Lời tòa soạn :
Thời gian vừa qua, Bộ Công an và Công an các tỉnh, thành liên tục điều tra, khởi tố, bắt tạm giam hàng loạt lãnh đạo Sở, giám đốc Bệnh viện, Chủ tịch - giám đốc doanh nghiệp... liên quan đến vi phạm trong đấu thầu mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế.
Có thể thấy rằng, song song việc biểu dương - tôn vinh những cá nhân - điển hình - tập thể ngành y đã có những đóng góp, hy sinh trong công cuộc bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân và hiện nay đang là lực lượng tuyến đầu trong việc ngăn chặn, đẩy lùi dịch bệnh Covid-19; thì cũng cần có biện pháp răn đe, cảnh báo, giáo dục, xử lý nghiêm các hành vi tham ô, tham nhũng, lợi dụng sơ hở của pháp luật để câu kết với doanh nghiệp trục lợi, bòn rút, vơ vét ngân sách Nhà nước.
Những vụ việc đã và đang điều tra, khởi tố, bắt tạm giam trong các vụ án liên quan đến y tế thời gian qua của Ngành nội chính, tư pháp đã nhận được sự ủng hộ to lớn của quần chúng nhân dân, khẳng định thêm một quyết tâm "không có vùng cấm" trong xử lý sai phạm, kể cả lĩnh vực y tế - dù ở bất cứ chức vụ, vị trí nào.
Tạp chí điện tử Hòa Nhập có LOẠT bài viết CHUYÊN ĐỀ - PHÂN TÍCH nhằm góp phần đẩy lùi tham ô, tham nhũng, lợi dụng chức vụ quyền hạn, câu kết để thổi giá, nâng khống, trục lợi... trong công tác đấu thầu mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế tại các địa phương...Tuyến bài viết cũng nhằm ủng hộ Giải báo chí toàn quốc “Báo chí với công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí” lần thứ ba năm 2020-2021 do Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp tổ chức. Để có thông tin chính xác và đủ cơ sở pháp lý trả lời bạn đọc, rất mong quý sở cung cấp một số thông tin như sau:
Những gói thầu không tiết kiệm
Vào tháng 4/2021 Tại dự án Mua sắm hóa chất và vật tư y tế của Gói thầu số 1: “Hóa chất xét nghiệm huyết học”, Gói thầu số 2: “Hóa chất khử khuẩn”, Gói 3: “Chỉ phẫu thuật”, Gói 4: “Mạch máu nhân tạo”, Gói 5: “Phổi nhân tạo”, Gói 6: “Vật tư can thiệp tim mạch”, Gói 7: “Găng tay Y tế” thuộc kế hoạch mua sắm hóa chất, vật tư tiêu hao năm 2020-2021 của Bệnh viện Tim Hà Nội có nguồn ngân sách là nguồn kinh phí viện phí và Quỹ BHYTvới hình thức lựa chọn nhà thầu là Đấu thầu rộng rãi trong nước hình thức đầu thầu là đấu thầu qua mạng qua mạng có 7 gói thầu thì cả 7 gói thầu đều chỉ có duy nhất một nhà thầu tham dự. Đặc biệt hơn có 5 gói thầu có tỉ lệ tiết kiệm bằng 0 và 1 gói thầu đạt tỉ lệ tiết kiệm là 0.05%.
Quyết định phê duyệt và ban hành hồ sơ mời thầu số 962/QĐ-BVT được giám đốc bệnh viện ông Nguyễn Sinh Hiền ký ngày 5/4/202. Và các quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu bao gồm 1109/QĐ-BVT, 1110/QĐ-BVT, 1111/QĐ-BVT ngày 22/4/2021, 1169/QĐ-BVT, 1170/QĐ-BVT, 1171/QĐ-BVT ngày 28/4/2021 cũng đã được ông Hiền ký.
