Tại nhiều khu chung cư, cư dân đã phản ánh tình trạng chó mèo thả rông, không được kiểm soát tốt, gây phiền toái cho hàng xóm. Một ví dụ điển hình là tại chung cư CT1B Handico 30 (phường Quang Trung, TP. Vinh, Nghệ An), nơi có một số hộ dân nuôi chó lớn ngay trong tòa nhà. Theo cư dân, từ khi có sự xuất hiện của vật nuôi này, nhiều trẻ nhỏ và người già cảm thấy lo lắng khi ra hành lang. Trẻ em trước đây có thể tự do vui chơi, nay phải có sự giám sát của phụ huynh để tránh rủi ro khi gặp chó.

Mặc dù chủ nuôi đã hạn chế để chó tự do và “đánh dấu lãnh thổ”, nhưng mỗi khi có đông người, con vật này vẫn sủa lớn, khiến cư dân giật mình. Vào ban đêm, tiếng chó sủa gây ảnh hưởng đến giấc ngủ của cả tòa nhà, làm giảm chất lượng cuộc sống. Điều đáng nói là Ban quản lý chung cư đã ra văn bản thông báo cấm nuôi chó mèo, nhưng nhiều hộ dân vẫn không tuân thủ.

Hiện nay, chưa có quy định cụ thể về việc nuôi thú cưng trong chung cư. Theo Phụ lục II của Thông tư 23/2019/TT-BNNPTNT hướng dẫn Luật Chăn nuôi, chó mèo thuộc nhóm “động vật khác” chứ không phải gia súc, đồng nghĩa với việc pháp luật không cấm nuôi chó mèo trong chung cư. Tuy nhiên, quyền quyết định lại phụ thuộc vào nội quy của từng tòa nhà. Nếu ban quản lý chung cư có quy định cấm nuôi, cư dân buộc phải tuân thủ.

Theo Phụ lục II của Thông tư 23/2019/TT-BNNPTNT hướng dẫn Luật Chăn nuôi, chó, mèo không bị xếp vào nhóm gia súc, do đó không có quy định cấm nuôi trong chung cư. Tuy nhiên, việc nuôi chó mèo phải tuân theo nội quy của từng tòa nhà.

Nghị định 90/2017/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 04/2020/NĐ-CP) quy định mức xử phạt đối với hành vi để chó mèo thả rông, không rọ mõm, hoặc gây mất vệ sinh nơi công cộng. Theo đó, trách nhiệm giám sát và xử lý thuộc về UBND và công an cấp phường.

Luật sư Hoàng Hải Dương, Công ty tư vấn Luật Hoàng Vũ cho biết:

“Pháp luật Việt Nam có một số quy định liên quan đến việc quản lý vật nuôi, chẳng hạn như Luật Chăn nuôi 2018 và Nghị định 90/2017/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y; Luật Thú y 2015 và các văn bản hướng dẫn, nếu chủ nuôi không thực hiện tiêm phòng cho thú cưng hoặc để động vật gây ô nhiễm, lây lan dịch bệnh, họ có thể bị xử phạt hành chính. Mức phạt có thể dao động từ cảnh cáo đến phạt tiền, tùy vào mức độ vi phạm.

Trong trường hợp nuôi chó mèo gây ồn ào, làm mất trật tự công cộng hoặc gây tai nạn cho người khác, chủ nuôi có thể bị xử lý theo quy định về an ninh trật tự, bao gồm phạt tiền hoặc yêu cầu bồi thường thiệt hại. nhưng các quy định này chủ yếu tập trung vào khía cạnh vệ sinh, an toàn dịch bệnh và trách nhiệm của chủ nuôi, mà chưa có quy định cụ thể về việc nuôi thú cưng trong không gian chung cư. Điều này dẫn đến tình trạng mỗi chung cư tự đặt ra nội quy riêng, gây ra sự thiếu đồng bộ và khó khăn trong việc áp dụng.

Về mặt pháp lý, việc nuôi chó, mèo trong chung cư cần được cân bằng giữa quyền lợi của chủ nuôi và quyền lợi của các cư dân khác. Chủ nuôi có quyền nuôi thú cưng như một phần của quyền sở hữu và sử dụng nhà ở, nhưng quyền này không được xâm phạm đến quyền được sống trong môi trường an toàn, vệ sinh và yên tĩnh của những người xung quanh. Do đó, cần có những quy định cụ thể từ phía Nhà nước, chẳng hạn như giới hạn số lượng, kích thước thú cưng, yêu cầu tiêm phòng, rọ mõm khi ra ngoài, và các biện pháp kiểm soát tiếng ồn (nhất là vào ban đêm), để đảm bảo sự hài hòa trong cộng đồng chung cư.

Cùng với đó là sự tuyên truyền của Ban quản lý và chính quyền địa phương để người dân nhận thức được quyền và trách nhiệm của mình đối với vấn đề này.”

Luật sư Hoàng Hải Dương

Cần có quy định cụ thể để hài hòa lợi ích

Từ góc độ pháp lý, việc nuôi thú cưng trong chung cư cần được cân bằng giữa quyền lợi của chủ nuôi và cộng đồng dân cư. Chủ nuôi có quyền sở hữu và chăm sóc thú cưng, nhưng không được làm ảnh hưởng đến quyền được sống trong môi trường an toàn, yên tĩnh của những người khác.

Do đó, để đảm bảo sự hài hòa trong khu dân cư, cần có những quy định cụ thể, ví dụ như:

• Giới hạn số lượng và kích thước thú cưng được phép nuôi trong chung cư.
• Bắt buộc tiêm phòng, đeo rọ mõm và xích khi ra ngoài.
• Kiểm soát tiếng ồn, đặc biệt vào ban đêm.
• Ban hành quy tắc xử phạt đối với các trường hợp vi phạm.

Ngoài ra, công tác tuyên truyền từ phía ban quản lý và chính quyền địa phương cũng rất quan trọng, giúp nâng cao nhận thức của cư dân về quyền và trách nhiệm khi nuôi thú cưng trong môi trường chung cư.

Việc nuôi chó mèo trong chung cư không chỉ là sở thích cá nhân mà còn là vấn đề liên quan đến trật tự, vệ sinh và sự an toàn của cộng đồng. Chính quyền địa phương cần sớm vào cuộc để ban hành quy định cụ thể, đảm bảo môi trường sống văn minh, hài hòa cho tất cả cư dân.