Đó là hoàn cảnh đáng thương của gia đình cụ Chu Thị Tuất trú tại thôn Gia Phú xã An Nông huyện Triệu Sơn tỉnh Thanh Hoá

Căn nhà lụp xụp không chỉ là nơi trú ngụ của 3 mẹ con cụ Tuất mà còn có gà vịt, chó mèo ở cùng.

Trong căn nhà nhỏ lụp xụp và tăm tối vỏn vẹn chừng hơn 15m2 là nơi trú ngụ của cụ và người con tâm thần, ngoài ra có cả gà, vịt, chó, mèo ở cùng.

Đồ đạc, chăn chiếu, xoong nồi để lộn xộn, mùi hôi bốc lên nồng nặc khiến tôi phải khựng lại. Như đoán được suy nghĩ của khách, cụ Tuất bần thần giải thích là cụ có xếp gọn lại con cũng lại bày ra.

Giấy xác nhận khuyết tật của chị Trần Thị Quyết con gái cụ Tuất.

Nhìn con gái 56 tuổi đang ngồi thẩn thơ ở góc sân mà như đứa trẻ lên ba, thi thoảng lại ngửa mặt lên trời cười trong vô thức, cụ tâm sự: "Cái thân già này đi còn không vững, dọn đằng trước chúng nó bày đằng sau, khổ lắm cô ạ. Gà, vịt thì chúng không có chỗ ở, lạnh quá sợ nó chết nên đành nhốt ở trong nhà luôn".

90 tuổi, dường như cái khổ vẫn chưa buông tha cụ. Cả cuộc đời cụ Tuất là một chuỗi ngày dài trong khốn khổ, bất hạnh và đói nghèo. Chồng mất sớm, sinh được một người con năm nay 56 tuổi thì bị tâm thần ở mức độ khuyết tật nặng. Cụ bảo cái chết có khi còn sung sướng hơn gấp nhiều lần.

Vừa run run nhặt nhạnh những tấm bìa carton, vỏ lon bia gọn lại cho đồng nát đến mang đi, cụ kể những ngày tháng chăm con khổ trăm bề với giọng nghẹn đắng như chực trào khóc nhưng nước mắt cũng đã cạn rồi.

Ngày khỏe cụ đi mò cua, bắt ốc nuôi con, giờ già yếu, bệnh tật nhiều cụ chỉ có thể đi lang thang nhặt đồng nát, cũng không đi đâu xa được, làng xóm người ta thương thì có cái gì mang lại cho. Mỗi ngày, may mắn thì được 20 nghìn đồng, có hôm chỉ có 5 nghìn đồng, 10 nghìn đồng. Cứ thế, bữa đói bữa no, cụ gồng gánh các con suốt hơn 50 năm qua.

Rồi cụ bảo, căn nhà đã xuống cấp trầm trọng, trời mưa trên nóc thì nước dột tứ tung, dưới thì nước ngập vào trong nhà, cả hai mẹ con cứ ngồi một xó. Hôm trước, chính quyền địa phương cho người xuống lấy bạt giăng che cho đỡ mưa, gió đỡ thốc vào nhà nhưng người con tâm thần của cụ lên cơn đã giật hết ra, căn nhà lại trở nên tan hoang.

Ước muốn của người mẹ cả một đời bất hạnh là trước lúc chết con gái chị được ở trong căn nhà kiên cố.

Điều mà cụ lo sợ hơn cả là già rồi cũng sẽ phải theo ông bà tổ tiên thôi nhưng nằm xuống chỉ lo cho đứa con gái duy nhất. "Nó dại người, dại nết, giờ mấy chục tuổi đầu rồi còn không biết làm thì ai mà nuôi nổi đây", cụ nghẹn ngào đưa hai tay đang run run lên ôm mặt, rồi lại vội vàng bám vào cột nhà mới không bị ngã xuống.

Nỗi lo sợ của cụ cũng là điều trăn trở của chúng tôi khi nhìn vào hoàn cảnh thực tại. Ở tuổi gần đất, xa trời, cụ còn bao nhiêu thời gian nữa để có thể lo cho các con.

Trao đổi với chúng tôi về hoàn cảnh gia đình cụ Chu Thị Tuất, ông Lê Văn Lợi hàng xóm gần nhà cụ chia sẻ: "Bệnh tật của con gái cụ kéo dài nhiều năm nay, gia đình khó khăn nay càng thêm khó khăn. Hai mẹ con ốm đau bệnh tật quanh năm chỉ trông chờ vào tiền trợ cấp xã hội và tình thương của bà con hàng xóm. Nay cụ Tuất mắc bệnh tuổi già nên có làm được gì nữa đâu.

Hàng xóm trong thôn chúng tôi, mỗi người cho dăm ba cân gạo, mớ khoai sắn, người thì cho nửa cân cá để gia đình cụ dành ăn mấy ngày liền. Thỉnh thoảng, bà con trong thôn lại thấy cụ Tuất xách túi đi xin gạo, ra chợ xin đồ ăn, tội nghiệp lắm".