Hồi chuông cảnh báo về công tác PCCC hiện nay

  Khói bốc lên nghi ngút từ tòa nhà cao tầng (Nguồn: Internet)

Phải chăng, qua những vụ cháy liên tiếp xảy ra tại các tòa nhà chung cư cao tầng và các khu dân cư đã lộ rõ những yếu kém, bất cập trong công tác quản lý, thực hiện các quy định về phòng cháy chữa cháy (PCCC).

Cư dân hoang mang

Anh Nguyễn Văn Hải, sống tại tòa nhà HH4A Linh Đàm cho biết: Mới đây, anh cũng giật mình khi biết hệ thống PCCC của tòa nhà vẫn chưa được hoàn thiện. “Ban Quản lý tòa nhà đã thừa nhận chưa hoàn thiện và chưa đủ điều kiện bàn giao. Họ lấy lý do là người dân muốn đến ở sớm nên bàn giao sớm - điều này không đúng. Về nguyên tắc, công trình phải hoàn thiện mới được bàn giao. Hiện mới có 1/3 dân đến ở mà đã xảy ra chập cháy thế này, vậy khi đủ 100% dân đến ở không biết sẽ thế nào”.

Vài ngày sau vụ cháy tòa HH4A Linh Đàm, dân cư ở tòa CT5B, thuộc Khu đô thị Xa La lại hoảng loạn vì cháy. Ông Trần Văn Nghĩa, sống tại tòa CT5B cho biết: Sau hàng loạt sự cố về an toàn cháy nổ, ông và người dân mới biết là hơn 2 năm nay, kể từ khi chủ đầu tư bàn giao nhà cho người dân về ở tòa nhà CT5B cho đến lúc này vẫn chưa có biên bản nghiệm thu về an toàn . “Theo quy định, nếu toà nhà chưa được nghiệm thu thì chưa được bàn giao, sử dụng. Tại sao lại có việc làm trái quy định, coi nhẹ sinh mạng người dân và tài sản của họ?” - Ông Nghĩa băn khoăn.

Anh Lê Đáo, sống tại tầng 30 của khu chung cư CT4 Khu đô thị Xa La (quận Hà Đông, Hà Nội) trao đổi: Nói chung là công tác phòng cháy ở đây khá tạm bợ, chưa thấy tập huấn gì cho dân, kỹ năng thoát hiểm cũng không tuyên truyền. Nếu mà cháy to hơn nữa thì nguy hiểm đến tính mạng rất nhiều người...

Nhiều chung cư có hệ thống PCCC tại chỗ, được lắp đặt từ khi công trình hoàn thành nhưng cho đến nay vẫn chỉ “để xó” không được duy trì bảo dưỡng thường xuyên hay lúc xảy ra hỏa hoạn chuoog báo động lại không kêu. Anh Nguyễn Văn Hùng, sống tại khu chung cư Trung Hòa (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết: “Hầu hết các bình chữa cháy đều hết hạn, không thể dùng được. Nhiều bình chứa để lâu đến nỗi mạng nhện bám chằng chịt cả”.

Theo phản ánh của các hộ dân sống tại tòa nhà N3A, Khu đô thị Trung Hòa – Nhân Chính (Hà Nội), từ khi nhận được nhà, họ không hề nhận được những thông báo hay tài liệu nào từ Ban Quản lý về hướng dẫn phòng, chống cháy nổ. Hầu hết các bình chữa cháy tại tòa nhà này đều quá hạn sử dụng.

Đặc biệt, trong một số tòa nhà còn không có lối chỉ dẫn thoát hiểm, nếu người lạ vào thì chỉ duy nhất đi bằng cầu thang máy, trong khi nếu xảy ra cháy, hệ thống điện bị ngắt, thang máy không hoạt động, người dân không biết chạy đường nào để thoát thân, ông Tiến, sống tại số 305, tòa chung cư B10C, khu đô thị Nam Trung Yên (Cầu Giấy, Hà Nội) lo lắng.

  Hàng ngàn xe ô tô, xe máy, xe đạp bị thiêu rụi ở tầng hầm chung cư Xa La (Hà Đông) (Nguồn: Internet)

Chủ đầu tư thiếu trách nhiệm, chế tài lỏng lẻo

Trước nỗi lo của người dân, ông Nguyễn Hồng Sơn, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bemes, đại diện chủ đầu tư HH4A Linh Đàm cho rằng: Hệ thống phòng cháy của chung cư được đầu tư đồng bộ, đầy đủ. Khi xảy ra sự cố vừa rồi, hệ thống báo cháy vẫn hoạt động. Đến nay, công trình đã được Cục Cảnh sát thẩm duyệt. "Chúng tôi đã thực hiện theo thiết kế hồ sơ được phê duyệt. Còn việc người dân HH4A không nghe tiếng báo cháy vừa rồi là bởi khi xảy ra cháy, đám đông hoảng loạn.Có thể họ không chứng kiến, chứ hệ thống phòng của chúng tôi hoạt động tốt" - Ông Sơn khẳng định.

Tuy nhiên, tại tổ hợp chung cư cao tầng tòa nhà HH4 Linh Đàm do Công ty CP Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bemes làm chủ đầu tư, Phòng Cảnh sát PCCC số 8 Hà Nội đã có biên bản kiểm tra an toàn, kiến nghị cơ sở triển khai thẩm duyệt về PCCC và đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi: "Không tổ chức thực hiện các yêu cầu về  đã được cơ quan có thẩm quyền yêu cầu bằng văn bản". 

