Nhiều ngôi nhà ở thị trấn Mường Tè bị cô lập trong biển nước (ảnh chụp ngày 21/10/2015). (Ảnh: Nguyễn Duy/TTXVN)

Để chuẩn bị phát điện tổ máy số 1 Thủy điện Lai Châu vào cuối năm nay, tháng Sáu vừa qua, tỉnh Lai Châu đã cơ bản hoàn thành công tác di chuyển dân ra khỏi khu vực lòng hồ. 

Ngày 12/10, Thủy điện Lai Châu thực hiện đợt tích nước. Đến ngày 20/10 khi mực nước lòng hồ dâng lên xấp xỉ tới 294,5m thì nước đã tràn vào nhà của 6 hộ dân, đồng thời đe dọa ngập và ảnh hưởng tới khoảng 20 hộ dân khác ở thị trấn Mường Tè, huyện Mường Tè, cách Thủy điện Lai Châu khoảng 60km. 

Điều đáng nói là những hộ dân trên không thuộc diện phải di chuyển tái định cư thủy điện. Dù nước đã rút nhưng hiện tại người dân vẫn chưa thể yên tâm sinh hoạt sau sự việc vừa qua…

Khu phố 10, thị trấn Mường Tè là khu vực bị ảnh hưởng nặng nề. Khi nước hồ Thủy điện Lai Châu dâng đạt xấp xỉ 294,5m đã làm ngập khoảng 100m đường giao thông, gây khó khăn cho việc đi lại của người dân; ngập trực tiếp đến 6 hộ dân với 25 nhân khẩu. Nước lên nhanh khiến nhiều hộ dân hoảng hốt thu gom đồ đạc mang đến nơi khác gửi và ở nhờ nhà người thân.

Nước hồ thủy điện Lai Châu tràn lên làm ngập khoảng 100m đường giao thông tại khu phố 10, thị trấn Mường Tè, huyện Mường Tè, Lai Châu (ảnh chụp ngày 21/10/2015). (Ảnh: Nguyễn Duy/TTXVN)

Gia đình chị Lê Thị Hiền là một trong những hộ dân bị ảnh hưởng nặng hơn cả. Nước vào nhà, ngập cao hơn nền đến gần 50cm. Ngay khi bị ngập, gia đình chị đã được chính quyền địa phương và bà con khu phố hỗ trợ di chuyển toàn bộ đồ đạc về ở nhờ nhà người quen gần đó.

Chị Lê Thị Hiền mệt mỏi cho biết: “Gia đình vừa bỏ hàng trăm triệu đồng xây dựng, tu sửa lại ngôi nhà cấp bốn. Nhà mới còn chưa kịp khô vôi vữa thì đã phải bỏ đấy mà chạy nước. Tôi và gia đình không nghĩ rằng mình lại lâm vào hoàn cảnh này, mang tiếng có nhà riêng mà bây giờ phải đi ở nhờ, ở tạm. Mong sao chính quyền nhanh chóng giải quyết vấn đề để chúng tôi đỡ khổ.”

Theo lời anh Lò Thế Văn, chủ hộ gia đình ở khu phố 10, anh là cán bộ Biên phòng Lai Châu.

Hôm nhà bị nước ngập, anh phải tức tốc vượt gần 100 cây số đường rừng từ đơn vị về để cùng vợ và bà con khu phố di chuyển đồ đạc để chạy nước. Đã nhiều ngày trôi qua, thời gian xin nghỉ tranh thủ sắp hết, việc phải di chuyển nhà cửa đột xuất như vậy anh Văn cũng không biết trông chờ vào ai. 

Anh chỉ mong chính quyền địa phương và cơ quan chức năng sẽ tiếp tục quan tâm, để gia đình anh và các hộ trong khu phố sớm ổn định cuộc sống. 

“Nơi này không phải nơi cảnh báo ngập lụt vùng lòng hồ Thủy điện Lai Châu. Bây giờ đột xuất như thế, yêu cầu chúng tôi chuyển đi, chúng tôi rất sẵn sàng bởi vì lợi ích chung. Nhưng nhà nước cũng phải có chính sách, bố trí chỗ ăn ở phù hợp cho chúng tôi” – anh Văn nói.

