Theo nhận định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) với diễn biến phức tạp, khó lường của dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona trong những ngày gần đây và những động thái của Chính phủ Trung Quốc trong việc hạn chế giao dịch hàng hóa để tránh tình trạng tập trung đông người tạo điều kiện cho dịch bệnh có cơ sở lây lan trên diện rộng, thương mại nông lâm thủy sản hai nước sẽ chịu những tác động tiêu cực.
Mới đây, Ủy ban hiệp điều mậu dịch kinh tế đối ngoại thị Bằng Tường (Trung Quốc) thông báo về việc đóng cửa giao dịch mua bán tại các cặp chợ thuộc địa bàn thị Bằng Tường từ ngày 31/1/2020 đến hết ngày 8/2/2020, và sẽ mở cửa vào ngày 9/2/2020 (trừ cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị Quan mở cửa vào ngày 3/2/2020), với lý do đảm bảo công tác phòng chống dịch cúm corona. Hơn thế, việc vận chuyển giao nhận hàng hóa giữa các tỉnh, thành của Trung Quốc cũng hết sức khó khăn do việc thắt chặt kiểm soát nhằm thực hiện công tác chống dịch. Nhu cầu giảm cộng với việc đóng cửa giao dịch đã đẩy nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam đang vào vụ gặp khó, nhất là khi nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam hiện nay chỉ có thể xuất khẩu qua cửa khẩu phụ.
Một số doanh nghiệp Trung Quốc nhập khẩu nông sản từ Việt Nam cung cấp cho TP Vũ Hán buộc phải hủy đơn hàng do ảnh hưởng của dịch bệnh virus corona.
Ông Nguyễn Công Trưởng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, trong cuộc họp của Bộ NN&PTNT hôm 3/2, cho biết rằng, "hiện vẫn còn 333 xe chở nông sản đang chờ thông quan, trong đó có 190 xe trái thanh long, trọng lượng trên 5.300 tấn. Điều đáng nói, thanh long vẫn đang tiếp tục được đưa lên, bình quân mỗi ngày 20-30 xe container" .
Đã có hàng trăm container trái cây khác, nhất là thanh long, vận chuyển sang Trung Quốc đã phải quay đầu trở về. Một số kêu gọi 'giải cứu' và chấp nhận bán tháo tại Hà Nội.
Trước đó, Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương, đánh giá, nếu dịch viêm phổi do virus corona gây ra kéo dài, việc thông thương qua cửa khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc bị hạn chế, chắc chắn lượng hàng hóa thông qua các cửa khẩu sẽ còn bị ảnh hưởng nhiều hơn trong thời gian tới.
Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT ngành hàng đầu tiên chịu tác động là sản phẩm hoa quả, cụ thể hiện nay quả thanh long và dưa hấu đang gặp khó. Đây là hai mặt hàng chiếm tỉ trọng lớn phục vụ thị trường Trung Quốc trong dịp cao điểm Tết Nguyên đán và lễ sau Tết.
Qua rà soát, từ nay đến hết rằm tháng Giêng âm lịch, tại tỉnh Long An lượng thu hoạch thanh long khoảng 21.600 tấn. Đợt tiếp theo từ ngày 8-28/2 thu hoạch khoảng 54.000 tấn. Đầu tháng 3, tại Tiền Giang thu hoạch khoảng 10.000 tấn, Bình Thuận khoảng 100.000 tấn, v.v... Hầu hết các sản phẩm trái cây nêu trên là xuất khẩu tươi, chưa qua chế biến.
Tuy các địa phương đã hướng dẫn, chủ động điều chỉnh kế hoạch sản xuất nhưng tình trạng ùn tắc, dư cung cục bộ sẽ diễn ra do việc hạn chế giao dịch tại các cặp chợ biên giới trên địa bàn tỉnh Quảng Tây, Vân Nam, lịch nghỉ Tết Nguyên đán của Trung Quốc kéo dài và các biện pháp đảm bảo công tác phòng chống dịch do virus Corona gây ra được triển khai từ cả hai phía (đến tối ngày 2/2/2020, theo cập nhật có khoảng 175 xe thanh long loại 20 tấn/xe tại Lạng Sơn).
Đối với các sản phẩm từ chăn nuôi được xuất khẩu sang Trung Quốc, đặc biệt là sản phẩm sữa Việt Nam mới được phép xuất khẩu chính ngạch từ tháng 10/2019, việc xuất khẩu sẽ gặp khó khăn khi thông thương nội địa và quốc tế của Trung Quốc bị đình trệ do tác động của dịch bệnh Corona.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết: Dịch corona là loại dịch bệnh mới cực kỳ nguy hiểm, đe dọa tính mạng người dân và nền kinh tế toàn cầu. Điều đáng lo ngại là dịch bệnh chưa có vắcxin, chưa có thuốc đặc trị. Nguy hiểm hơn là yếu tố thời tiết khiến dịch này càng nguy hiểm. Mưa phùn, lạnh giá ở miền Bắc cực kỳ phù hợp với loại bệnh này, điều đó dự báo một tương lai ảm đạm cho phát triển kinh tế toàn cầu.
"Dự báo tình hình thiệt hại lớn về kinh tế, với riêng hàng nông sản, Trung Quốc là thị trường lớn, do đó, nông nghiệp sẽ chịu tổn thương lớn nhất, ví dụ như nhiều mặt hàng thanh long, dưa hấu; tổn thương đến đầu tư.
Tất cả các nội dung thương thảo giữa hai bên đang tiến triển rất tốt đều phải tạm dừng lại, chủ trương năm 2020 sản phẩm sầu riêng, khoai lang, yến, thạch chuẩn bị ký nghị định thư để được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc nhưng hiện tại giờ chưa biết thế nào" - Bộ trưởng Cường nói.
