Lạm dụng kháng sinh sẽ dẫn đến tình trạng kháng thuốc

Thuốc kháng sinh được coi là một giải pháp cho loài người trong điều trị các bệnh do nhiễm vi khuẩn. Nhờ có thuốc mà chúng ta có thể kiểm soát được nhiều dịch bệnh. Tuy nhiên, hiện nay con người đang sử dụng thuốc kháng sinh chưa hợp lý, lạm dụng thuốc…

WHO cảnh báo: Kháng kháng sinh là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe, an ninh lương thực và sự phát triển của toàn cầu. Kháng thuốc xảy ra một cách tự nhiên, nhưng lạm dụng thuốc kháng sinh ở người và động vật đang đẩy nhanh tiến trình này.

Số lượng các bệnh nhiễm trùng ngày càng tăng, đang trở nên khó điều trị hơn khi các loại thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị chúng trở nên kém hiệu quả. Tốc độ nghiên cứu và bào chế thuốc kháng sinh thế hệ mới hiện không kịp so với mức độ gia tăng của các vi khuẩn kháng thuốc. Đặc biệt, từ năm 2008 đến nay không có thêm kháng sinh mới nào được tìm ra.

Tình trạng kháng thuốc không chỉ trì hoãn việc điều trị cho bệnh nhân bằng kháng sinh phù hợp, mà còn gây mất hiệu quả trong chống nhiễm trùng, mất hiệu quả của kháng sinh dự phòng trong các thủ thuật y khoa và phẫu thuật. Hậu quả là tăng tỷ lệ bệnh nhân tử vong, tăng thời gian điều trị nội trú và tốn kém chi phí điều trị.

Chỉ dùng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ

Không phải bệnh gì dùng thuốc kháng sinh cũng khỏi. Nếu dùng kháng sinh không đúng sẽ nguy hại đến sức khỏe.

Để hạn chế tình trạng kháng kháng sinh, các chuyên gia y tế khuyến cáo, mọi người hãy sử dụng kháng sinh đúng cách và có trách nhiệm.

Đối với mỗi cá nhân: Chỉ sử dụng kháng sinh khi được bác sĩ kê toa. Luôn luôn làm theo lời khuyên của nhân viên y tế khi sử dụng thuốc kháng sinh. Không bao giờ chia sẻ hoặc sử dụng thuốc kháng sinh dư thừa của người khác.

Ngăn ngừa nhiễm trùng bằng cách thường xuyên rửa tay, tránh tiếp xúc gần gũi với người bệnh, quan hệ tình dục an toàn và tiêm vaccine đúng lịch.

Chuẩn bị thức ăn hợp vệ sinh, tuân thủ các nguyên tắc an toàn thực phẩm. Chọn thực phẩm đã được sản xuất mà không sử dụng kháng sinh để thúc đẩy tăng trưởng hoặc phòng ngừa bệnh ở động vật khỏe mạnh.

Đối với các nhà quản lý, hoạch định chính sách: Đảm bảo một kế hoạch hành động quốc gia thiết thực để giải quyết tình trạng kháng kháng sinh được đặt ra. Cải thiện việc giám sát các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc. Tăng cường các chính sách, chương trình và thực hiện các biện pháp phòng, chống nhiễm khuẩn.

Quy định và truyền thông việc sử dụng và tiêu huỷ thuốc đúng theo quy định. Cung cấp thông tin có giá trị về tác động của đề kháng kháng sinh.

Đối với các bác sĩ và nhân viên y tế: Ngăn ngừa nhiễm trùng bằng cách rửa tay, dụng cụ và môi trường sạch sẽ.

Chỉ kê đơn và phân phối kháng sinh khi cần thiết, theo phác đồ hiện hành. Nói chuyện với bệnh nhân về cách sử dụng kháng sinh đúng cách, hậu quả của kháng thuốc và nguy cơ lạm dụng thuốc. Nói chuyện với bệnh nhân về việc phòng ngừa nhiễm trùng như tiêm chủng, rửa tay, quan hệ tình dục an toàn, che mũi và miệng khi hắt hơi.

Báo cáo tình trạng vi khuẩn kháng kháng sinh cho nhóm giám sát.

Đối với công nghệ y tế: Để phòng ngừa và kiểm soát sự lây lan của kháng kháng sinh, ngành y tế cần quan tâm đầu tư về nghiên cứu và phát triển kháng sinh mới, vaccine, xét nghiệm chẩn đoán và các công cụ khác.

Đối với các nhà quản lý và người hành nghề trong lĩnh vực nông nghiệp: Chỉ cung cấp thuốc kháng sinh cho động vật dưới sự giám sát nhân viên thú y. Không sử dụng kháng sinh để thúc đẩy tăng trưởng hoặc phòng ngừa bệnh ở động vật khỏe mạnh.Chủng ngừa động vật để giảm nhu cầu dùng kháng sinh và sử dụng các thuốc thay thế cho thuốc kháng sinh.

Truyền thông và áp dụng việc thực hành tốt ở tất cả các bước sản xuất và chế biến thực phẩm từ động vật và thực vật. Cải thiện an toàn sinh học tại các trang trại và ngăn ngừa nhiễm trùng thông qua cải thiện vệ sinh và bảo vệ động vật.

Việt Nam là một trong những quốc gia đi tiên phong trong cuộc chiến chống lại kháng thuốc, qua đó đã góp phần nâng cao nhận thức và giáo dục cộng đồng và nhân viên y tế về kháng thuốc.

Thông qua đó đã thiết lập một được mạng lưới giám sát tại 16 bệnh viện để theo dõi vi khuẩn kháng thuốc; theo dõi tiêu thụ kháng sinh; thực hiện Chương trình quản lý kháng sinh trong bệnh viện; tăng cường quy định về thuốc kháng sinh trên thị trường; thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia về kiểm soát nhiễm khuẩn…