Thương binh, Anh hùng Lao động Trần Hồng Quảng (ngoài cùng bên trái) giới thiệu các hiện vật trong Bảo tàng Quang Minh. (Ảnh: QQĐND)

Chính nghị lực phi thường của thương binh-Anh hùng Lao động Trần Hồng Quảng là động lực quan trọng giúp Xí nghiệp tập thể thương binh Quang Minh (XN Quang Minh) thành công hôm nay.

Khước từ ưu đãi, vì quê hương và đồng đội

Gặp Anh hùng Lao động Trần Hồng Quảng tại quê hương Vĩnh Bảo (TP Hải Phòng) vào đầu xuân mới Tân Sửu 2021 này, nhiều người nói với tôi rằng, họ không thể ngờ rằng đó lại là thương binh hạng 1/4, đã ngoài 70 tuổi và là chủ tịch, kiêm tổng giám đốc một doanh nghiệp lớn, bởi tác phong của anh như một sĩ quan tại ngũ với nước da bánh mật và bộ quân phục bạc màu.

Anh Quảng bộc bạch: "Tuy đã rời quân ngũ từ lâu nhưng phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ vẫn còn vẹn nguyên trong cơ thể và tâm hồn của tôi".

Năm 1971, Trần Hồng Quảng xung phong nhập ngũ. Sau hơn 6 tháng vừa hành quân vượt Trường Sơn vừa trực tiếp chiến đấu, anh và đồng đội đã đến được miền Đông Nam Bộ và được bổ sung vào Sư đoàn 9-quả đấm thép miền Đông. Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, khi truy kích địch tại cửa ngõ Sài Gòn vào sáng 30-4-1975, Trần Hồng Quảng bị thương nặng. Anh được đồng đội cấp cứu kịp thời, nhưng sau khi điều trị lành vết thương, qua giám định thương tật, anh được xác nhận mất tới 80% sức khỏe, được xếp hạng thương binh nặng phải có người chăm sóc. Anh đã từ chối đặc ân này. Nhớ lời căn dặn của Bác Hồ “Thương binh tàn nhưng không phế”, anh xin trở về xây dựng quê hương.

Nghị lực của anh Bộ đội Cụ Hồ và sự chăm sóc của người thân là những liều thuốc diệu kỳ giúp thương binh Trần Hồng Quảng phục hồi nhanh sức khỏe. Anh kiên trì luyện tập, từ chỗ tự phục vụ sinh hoạt bản thân, đến tự đi xe đạp rồi xin đi học nghề và trở thành cán bộ phân xưởng của Công ty rau quả Hải Phòng. Với sự nỗ lực phấn đấu, vào đầu thập kỷ 90 của thế kỷ trước, anh được bổ nhiệm làm Phó giám đốc Công ty rau quả Hải Phòng, một doanh nghiệp nhà nước mạnh của thành phố cảng. Lúc đó ở Hải Phòng nổi lên chuyện thương binh trở về địa phương bức bối vì không có việc làm, đời sống khó khăn. Có người còn làm ăn phi pháp, làm ảnh hưởng đến uy tín của thương binh. “Nếu an phận thủ thường thì tôi cứ làm việc bình thường, vừa có tiền, vừa có chức. Nhưng không thể đứng nhìn những đồng đội của mình gặp khó khăn trong thời bình, tôi quyết định phải làm việc gì đó giúp họ”, thương binh Trần Hồng Quảng nhớ lại.

Sau nhiều đêm mất ngủ, anh Trần Hồng Quảng đã làm đơn xin từ chức Phó giám đốc ở Công ty rau quả Hải Phòng và quyết định tập hợp 35 anh em thương binh quê nhà thành lập XN Quang Minh. Với 35 triệu đồng hỗ trợ ban đầu từ Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cùng chút ít vốn gom góp từ các thành viên trong xí nghiệp, họ đã lập nên một mô hình sản xuất mới-mô hình sản xuất tập thể của những người thuộc đối tượng chính sách với quyết tâm là giàu cho quê hương.

Làm việc thay cho các liệt sĩ

Những người lao động ở XN Quang Minh nói với tôi rằng, trong suốt 25 năm qua, họ chưa hề thấy anh Trần Hồng Quảng nghỉ làm việc hay đi du lịch, an dưỡng. Ngoài nhiệm vụ chính là Bí thư chi bộ, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc XN Quang Minh, anh Quảng còn làm Giám đốc Bảo tàng Quang Minh, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp thương binh và người khuyết tật Việt Nam, Ủy viên Ban chấp hành Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Ủy viên Ban Thường vụ Liên minh Hợp tác xã TP Hải Phòng, Trưởng ban liên lạc truyền thống Anh hùng TP Hải Phòng, Trưởng ban liên lạc Cựu chiến binh Sư đoàn 9 tại Hải Phòng...

Mọi người thấy anh Quảng hết ở văn phòng, lại xuống các cơ sở sản xuất, nhiều khi cùng làm việc với công nhân. Anh thường nói với mọi người rằng, mình phải làm việc thay cho các liệt sĩ đã ngã xuống trên các chiến trường, thực hiện ước nguyện của các liệt sĩ là làm giàu cho quê hương. Mỗi lần đến cơ sở là mỗi lần anh tìm tòi, nghiên cứu cải tiến phương án, quy trình sản xuất.