Hồ sơ mời thầu được công ty Công Ty Cổ Phần Medical Device Lab Technology và công ty TNHH tư vấn và thẩm định quốc gia thẩm định. Từ công ty tư vấn đến công ty thẩm định và các công ty trúng thầu đều quen thuộc từ các gói thầu trước đó.
Vào tháng 11/2020 tại dự án Mua sắm hóa chất, vật tư tiêu hao năm 2020-2021 – Bệnh viện Tim Hà Nội có tổng 5 gói thầu với tổng mức đầu tư là 556.858.089.545 đã được ông Hiền ký quyết định 3033/QĐ-BVT phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Dự án này cũng được Công Ty Cổ Phần Medical Device Lab Technology lập hồ sơ và công ty công ty TNHH tư vấn và thẩm định quốc gia thẩm định giá, hình thức là đấu thầu trực tiếp và lựa chọn nhà thầu rộng rãi trong nước thì số lượng nhà thầu tham gia đông hơn và các công ty trong dự án nói ở phần đầu đều trúng thầu nhiều mục quan trọng.
Các quyết định trúng thầu bao gồm Quyết định số 76/QĐ-BVT ngày 12/01/2021, Quyết định số 353/QĐ-BVT ngày 01/02/2021, đáng chú ý là Quyết định số 77/QĐ-BVT, quyết định số 78/QĐ-BVT ngày 12/01/2021, Quyết định số 205/QĐ-BVT ngày 20/01/2021 có liên doanh Liên danh Công Ty TNHH Thương Mại Tổng Hợp VINATRADING và Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Thanh Phương với tổng mức trúng thầu đạt 72.238.659.921 VNĐ.
Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Thanh Phương trong gian đoạn 2019 được ông Nguyễn Quang Tuấn ký phê duyệt kết quả đầu thầu với tổng giá trị trúng thầu đạt hơn 80 tỷ đồng. Cụ thể, vào ngày 3/12/2019, trên cương vị Giám đốc Bệnh viện, ông Tuấn đã ký Quyết định số 3762/QĐ-BVT phê duyệt “Gói thầu số 3: Vật tư tiêu hao can thiệp tim mạch” trị giá 396,7 tỷ đồng, Công ty TNHH Thanh Phương (địa chỉ số 20, lô 11B đường Trung Yên 10, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội) trúng thầu trị giá hơn 20 tỷ đồng, Liên danh Công ty TNHH Thương mại tổng hợp Vinatrading (thôn Cam 3, xã Cổ Bi, huyện Gia Lâm, Hà Nội) - Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Thanh Phương trúng phần thầu số 31 trị giá 60,2 tỷ đồng. Các công ty này đều là các nhà thầu quen mặt ở bệnh viện Tim Hà Nội trong suốt nhiều năm nay.
Vậy việc xây dựng và đánh giá năng lực các công ty dự thầu có đảm bảo không?
Gói số 1: Thuốc Generic điều chỉnh, bổ sung Kế hoạch lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc điều chỉnh, bổ sung đối với các thuốc không lựa chọn được nhà thầu theo Quyết định số 4460/QĐ-UBND ngày 02/10/2020 của UBND thành phố Hà Nội cho Bệnh viện Tim Hà Nội có tổng mức đầu tư 25.715.400.725 VNĐ. Kế hoạch lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc năm 2020 - 2021 cho Bệnh viện Tim Hà Nội có tổng mức đầu tư 263.280.064.395 VNĐ, trong đó Gói thầu thuốc generic chiếm 137.977.413.145 VNĐ. Kế hoạch lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc năm 2019 của Bệnh viện Tim Hà Nội tổng mức đầu tư 202.423.002.640 VNĐ trong đó gói Thuốc generic chiếm 99.741.967.270 VNĐ. Kế hoạch Lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc năm 2018 cho Bệnh viện Tim Hà Nội tổng mức đầu tư 184.972.869.750 VNĐ trong đó Thuốc Generic chiếm 91.892.902.550 VNĐ. Các gói thầu này đều có nguồn vốn là nguồn ngân sách nhà nước/ nguồn thu dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và nguồn thu khác của đơn vị.
