Không chỉ dừng lại ở biện pháp tuyên truyền, Phạm Thị Minh còn mạnh dạn đề xuất việc cấp vốn cho chị em để họ có thể tạo lập được công việc giúp ổn định kinh tế. Nguồn vốn tuy nhỏ nhưng cũng giúp được rất nhiều người: “Chúng tôi đã bàn nhau phải giúp chị em có một số vốn mặc dù nhỏ chỉ đủ quán nước hay mở một hàng ăn nhỏ nhưng cũng phải giúp vì khi chị em có công việc họ không còn lo lắng về kinh tế nữa. Lúc đó họ mới chuyên tâm tham gia các câu lạc bộ thậm chí có người còn thuyết phục được chồng cai nghiện thành công” - Chị cho biết thêm.

Tháng 12 năm 2010, Phạm Thị Minh được Chủ tich Uỷ ban nhân dân quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) cấp Bằng khen về “những đóng góp và thành tích xuất sắc” trong phòng chống ma tuý. Bằng nghị lực và quyết tâm Phạm Thị Minh đã vẽ lên những sắc màu tươi sáng cho những trang tiếp theo của cuộc đời mình và những người đã từng lầm lỡ.