Ảnh minh hoạ

Khi chính sách giáo dục cho trẻ em khuyết tật được quan tâm và tạo điều kiện phát triển đã tạo ra sự tiến triển không hề nhỏ trong quá trình hòa nhập của trẻ em khuyết tật. Các em có thể giao tiếp với mọi người xung quanh, tự phục vụ được bản thân, nhiều em còn tiếp tục đi học nghề tìm được công việc. Điều đó đã chứng tỏ vai trò quan trọng của giáo dục đối với việc phát triển và hòa nhập của trẻ em khuyết tật.

Vậy một chương trình giáo dục như thế nào là phù hợp với trẻ em khuyết tật?

Chương trình giảng dạy cần được cá nhân hóa hơn để phù hợp với đặc điểm của trẻ em khuyết tật cũng như đáp ứng được yêu cầu tiếp cận giáo dục của các em. Chương trình này cần vạch ra một kế hoạch giảng dạy dài hạn trong một năm học, cụ thể từng tuần để không những bổ sung về kiến thức mà còn nâng cao kĩ năng xã hội như giao tiếp, ứng xử....

 Kiến thức

Mặc dù được thiết kế chuyên biệt cho trẻ em khuyết tật nhưng chương trình giáo dục vẫn phải đảm bảo nội dung căn cứ theo đúng chương trình học chung mà Bộ giáo dục đã công bố. Tùy vào tình trạng của trẻ mà các chương trình có thể giảm nhẹ hoặc bổ sung các kiến thức khác hỗ trợ các bé.

Nội dung chương trình giảng dạy vẫn cần bao gồm các môn học chính. Tiếng việt và Toán là hai môn học khá quan trọng. Tiếng việt sẽ vừa dạy chữ cho các em, vừa giúp các em học nói, luyện đọc. Ngoài ra, học tiếng Việt còn giúp các em nhận thức được các vật thể xung quanh, cây cối, con vật, hiện tượng tự nhiên....

Đối với môn toán, các em sẽ học được các kĩ năng tính toán cơ bản, biết nhận thức được các hình, khối hình, phân biệt được các loại hình khối. Kiến thức của môn Toán đòi hỏi sự logic nên các chương trình giáo dục cũng không cần quá sa đà vào việc truyền bá những kiến thức phức tạp cho các em khuyết tật. Việc đảm bảo nhận diện con số cũng như tính toán cơ bản là yêu cầu tiên quyết đầu tiên.

 Kĩ năng xã hội

Có thể nói các kĩ năng xã hội phải luôn được song song dạy kèm với các kiến thức giáo dục. Trong đó kĩ năng giao tiếp là kĩ năng rất cần thiết, nhất là đối với trẻ em khuyết tật. Các em cần có khả năng giao tiếp với thầy cô, bạn bè trong trường lớp, từ việc chào hỏi hay nói chuyện về những vấn đề khác như học tập, văn nghệ, giải trí. Kĩ năng giao tiếp cũng sẽ giúp bé biết kính trọng thầy cô giáo, đoàn kết với bạn bè đồng thời cũng giữ được những mối quan hệ gần gũi, thân thuộc, tăng thêm sự tự tin của trẻ khi giao tiếp với thế giới bên ngoài.

Cần thực hiện biện pháp nào để nâng cao các kĩ năng xã hội cho trẻ em khuyết tật? Hiện giờ có thể thấy, phương pháp chủ yếu được sử dụng hiện này là kết hợp làm mẫu và giải thích bằng lời nói và tranh minh họa. Giáo viên làm mẫu trước cho học sinh về các quy tắc ứng xử như việc chào hỏi, trả lời câu hỏi, làm quen... sau đó kết hợp cho các em hình ảnh trong tranh và video thực tế để giúp học sinh hình dung dễ dàng và tiếp thu hiệu quả hơn.

Một điều quan trọng nữa, việc đánh giá, theo dõi kết quả học tập, tiếp thu của các em là rất cần thiết. Việc đánh giá này sẽ theo sát được quá trình học tập và tiến triển trong việc tiếp thu của trẻ khuyết tật, đồng thời là căn cứ để điều chỉnh giáo án kịp thời nếu có chương trình nào chưa phù hợp với các em. Đây thực sự sẽ là động lực khích lệ học sinh khuyết tật và người nhà các em.

Công tác giáo dục cho trẻ khuyết tật để bắt đầu, cần nhiều nhất là tình thương đến trẻ khuyết tật. Trong quá trình triển khai giảng dạy, sự kiên trì luôn cần được duy trì kết hợp với những lời động viên, khuyến khích các bé để các bé có thểm tự tin phấn khởi. Đặc biệt, không được quát mắng trẻ khuyết tật vì tâm lý các em thường không ổn định, dễ bị hụt hẫng và hoảng sợ.

Trẻ khuyết tật ban đầu sẽ khó làm chủ được hành vi của mình nhưng dần dần khi có được sự giáo dục của giáo viên, trẻ sẽ phát huy và tiến bộ hơn rất nhiều, từ đó cũng thêm tự tin giao tiếp và hòa nhập với bạn bè cùng trang lứa, giúp ích cho cuộc sống sau này của trẻ.