* Về Công tác lập kế hoạch đấu thầu:
Số lượng thuốc, vật tư y tế dự kiến mua trong kế hoạch lập đã sát với nhu cầu chưa?
Liệu có dẫn đến trường hợp thực hiện mua trong năm đạt thấp hoặc có nhiều trường hợp có mặt hàng đưa vào kế hoạch đấu thầu nhưng thực tế không mua, ngược lại cũng có trường hợp vượt cao so với kế hoạch đã lập.
Giá của từng mặt hàng thuốc trong kế hoạch đấu thầu chủ yếu được các Bệnh viện và Sở Y tế (đối với đấu thầu tập trung) xây dựng trên cơ sở giá trúng thầu của năm trước cộng với tỷ lệ trượt giá hoặc chủ yếu trên cơ sở giá chào hàng của các công ty dược mà không tham khảo giá trúng thầu trong thời gian không quá 12 tháng đã được Cục Quản lý Dược cập nhật và thông báo trên website của Cục Quản lý Dược, vi phạm quy định tại điểm b, khoản 2, Mục II Thông tư số 10/2007/TTLT-BYT-BTC.
* Về công tác lập hồ sơ mời thầu (HSMT):
Tiêu chuẩn đánh giá trong HSMT đã hợp lý chưa có chứa đựng nhiều yếu tố có khả năng làm giảm tính cạnh tranh trong đấu thầu, làm tăng yếu tố chủ quan trong lựa chọn nhà thầu, như: Xây dựng thang điểm kỹ thuật chưa tập trung vào các đặc tính kỹ thuật, chất lượng của thuốc (nguồn nguyên liệu, xuất xứ, có kết quả thử tương đương sinh học, tiêu chuẩn kiểm nghiệm,...) mà lại chú trọng nhiều vào năng lực nhà thầu, có thể dẫn đến việc lựa chọn mặt hàng thuốc có chất lượng không cao trong cùng nhóm tiêu chuẩn; Đưa một số tiêu chí đánh giá có tính chất chủ quan cao vào HSMT như: thuốc đã được sử dụng tại bệnh viện, mặt hàng đã được các bác sĩ quen sử dụng, "ý kiến chuyên môn của người sử dụng" (thực chất là ý kiến của Tổ chuyên gia đấu thầu) dẫn đến trong thực tế, chỉ cần Tổ chuyên gia đánh giá mặt hàng dự thầu “không đạt” là nhà thầu bị loại mặc dù sản phẩm vẫn đáp ứng được tất cả các tiêu chí khác của HSMT.
Đối với một số vật tư y tế đặc thù, kỹ thuật cao, nhiều bệnh viện đã ghi rõ tên, chủng loại, xuất xứ vật tư cần mua sắm trong HSMT nhưng không kèm theo cụm từ "hoặc tương đương", vi phạm quy định tại khoản 5 Điều 12 của Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn thực hiện.
* Về xét công nhận trúng thầu:
Bệnh viện lập kế hoạch đấu thầu và hồ sơ mời thầu toàn bộ danh mục thuốc, vật tư y tế dự kiến mua, nhưng xét công nhận trúng thầu theo từng mặt hàng thuốc, vật tư y tế. Tuy nhiên, ở một số bệnh viện cơ quan kiểm toán đã phát hiện nhiều mặt hàng thuốc được phê duyệt giá trúng thầu cao hơn so với giá kế hoạch của chính mặt hàng thuốc đó trong kế hoạch đấu thầu đã được UBND tỉnh, thành phố phê duyệt. Ngành y tế các địa phương cho rằng: Mặc dù giá trúng thầu một số mặt hàng thuốc cao hơn giá kế hoạch được duyệt, nhưng tổng giá trị trúng thầu của tất cả các mặt hàng vẫn thấp hơn giá gói thầu (tức giá trị dự toán của toàn bộ danh mục thuốc, vật tư y tế mời thầu) là phù hợp với Luật Đấu thầu, quy định tại khoản 4 Điều 70 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ về hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu và lựa chọn nhà thầu theo Luật Xây dựng và Thông tư liên tịch số 10/2007/TTLT-BYT-BTC nêu trên.
