Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte ký Ý định thư giữa Chính phủ hai nước Việt Nam-Hà Lan về tạo thuận lợi triển khai các dự án chuyển đổi quy mô lớn để phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long, ngày 10/7/2017. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Đây là lần đầu tiên, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam thăm chính thức Hà Lan. Chuyến thăm có ý nghĩa quan trọng, nhằm tiếp tục củng cố và tăng cường hơn nữa quan hệ hữu nghị, hợp tác nhiều mặt với Hà Lan trong bối cảnh hai nước kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (1973-2018). Chuyến thăm ghi dấu mốc mới trong quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Hà Lan.

Đẩy mạnh hợp tác thực chất, hiệu quả

Việt Nam và Hà Lan thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 9/4/1973. Từ những năm 90 thế kỷ 20, quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước phát triển tốt đẹp trên tất cả các lĩnh vực, ngày càng đi vào chiều sâu. Sự tin cậy, hiểu biết lẫn nhau giữa hai nước được đẩy mạnh thông qua duy trì trao đổi đoàn cấp cao và các cơ chế hợp tác. Hiện nay, quan hệ Việt Nam-Hà Lan là điển hình của mối quan hệ năng động, hiệu quả giữa Việt Nam với một nước châu Âu. Những năm qua, Hà Lan coi Việt Nam là đối tác ưu tiên với nhiều chính sách thúc đẩy hợp tác.

Hà Lan và Việt Nam là Đối tác chiến lược thích ứng với Biến đổi khí hậu-Quản lý nước và Nông nghiệp bền vững-an ninh lương thực. Các địa phương của Việt Nam gồm: Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bình Dương, Vĩnh Long, An Giang, Đồng Tháp đã hợp tác với các địa phương của Hà Lan, tập trung vào lĩnh vực thích ứng, giảm thiểu tác hại của biến đổi khí hậu, các giải pháp đô thị xanh; cung cấp nước sạch; xử lý chất thải rắn, chuyển hóa chất thải thành năng lượng; quy hoạch chung, quy hoạch không gian; quản lý nguy cơ lũ lụt liên quan tới khu vực sông Hồng (bao gồm đê điều, sẵn sàng ứng phó với tình huống khẩn cấp). Hai bên hợp tác về quy hoạch thành phố tổng thể, quản lý đô thị, phát triển cơ sở hạ tầng, giao thông và phương tiện giao thông công cộng, giao thông thông minh...

Những năm qua, hai bên đẩy mạnh hợp tác thực chất, hiệu quả, trong đó ưu tiên một số lĩnh vực trọng điểm như thương mại-đầu tư, các lĩnh vực hợp tác đối tác chiến lược, dịch vụ hậu cần, cảng biển, dầu khí, đóng tàu; cam kết thúc đẩy sớm phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA). Hai bên đã xác định 5 lĩnh vực hợp tác ưu tiên: Thích ứng với biến đổi khí hậu; quản lý nước, nông nghiệp; năng lượng; kinh tế biển và dịch vụ vận tải logistics.

Kim ngạch hai chiều Việt Nam-Hà Lan không ngừng phát triển và tăng đều hàng năm, trong đó Việt Nam luôn xuất siêu. Hợp tác thương mại và đầu tư giữa hai nước tiếp tục đà tăng trưởng, Hà Lan hiện là thị trường xuất khẩu hàng hóa lớn nhất của Việt Nam tại Liên minh châu Âu. Tính đến hết năm 2017, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt hơn 7,77 tỷ USD. Việt Nam xuất khẩu chủ yếu các mặt hàng thủy sản, rau quả, hạt điều, càphê, hạt tiêu, gạo, sản phẩm hóa chất, chất dẻo. Các mặt hàng nhập khẩu chính từ Hà Lan gồm máy móc, thiết bị, phụ tùng, linh kiện ôtô, sữa và sản phẩm sữa, dược phẩm.