Cuối thế kỷ trước, trong một lần đi công tác Quảng Ninh, qua huyện Hoành Bồ, anh Quảng thấy nhiều người rao bán đầm nuôi tôm vì tôm của họ chết hàng loạt. Máu kinh doanh của anh nổi lên và anh quyết định đầu tư nuôi tôm. Mày mò tìm hiểu nguyên nhân tôm chết là do môi trường bị ô nhiễm, anh quyết định chuyển hướng nuôi tôm theo hướng mới với mật độ thả tôm ít hơn, cho thức ăn ít hơn và đưa nước từ môi trường tự nhiên vào đầm tôm (phương pháp này bây giờ gọi là nuôi quảng canh cải tiến). Kết quả thật bất ngờ, tôm không những không bị chết mà còn phát triển rất tốt. Đặc biệt, do bảo đảm được vệ sinh đầm tôm nên loại tôm này có giá trị xuất khẩu rất cao. Ngành thủy sản đã đến nghiên cứu mô hình này và quyết định nhân rộng.

Không dừng lại ở đó, anh Quảng và đồng đội còn nghiên cứu thành công đề tài khoa học "Quy trình sản xuất thức ăn nuôi tôm bằng công nghệ sinh học" và tổ chức sản xuất thức ăn cho tôm theo đề tài này. Từ kết quả nuôi tôm và sản xuất thức ăn cho tôm, năm 2003, thương binh Trần Hồng Quảng đã được chọn là đại biểu của Việt Nam đi dự và có tham luận tại Hội nghị Nông dân trẻ thế giới do tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên hợp quốc tổ chức tại Paris (Pháp). Anh cũng là đại biểu duy nhất của hội nghị được Tổng thống Pháp Jacques Chirac gặp gỡ, hỏi kinh nghiệm nuôi tôm quảng canh cải tiến và chụp ảnh lưu niệm.

Từ một doanh nghiệp nhỏ lúc mới thành lập, đến nay XN Quang Minh đã phát triển có quy mô như một tập đoàn. Ngoài văn phòng chính ở Hải Phòng, XN Quang Minh còn có 5 chi nhánh tại TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Quảng Ninh, Hòa Bình và 8 cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ tại Hải Phòng với gần 500 lao động, trong đó hơn một nửa là thương binh và người khuyết tật.

Năm 2020 vừa qua, dù phải đối mặt với nhiều khó khăn do dịch Covid-19 nhưng XN Quang Minh vẫn đạt doanh thu hơn 200 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước hơn 1 tỷ đồng và đóng góp hàng tỷ đồng cho công tác đền ơn đáp nghĩa, an sinh xã hội.

Hiện nay XN Quang Minh đang dồn sức cho việc xây dựng khu sản xuất tập trung trên diện tích 13ha tại xã Gia Đức, huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng với tổng vốn đầu tư khoảng 1.200 tỷ đồng. Khu sản xuất tập trung sẽ có 4 nhà máy sản xuất bột vôi hoạt tính, gạch không nung, nghiền clanhke (xi măng) và bê tông asphalt.

Người truyền lửa cho thế hệ trẻ

Bằng trái tim tâm huyết, cùng nghị lực phi thường hướng tới một mục tiêu tất cả vì cuộc sống của anh chị em thương bệnh binh, 25 năm qua, XN Quang Minh thành công trong hành trình tri ân với những người đồng chí, đồng đội của họ đã ngã xuống ở chiến trường. XN Quang Minh còn thành công ở mô hình doanh nghiệp tập thể với cơ chế quản lý như một hợp tác xã kiểu mới. Chi bộ XN Quang Minh nhiều năm nay được công nhận là chi bộ trong sạch, vững mạnh tiêu biểu. Bản thân người “đứng mũi chịu sào” trong doanh nghiệp là thương binh Trần Hồng Quảng được phong tặng danh hiệu cao quý: Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.

Từ khi thành lập đến nay, XN Quang Minh đã vinh dự được nhiều đồng chí lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, quân đội đến thăm và động viên khích lệ. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khi đến thăm XN Quang Minh đã phát biểu: “Sự nỗ lực, phấn đấu của các đồng chí thương binh tại XN Quang Minh, đứng đầu là thương binh hạng 1/4 Trần Hồng Quảng là tấm gương cho lớp trẻ học tập”.

Bên cạnh nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, XN Quang Minh và bản thân Tổng giám đốc Trần Hồng Quảng còn đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục chính trị và truyền lửa truyền thống đến cán bộ, công nhân viên trong doanh nghiệp và nhân dân trên địa bàn. Bằng nguồn vốn tự có của doanh nghiệp, XN Quang Minh đã đầu tư xây dựng Bảo tàng Quang Minh với hàng nghìn hiện vật quý, trong đó rất nhiều kỷ vật chiến tranh. Bình quân mỗi năm, Bảo tàng Quang Minh đón hơn 5.000 khách đến tham quan, sinh hoạt truyền thống trong khuôn viên của bảo tàng. Tất cả dịch vụ tại đây đều miễn phí.

Tâm sự với tôi, anh Quảng vẫn canh cánh món nợ với đồng đội cũ, những người đã ra đi mà chưa kịp thực hiện ước mong xây dựng lại quê hương sau ngày toàn thắng. Anh đã thề trước vong linh của các đồng đội rằng, còn sống ngày nào, anh sẽ còn lao động, cống hiến cho quê hương và truyền lửa cho thế hệ trẻ.