Các bác sĩ thực hiện 1 ca vi phẫu tại Bệnh viện Việt Đức, ảnh BSCC

Nghẹt thở nối tai, nối mũi

Tiến sĩ Nguyễn Hồng Hà – Trưởng Khoa phẫu thuật Hàm mặt - Tạo hình – Thẩm mỹ, Bệnh viện Việt Đức cho biết đến nay tỷ lệ phẫu thuật thành công chi thể ở khoa đã đạt khoảng 87% chi thể sống, đây là kết quả đáng tự hào bởi phẫu thuật trồng lại chi thể đứt rời bằng kỹ thuật vi phẫu là kỹ thuật rất khó, tinh vi đòi hỏi kỹ năng của BS phẫu thuật cũng như sự phối hợp của các chuyên khoa như cấp cứu, gây mê hồi sức,…

Xem lại hồ sơ bệnh án của các bệnh nhân đã từng được khoa phẫu thuật thành công, Bác sĩ Đào Văn Giang, P. trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt, tạo hình – Thẩm mỹ, BV Việt Đức kể về trường hợp của một bệnh nhân bị đứt đầu mũi. Đây là một ca vô cùng đặc biệt. Ê kíp hơn 10 người phẫu thuật trong vòng 13 tiếng đồng hồ.

Bệnh nhân này can đánh nhau không may bị chém đứt phần đầu mũi. Khi đưa đến Bệnh viện tỉnh sơ cứu, bệnh nhân rất hoang mang vì được các Bs thông báo bị đứt rời đầu mũi, và yêu cầu tìm lại phần đứt rời để đưa ra BV Việt Đức nối lại. Thế là bệnh nhân được xe cứu thương đưa ra Bệnh viện Việt Đức và phần đầu mũi đứt rời được người nhà bảo quản trong nước đá lạnh và mang theo sau. Khi đến viện mới đưa cùng bệnh nhân để đưa vào phòng mổ. Sau 13 tiếng đồng hồ phẫu thuật bằng vi phẫu nối động mạch và tĩnh mạch, phần đầu mũi đứt rời đã được nối lại thành công. Khoảng 10 ngày sau, bệnh nhân được ra viện và đầu mũi sống hoàn toàn, trở lại cuộc sống và lao động bình thường. Đây là trường hợp rất hiếm gặp, tại Việt Nam chưa được công bố và trên thế giới mới có khoảng hơn 10 trường hợp đầu mũi được trồng lại thành công bằng vi phẫu thuật.

Tiếp đến là trường hợp của một bệnh nhân là nam giới. Đến viện vì bị tai nạn sinh hoạt người khác dung dao cắt đứt rời tai bên phải. nhận thấy đây là trường hợp rất hy hữu và có khả năng trồng lại thành công, các bác sĩ đã nhanh chóng triển khai cấp cứu vi phẫu trồng lại tai đứt rời. Kết quả tai sống hoàn toàn, sẹo rất nhỏ và bệnh nhân rất hài lòng.

Bác sĩ Giang cho biết phẫu thuật trồng lại tai hay mũi là một phẫu thuật rất khó vì cấu trúc giải phẫu phức tạp, đặc biệt các mạch máu nuôi dưỡng vùng này rất nhỏ, chỉ vào khoảng 0,4 - 0,5 mm (tức là chỉ gần bằng 1/2 que tăm). Để đảm bảo mạch máu thông suốt, các bác sĩ phẫu thuật cần khâu được ít nhất 4-5 mũi khâu với sợi chỉ vô cùng nhỏ, đảm bảo khâu xong máu vẫn lưu thông, không bị tắc và mang máu đến nuôi dưỡng cơ quan, bộ phận đứt rời thì các bộ phận này mới sống được.

Trồng lại da đầu, dương vật cũng được thực hiện nhiều tại bệnh viện Việt Đức. Nguyên nhân của da đầu bị lột, đứt rời hoàn toàn là do phụ nữ tóc dài, bị cuốn vào máy, mô tơ đang chạy làm lột da đầu. các BS phải chia làm nhiều kíp phẫu thuật để cạo tóc, làm sạch da đầu, nối những động mạch, tĩnh mạch vô cùng nhỏ bằng kính hiển vi phẫu thuật. Sau phẫu thuật, những mảnh da đầu sống thì tóc có thể mọc lại bình thường, sẹo rất nhỏ và kết quả phục hồi rất tốt.

Giá trị nhân văn vô cùng lớn

Thạc sĩ Giang tâm sự việc đưa kỹ thuật vi phẫu vào để giúp các bệnh nhân được nối lại những phần chi thể bị đứt lìa có ý nghĩa rất lớn với bệnh nhân vì mất mũi, mất tai, mất tay, chân, mất bất cứ phần nào cơ thể đều ảnh hưởng rất lớn đến cấu trúc giải phẫu, chức năng và thẩm mỹ của bệnh nhân. Đặc biệt vấn đề tâm lý cũng bị ảnh hưởng, bệnh nhân có thể tự ti, mặc cảm, xấu hổ và khó hòa nhập lại với cuộc sống, lao động, công tác.

Vi phẫu thuật được ứng dụng nhiều trong y học, đặc biệt là phẫu thuật nối ghép mạch máu, thần kinh ứng dụng trong trồng lại bộ phận cơ thể đứt rời (như bàn tay, ngón tay, chân, môi mũi, tai, dương vật,…), tạo hình che phủ bằng các vạt tự do, ghép tạng,…