Mới đây, Cục Cảnh sát PCCC và Cứu hộ, cứu nạn cũng chỉ ra hàng loạt tồn tại ở tòa nhà HH4: Hồ sơ theo dõi quản lý hoạt động PCCC của tòa nhà chưa đầy đủ tài liệu theo quy định; công tác tự kiểm tra an toàn PCCC tại tòa nhà chưa được tổ chức thực hiện; chưa mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc tại tòa nhà theo quy định. Tại thời điểm kiểm tra, tòa nhà đã bố trí sắp xếp người dân vào ở nhưng chủ đầu tư chưa tổ chức nghiệm thu về PCCC theo quy định.

Bên cạnh đó, kết quả kiểm tra công tác PCCC của Phòng Cảnh sát PCCC số 7 Hà Nội tại tòa nhà CT5 cho thấy: Tòa nhà CT5 thuộc Chi nhánh dịch vụ nhà ở và quản lý Khu đô thị Mường Thanh do doanh nghiệp tư nhân xây dựng số 1 tỉnh Điện Biên làm chủ đầu tư có khoảng 850 căn hộ. Dù chưa được thẩm duyệt nghiệm thu về PCCC nhưng tòa nhà này đã được đưa vào hoạt động từ năm 2012. Đơn vị đã kiến nghị nhiều lần bằng văn bản với chủ đầu tư, ban quản lý tòa nhà, thậm chí đã 3 lần xử lý vi phạm hành chính liên quan đến việc thực hiện an toàn PCCC.

 
Tuy nhiên, để siết chặt quản lý, kiểm soát và hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro khi xảy ra cháy nổ tại chung cư cao tầng, cần có chế tài đủ mạnh để xử lý. Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam Phạm Sỹ Liêm nêu quan điểm: Với tình trạng vi phạm này, không chỉ xử lý nghiêm đối với chủ đầu tư, mà cần xem xét lại vai trò, trách nhiệm của các cơ quan có chức năng kiểm tra, giám sát việc xây dựng các chung cư cao tầng. “Nếu chủ đầu tư xây dựng dự án sai, đương nhiên phải phạt. Cơ quan quản lý mà để việc đó xảy ra thì cũng sai. Chúng ta cần có chế tài xử phạt nghiêm"- ông Liêm nhấn mạnh.

Thực tế cho thấy, từ sau các vụ cháy gần đây, dư luận đã lên tiếng trước tình trạng “dễ cháy, khó cứu” khi xảy ra hỏa hoạn tại các chung cư cao tầng. Hà Nội, TP. HCM đang trên đà phát triển, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh kèm theo đó là nguy cơ cháy nổ.

Đầu tiên đó là sự xuống cấp của hệ thống  tại các tòa nhà đã qua nhiều năm sử dụng. Theo Đại tá Nguyễn Văn Sơn, 15 năm qua rất nhiều công trình cao tầng mọc lên, trong đó nhiều nơi hệ thống điện, hệ thống báo cháy đã xuống cấp.Thậm chí có những công trình đã được thẩm duyệt về tiêu chuẩn  nhưng đến khi đi vào hoạt động lại trở nên lạc hậu.

Theo ông Sơn, ở đây trách nhiệm của các nhà đầu tư phải được đặt lên hàng đầu trong công tác đảm bảo. Bởi lẽ, Luật quy định rất rõ về trách nhiệm của chủ đầu tư từ khâu thiết kế kỹ thuật đến thi công đều phải được cơ quan chức năng thẩm duyệt. Bên cạnh đó, duy trì, bảo dưỡng hệ thống  thường xuyên cũng là một điều tối quan trọng mà nhà đầu tư không thể bỏ qua. “Tôi có thể khẳng định, nếu các đơn vị làm tốt khâu này, đảm bảo hệ thống hoạt động trong mọi điều kiện và phát huy tối đa hiệu quả theo thiết kế thì rõ ràng nguy cơ cháy nổ sẽ giảm. Ngược lại, nếu chủ đầu tư không thực hiện chế độ bảo trì, bảo dưỡng thì rõ ràng khi xảy ra sự cố sẽ không thể ngăn chặn kịp thời cũng như ảnh hưởng tới công tác cứu hộ - cứu nạn của các lực lượng chức năng”, ông Sơn nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia trong ngành xây dựng, ở các nước phát triển hiện nay, mỗi tòa chung cư cao tầng bao giờ cũng có hợp đồng với một công ty độc lập nhằm giúp các nhà đầu tư thực hiện khâu bảo trì, bảo dưỡng định kỳ cho toàn bộ hệ thống . Tuy nhiên, Việt Nam chưa làm được điều này, nhiều doanh nghiệp cho rằng đầu tư vào  không đem lại lợi ích gì về kinh tế. Ở đây, rõ ràng các nhà đầu tư đã quên mất rằng nó đem lại an toàn cho chính công trình của họ và tính mạng của những người dân đang sống ở đó.

Cùng với việc kiểm tra, rà soát việc thực hiện các quy định tại chung cư cao tầng, khu dân cư, cần làm rõ trách nhiệm từ khâu khảo sát thiết kế, giám sát thi công, xây dựng, công tác quản lý Nhà nước về để xử lý nghiêm nếu có sai phạm trong việc thực hiện các quy định về. Khi chỉ ra sai phạm, nguy cơ tiềm ẩn trong công tác thì kiên quyết yêu cầu chủ đầu tư có biện pháp khắc phục, xử lý dứt điểm trong thời hạn cụ thể.

Cùng với xử lý dứt điểm nghiêm minh các sai phạm về công tác PCCC, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải cũng yêu cầu việc đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của người dân phải được đặt lên hàng đầu.