Đầu tư của Hà Lan vào Việt Nam đứng thứ 11/126 nước và vùng lãnh thổ có đầu tư vào Việt Nam, với tổng vốn đăng ký là 8,17 tỷ USD, đứng thứ nhất trong Liên minh châu Âu đầu tư vào Việt Nam. Quy mô vốn bình quân một dự án của Hà Lan khoảng 27,1 triệu USD, cao gấp đôi so với mức bình quân của một dự án đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Một số dự án đầu tư đáng chú ý của Hà Lan tại Việt Nam gồm: Nhà máy điện Mông Dương; Nhà máy điện Phú Mỹ; Công ty Pepsico Việt Nam...

Nhiều lĩnh vực hợp tác diễn ra sôi động

Hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực giáo dục-đào tạo, an ninh-quốc phòng, giao thông-vận tải, hàng hải, hải quan... diễn ra sôi động. Ngay sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1973, Hà Lan bắt đầu viện trợ ODA không hoàn lại cho Việt Nam, chủ yếu trong lĩnh vực nhân đạo, giáo dục-đào tạo và y tế. Giai đoạn 2011-2014, Hà Lan xếp Việt Nam vào nhóm nước có thu nhập trung bình. Tuy không nằm trong nhóm 30 nước ưu tiên nhận viện trợ của Hà Lan, nhưng Việt Nam vẫn trong nhóm 3 nước "quá độ” sang quan hệ đối tác bình đẳng (Colombia, Việt Nam và Nam Phi).

Giáo dục đại học cũng đóng vai trò quan trọng trong hợp tác song phương giữa Việt Nam và Hà Lan. Từ giữa năm 1970, Hà Lan đã cấp nhiều chương trình học bổng cho Việt Nam. Thông qua Sáng kiến Hà Lan về hợp tác trong giáo dục đại học (NICHE), hơn 10 triệu Euro được đầu tư nhằm tăng cường giáo dục sau phổ thông của Việt Nam. Chương trình tập trung vào các lĩnh vực giáo dục đại học của Việt Nam, nơi có nhu cầu lớn về kiến thức chuyên môn của Hà Lan như nông nghiệp, quản lý tài nguyên nước tổng hợp, biến đổi khí hậu, giáo dục nghề nghiệp cho bậc học cao hơn. Nhiều trường đại học, viện nghiên cứu Việt Nam đã thiết lập quan hệ hợp tác đào tạo nghiên cứu chặt chẽ với các đối tác Hà Lan. Các ngành sinh viên Việt Nam theo học tại Hà Lan gồm kinh tế, quản trị kinh doanh, kỹ thuật và công nghệ.

Trong lĩnh vực giao thông vận tải, hai bên hợp tác về đường thủy, hàng không và đang nghiên cứu khả năng khai thác đường bay trực tiếp, hợp tác chia sẻ kinh nghiệm, tăng cường năng lực cho ngành giao thông vận tải; thúc đẩy hợp tác giữa các doanh nghiệp ngành giao thông vận tải hai nước.

Việt Nam đã và đang thực hiện Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế biển, trong đó hàng hải, đóng tàu và lĩnh vực logistics đóng vai trò rất quan trọng. Trong khi đó, Hà Lan là cường quốc, có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực này nên tiềm năng hợp tác giữa hai bên rất lớn. Hiện hai nước đã có hợp tác ban đầu trong lĩnh vực hải quan, đóng tàu tìm kiếm cứu nạn, hợp tác đào tạo với Đại học Hàng hải Việt Nam, Đại học Giao thông Vận tải Thành phố Hồ Chí Minh, nghiên cứu về cảng biển...

Chuyến thăm chính thức Vương quốc Hà Lan của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân lần này là dịp để hai bên trao đổi thông tin, kinh nghiệm hoạt động nghị viện của mỗi nước và các lĩnh vực quan tâm; thúc đẩy hợp tác trên các diễn đàn nghị viện đa phương mà Quốc hội hai nước là thành viên như Liên minh Nghị viện Thế giới, Diễn đàn đối tác nghị viện Á-Âu…/.