Hầu hết những hộ dân bị ảnh hưởng tại đây đều phản ánh, từ trước tới nay họ chưa từng được thông báo là nhà cửa, đất đai nằm trong vùng ngập lòng hồ thủy điện Lai Châu. Thậm chí một số gia đình đã đầu tư nâng cốt nhà lên cao hơn với mặt đường… Thế nhưng ngày 20/10 vừa qua nước lòng hồ dâng cao ngập mấp mé nền nhà, khiến nhiều gia đình hoảng sợ.

Anh Đào Đức Đô, chủ một hộ dân sống tại khu phố 10, thị trấn Mường Tè lo lắng: "Sau khi một số nhà thấp hơn nhà tôi bị ngập phải di chuyển, đơn vị chức năng mới tới đo lại điểm ngập. Đo xong thì nhà tôi vẫn nằm trong điểm ngập 295m, tức là nhà tôi sẽ bị nước vào nếu như hồ thủy điện tích nước tới mực nước 297,7m theo quy định. 

Đến thời điểm này, nước đã rút. Đối với những hộ dân vừa bị ngập đã được chính quyền bố trí ở tạm tại trường học tiểu học hoặc một số hộ tự túc đi ở nhờ nhà người thân. Nhưng cuộc sống sinh hoạt tạm bợ của họ vẫn gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều người phải bỏ cả công việc để ở nhà trông coi đồ, dọn dẹp nhà cửa và đề phòng nước tiếp tục dâng…

Thực hiện chương trình di dân tái định cư Thủy điện Lai Châu, tỉnh Lai Châu đã di chuyển gần 2.000 hộ dân về 8 khu, 17 điểm tái định cư. Trong đó riêng huyện Mường Tè di chuyển 904 hộ với trên 3.700 nhân khẩu về 3 khu, 8 điểm tái định cư. 

Theo lãnh đạo chính quyền huyện Mường Tè, nguyên nhân của việc nước hồ thủy điện tràn vào nhà dân là do đơn vị tư vấn đo đạc, bắn mốc chưa tính được mực nước dềnh lên 297,7m, mà chỉ tính đến mực nước chết 295m.

Huyện Mường Tè cũng đã yêu cầu đơn vị tư vấn vào kiểm tra, rà soát lại toàn bộ các khu, điểm tái định cư và phát hiện 20 hộ nằm dưới mực nước dềnh cao 297,7m. Ngoài ra, tại khu phố 9 thị trấn Mường Tè, nước dâng đã ảnh hưởng đến sát khu vực 9 hộ gia đình đang sinh sống có nguy cơ sạt lở cao, trong đó có 4 hộ bị cô lập về giao thông; ngập toàn bộ khu nghĩa trang khoảng 500 ngôi mộ tại khu vực thị trấn.

Ông Nguyễn Xuân Trường, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu khẳng định sau khi phát hiện mực nước dâng ngoài vùng kiểm soát, Ủy ban Nhân dân huyện đã chỉ đạo các cơ quan chức năng; Ủy ban Nhân dân thị trấn và các khu phố tuyên truyền và khẩn trương di rời các hộ trong vùng bị ảnh hưởng đến nơi an toàn đồng thời thực hiện thống kê các hộ có nguy cơ trong vùng ngập, ảnh hưởng trực tiếp trong vùng ngập để lên phương án di chuyển và đề nghị bổ sung những hộ bị ảnh hưởng trên vào quy hoạch thực hiện di dân tái định cư thủy điện Lai Châu…/.

Tạp chí điện tử Hoà Nhập, cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Doanh nghiệp của Thương binh và NKT Việt Nam, liên tục cập nhật thông tin liên quan về lĩnh vực kinh doanh của Thương binh và Người khuyết tật như: Đầu tư, kinh doanh, thương mại, dịch vụ, bất động sản, sức khỏe. Ngoài ra, Tạp chí cũng xin giới thiệu tới độc giả những bài viết về chính sách cho người có công, tấm gương thương binh, người khuyết tật vượt khó, doanh nhân thương binh, người khuyết tật tiêu biểu, doanh nghiệp của thương binh và người khuyết tật. Kính mời độc giả đón đọc. Mọi ý kiến đóng góp và chia sẻ xin liên hệ qua email tapchihoanhap@gmail.com.