Vai trò, trách nhiệm của chủ đầu tư, bên mời thầu, đơn vị thẩm định giá, đặc biệt là của ông Nguyễn Sinh Hiền ra sao trong gói thầu “Mua sắm bổ sung hóa chất, vật tư tiêu hao lần 1 năm 2020”
Cơ quan CSĐT - Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 7 cán bộ, nhân viên Bệnh viện Tim Hà Nội và Công ty cổ phần Đầu tư và Định giá AIC - Việt Nam để điều tra về hành vi vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Kết quả điều tra, xác minh đến nay xác định, một số lãnh đạo, cán bộ tại Bệnh viện Tim Hà Nội là Ủy viên Hội đồng mua sắm, thành viên Tổ chuyên gia đấu thầu, thành viên Tổ thẩm định đấu thầu và một số cán bộ Công ty cổ phần Đầu tư và Định giá AIC - Việt Nam đã có các hành vi vi phạm hoạt động đấu thầu trong việc mua sắm vật tư, hóa chất, thiết bị y tế tại Bệnh viện Tim Hà Nội, làm tăng chi phí, gây thiệt hại tài sản cho Nhà nước và người bệnh, ảnh hưởng đến hoạt động đúng đắn của công tác khám chữa bệnh, gây bức xúc trong dư luận nhân dân.
Căn cứ kết quả điều tra, ngày 13/5/2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án, Quyết định khởi tố bị can, Lệnh khám xét và Lệnh bắt bị can để tạm giam về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 222 Bộ luật Hình sự năm 2015, đối với 7 bị can gồm:
Hoàng Thị Ngọc Hưởng (SN 1961), nguyên Phó Giám đốc, Phó Chủ tịch Hội đồng mua sắm, Tổ trưởng Tổ thẩm định đấu thầu Bệnh viện Tim Hà Nội; Nguyễn Thị Dung Hạnh (SN 1969), nguyên Kế toán trưởng, Ủy viên Hội đồng mua sắm, Thành viên Tổ thẩm định đấu thầu Bệnh viện Tim Hà Nội; Đoàn Trọng Bình (SN 1960), nguyên Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Vật tư, Ủy viên Hội đồng mua sắm, Thành viên Tổ thẩm định Bệnh viện Tim Hà Nội; Nghiêm Tuấn Linh (SN 1980), nguyên Phó Trưởng phòng Vật tư, Thành viên Tổ chuyên gia đấu thầu Bệnh viện Tim Hà Nội; Trần Phú Hưng (SN 1976), Chủ tịch Hội đồng quản trị, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư và Định giá AIC - Việt Nam và Nguyễn Hồng Dũng (SN 1982), Phó Tổng Giám đốc kiêm Kế toán trưởng, Thẩm định viên và Nguyễn Trung Dũng (SN 1989), Chuyên viên thẩm định Công ty cổ phần Đầu tư và Định giá AIC-Việt Nam. Hiện Cơ quan CSĐT đang tập trung lực lượng điều tra, làm rõ hành vi vi phạm của các bị can, mở rộng vụ án, triệt để thu hồi tài sản cho Nhà nước và người bệnh.
Tuy nhiên khi ở vị trí Phó Giám đốc phụ trách Bệnh viện Tim Hà Nội, ông Nguyễn Sinh Hiền đã ký quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu thuộc kế hoạch “Mua sắm bổ sung hóa chất, vật tư tiêu hao lần 1 năm 2020”. Trong đó có điểm rất đáng chú ý là, Công ty cổ phần Thẩm định giá và Dịch vụ Tài chính Hà Nội (VFS) đã tham gia thẩm định giá các gói thầu.