Vì vậy, Bộ NN&PTNT tổ chức hội nghị, xin ý kiến của các bộ ngành, doanh nghiệp, hiệp hội để nhận dạng đúng, chính xác tác động trực tiếp của bệnh này, trước hết là thị trường Trung Quốc với nông sản Việt Nam, từ đó xác định giải pháp trước mắt cũng như lâu dài để doanh nghiệp, nông dân vượt qua.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết nhiều nông sản đang chuẩn bị ký nghị định thư xuất khẩu chính ngạch bị tạm dừng lại - Ảnh: CHÍ TUỆ
Ông Trần Quốc Khánh - thứ trưởng Bộ Công thương - cho biết tình hình dịch bệnh đã và đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình kinh tế, như giao thông vận tải, du lịch, bán lẻ, thị trường chứng khoán, logistics.
Trao đổi thương mại xuất nhập khẩu hàng hóa bị ảnh hưởng lớn nhất, nên Bộ Công thương đã chủ động họp, chuyển hướng xuất khẩu sang thị trường khác, phối hợp doanh nghiệp logistics bảo quản trái cây, vận động chủ hàng trao đổi cư dân sang xuất khẩu chính ngạch… nhưng chưa đạt được hiệu quả.
"Nhiều mặt hàng nông sản phải chịu sức ép về thời vụ, bảo quản như trái cây, nên khó xoay chuyển tình thế trong thời gian ngắn, không dễ chuyển hướng thị trường do chưa được nước khác cho nhập khẩu chính thức cũng như đáp ứng truy xuất nguồn gốc thông thường" - ông Khánh nói.
Đến hết ngày 2-2 tại Lạng Sơn có 175 xe container thanh long bị 'tắc' tại cửa khẩu - Ảnh: B. NGỌC
Gần 200.000 tấn thanh long bị ảnh hưởng bởi virus corona
Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, với mặt hàng trái cây chủ lực, nhất là thanh long, dưa hấu chiếm tỉ trọng lớn phục vụ thị trường Trung Quốc trong dịp cao điểm Tết Nguyên Đán và các lễ sau Tết. Qua rà soát, từ nay đến tháng 3 Việt Nam sẽ thu hoạch gần 200.000 tấn thanh long, chủ yếu là xuất khẩu tươi sang thị trường Trung Quốc sẽ gặp khó khăn do dịch bệnh corona.
Cụ thể, tới hết rằm tháng Giêng, tỉnh Long An thu hoạch khoảng 21.600 tấn. Đợt tiếp theo từ ngày 8-2 đến 28-2 thu hoạch khoảng 54.000 tấn. Đầu tháng 3, Tiền Giang thu hoạch khoảng 10.000 tấn, Bình Thuận khoảng 100.000 tấn chưa kể các địa phương khác.
Hầu hết các sản phẩm trái cây nêu trên là xuất khẩu tươi, chưa qua chế biến. Tuy các địa phương đã hướng dẫn, chủ động trong điều chỉnh kế hoạch sản xuất nhưng tình trạng ùn tắc, dư cung cục bộ sẽ diễn ra do việc hạn chế giao dịch tại các cặp chợ biên giới trên địa bàn tỉnh Quảng Tây, Vân Nam, lịch nghỉ tết nguyên đán của Trung Quốc kéo dài và các biện pháp đảm bảo công tác phòng chống dịch viêm phổi cấp được triển khai từ cả hai phía. Đến tối ngày 2-2 đã có khoảng 175 xe thanh long loại 20 tấn/xe tại Lạng Sơn chờ thông quan.
Bộ NN&PTNT khuyến khích các doanh nghiệp tìm kiếm các thị trường mới để thay thế cho thị trường Trung Quốc đang gặp khó khăn vì dịch bệnh viêm phổi cấp - Ảnh: TRẦN MẠNH
Theo Bộ NN&PTNT, sau dịp nghỉ Tết Nguyên đán đến ngày 9-2, nếu dịch viêm phổi cấp không được kiểm soát hiệu quả, lây lan trên diện rộng thì không loại trừ Chính phủ Trung Quốc sẽ tiếp tục phải áp dụng các biện pháp mạnh mẽ hơn nữa để ngăn chặn lây lan dịch bệnh, dẫn tới tình hình xuất nhập khẩu nông sản của Việt Nam có nguy cơ chịu tác động ảnh hưởng rất cao.
Để đối phó với tình hình trên, Bộ NN&PTNT đã phối hợp các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, các đơn vị ngành Công thương các địa phương đẩy mạnh tổ chức xúc tiến thương mại, đưa hàng hóa nông sản vào tiêu thụ trong các hệ thống, chuỗi siêu thị lớn. Khuyến khích các doanh nghiệp đẩy mạnh nâng cao chất lượng bảo quản, chế biến nông sản.
Bộ NN&PTNT cũng đề nghị Bộ Công thương tăng cường quản lý nhà nước về thương mại, quản lý thị trường, lưu thông, cung ứng hàng hóa. Tăng cường các đoàn kiểm tra về chất lượng sản phẩm nông lâm thủy sản và an toàn thực phẩm; kiên quyết xử lý các hành vị trục lợi, ép giá, gian lận thương mại, gây tâm lý hoang mang cho người sản xuất và tiêu dùng.
Bộ NN&PTNT cũng phối hợp với các địa phương chỉ đạo, nghiên cứu điều chỉnh một số đối tượng cây trồng, vật nuôi cho phù hợp với nhu cầu của thị trường tiêu thụ và lợi thế so sánh của từng địa phương.
Ý kiến độc giả
Tiêu điểm
