Theo Phó tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội VN Lê Hùng Sơn, trong 4 tháng đầu năm 2023, cả nước đã có 369.800 người rút BHXH một lần, tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân khiến người lao động rút BHXH một lần, một phần là do áp lực kinh tế, mất việc làm; phần khác do tâm lý của người lao động trước thông tin sửa đổi quy định về rút BHXH một lần.

Tình trạng rút BHXH một lần luôn tăng trong những năm gần đây. Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn thông tin, theo số liệu thống kê từ năm 2016 đến 2022 có 4,48 triệu người rút BHXH một lần nhưng chỉ có 1,24 triệu người sau khi rút BHXH quay trở lại hệ thống, chiếm 27,7%. Những người rút BHXH một lần chủ yếu là lao động trẻ, từ 20 – 30 tuổi chiếm 41,52%, từ 30 – 40 tuổi chiếm 38,6%; có 55% người rút BHXH một lần là lao động nữ.

Theo đánh giá của BHXH Việt Nam, những người rút BHXH một lần, ngoài nguyên nhân về kinh tế còn do văn hóa, nếp sống, đặc trưng vùng miền. Vùng đồng bằng sông Hồng có số người rút BHXH khoảng 2,23%, trong khi vùng Đông Nam Bộ là trên 5% và đồng bằng sông Cửu Long gần 11%. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Hoàng Mai cho rằng: 100% công nhân có mong muốn rút ngay BHXH một lần bởi vì người ta bị đẩy ra khỏi hệ thống BHXH chính thức và họ mong muốn có khoản tiền có thể chưa phải là để giải quyết khó khăn trước mắt, mà muốn làm công việc gì đó. Vì thế, chúng ta suy nghĩ đến chuyện này và làm sao để họ có sự kết nối bình thường trong hệ thống BHXH chính thức, như tạo việc làm.

Từ thực tế tại tỉnh Đồng Nai, Đại biểu Nguyễn Thị Như Ý cho rằng khi người ta cần phải giải quyết khó khăn trước mắt thì họ vẫn cứ chọn giải pháp rút BHXH một lần. Bên cạnh đó, người lao động chưa có thông tin chính thống mà chỉ nghe được là trong thời gian tới sẽ có những thay đổi trong chính sách BHXH thì sợ ảnh hưởng đến quyền lợi của mình.

Hầu hết người lao động rút BHXH một lần không phải để chi tiêu hàng ngày mà chủ yếu giải quyết những vấn đề tài chính cấp bách và cần thiết, đây là nhu cầu chính đáng. Cho rằng đây là vấn đề lớn, dưới góc độ chính sách, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hà đề nghị tính đến các kênh hỗ trợ người lao động để đảm bảo an ninh thu nhập, vấn đề bảo hiểm thất nghiệp hoặc các chính sách khác, việc làm, đào tạo nghề.