Trên cơ sở báo cáo của tổ chuyên gia, thẩm định, biên bản thương thảo hợp đồng, ngày 17/06/2020 ông Nguyễn Sinh Hiền đã ký Quyết định số 1616/QĐ-BVT phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu các gói: Gói thầu số 1: “Hóa chất”, Gói thầu số 2: “Vật tư tiêu hao thường”, Gói thầu số 3: “Van, phổi nhân tạo”, Gói thầu số 4: “Vật tư tiêu hao can thiệp tim mạch” thuộc kế hoạch lựa chọn nhà thầu “Mua sắm bổ sung hóa chất, vật tư tiêu hao lần 1 năm 2020 – Bệnh viện Tim Hà Nội” với tổng giá trúng là 28.373.249.914 đồng.
Trước đó, người đứng đầu Bệnh viện Tim đã ký Quyết định số 1539/QĐ-BVT ngày 09/6/2020 phê duyệt danh sách xếp hạng nhà thầu đáp ứng yêu cầu hồ sơ mời thầu Gói thầu số 1: “Hóa chất”; Quyết định số 1540/QĐ-BVT ngày 09/6/2020 phê duyệt danh sách xếp hạng nhà thầu đáp ứng yêu cầu hồ sơ mời thầu Gói thầu số 2: “Vật tư tiêu hao thường”; Quyết định số 1541/QD-BVT ngày 09/6/2020 phê duyệt danh sách xếp hạng nhà thầu đáp ứng yêu cầu hồ sơ mời thầu Gói thầu số 3: “Van, phổi nhân tạo”; Quyết định số 1542/QD-BYT ngày 09/6/ phê duyệt danh sách xếp hạng nhà thầu đáp ứng yêu cầu hồ sơ mời thầu Gói thầu số 4: “Vật tư tiêu hao can thiệp tim mạch”.
Và, một điểm nhấn mạnh là, ngày 17/04/2020 Bệnh viện Tim Hà Nội đã ký Hợp đồng số 317/2020/HĐ-TĐG-VFS với Công ty cổ phần Thẩm định giá và Dịch vụ tài chính Hà Nội (VFS). Từ Hợp đồng đó, ngày 22/04/2020, Công ty cổ phần Thẩm định giá và Dịch vụ tài chính Hà Nội (VFS) đã có Chứng thư thẩm định giá số 329/2020/CT-TĐG-VFS về các gói thầu thuộc kế hoạch “Mua sắm bổ sung hóa chất, vật tư tiêu hao lần 1 năm 2020” nêu trên.
Nói thêm về Công ty cổ phần Thẩm định giá và Dịch vụ tài chính Hà Nội (VFS), trong quá trình điều tra dấu hiệu tội phạm xảy ra tại Bệnh viện Bạch Mai, tháng 09/2020 Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố, bắt tạm giam Phan Minh Dung nguyên Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thẩm định giá và Dịch vụ tài chính Hà Nội (VFS). Cơ quan CSĐT xác định một số cá nhân tại Công ty cổ phần Công nghệ y tế BMS và Công ty cổ phần Thẩm định giá và Dịch vụ tài chính Hà Nội (VFS) có thủ đoạn gian dối, câu kết hợp thức các thủ tục để nâng khống lên nhiều lần giá trị hệ thống thiết bị y tế đưa vào hợp đồng liên doanh, liên kết với Bệnh viện Bạch Mai, nhằm chiếm đoạt số tiền lớn của người bệnh.
Vậy với các gói thầu thuộc kế hoạch “Mua sắm bổ sung hóa chất, vật tư tiêu hao lần 1 năm 2020” nêu trên của Bệnh viện Tim Hà Nội thì sao? Giá dự toán đã được lập, thẩm định, phê duyệt như thế nào? Vai trò, trách nhiệm của chủ đầu tư, bên mời thầu, đơn vị thẩm định giá, đặc biệt là của ông Nguyễn Sinh Hiền ra sao?
Ý kiến độc giả
Tiêu điểm
