TS. Nguyễn Đức Thành – Giám đốc Viện Nghiên cứu và Chính sách (VERP) khẳng định khi trả lời phỏng vấn PV Infonet về những thách thức trong điều hành thị trường vàng với tân Thống đốc Lê Minh Hưng.

Ông Thành cho rằng, vừa qua nhiệm kỳ của nguyên Thống đốc Nguyễn Văn Bình đã thành công trong việc tách vàng ra khỏi lưu thông. Ở thời điểm đó, khi thị trường vàng “dậy sóng”, những giải pháp mà cơ quan điều hành tiền tệ đưa ra để “kìm cương” giá vàng, nhằm giải quyết tình huống khẩn cấp là hợp lý.

Trả vàng về cho thị trường

- Vàng đã được tách ra khỏi lưu thông, thì tới đây có còn thách thức nào từ vàng mà tân Thống đốc không thể bỏ qua, thưa ông?

TS. Nguyễn Đức Thành: Tôi vẫn giữ quan điểm việc tách vàng ra khỏi lưu thông là một chủ trương hoàn toàn đúng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Trong bối cảnh nền kinh tế rơi vào “nước sôi lửa bỏng”, bất ổn kinh tế vĩ mô lớn, NHNN đã phải dùng tới biện pháp mạnh, đặc biệt là đưa thị trường vàng miếng vào khuôn khổ kiểm soát rất chặt. Nhưng giờ chính là lúc tân Thống đốc phải tính tới việc xử lý vấn đề này, nghĩa là phải trả vàng về cho thị trường.

TS. Nguyễn Đức Thành- Giám đốc Viện Nghiên cứu và Chính sách (VERP)

Vàng tách khỏi lưu thông là một chuyện, nhưng phải trả vàng về cho thị trường, nghĩa là phải hình thành một thị trường vàng đúng nghĩa. Giống như câu chuyện ngoại hối, khi tính toán tách đô la Mỹ ra khỏi lưu thông thì càng phải phát triển thị trường ngoại hối.

Vì thế, tôi nghĩ tới đây của NHNN là phải xây dựng được thị trường mua bán vàng tự do hơn, chứ không phải trạng thái hiện nay.

Do đó, đây là thách thức lớn, gánh nặng cho tân Thống đốc Lê Minh Hưng khi ngồi vào “ghế nóng” điều hành. Hơn thế, đây không chỉ đơn thuần là trách nhiệm của cá nhân tân Thống đốc, mà của cả NHNN phải làm, là nhiệm vụ đặt ra cho nhiệm kỳ này.

- Để dẹp sự “bấn loạn” thị trường vàng trước kia NHNN đưa ra giải pháp thu hẹp vàng miếng và chỉ giữ một thương hiệu vàng miếng quốc gia duy nhất là SJC. Nhưng như ông nói phải xây dựng thị trường cho vàng, nghĩa là cần thêm nhiều “hàng hoá” để giao dịch?

TS. Nguyễn Đức Thành: Chắc chắn rồi. Đúng là khi giải quyết tình huống tình thế, ở thời điểm đó NHNN phải đưa giải pháp là thu hẹp về một thương hiệu vàng miếng quốc gia duy nhất. Nhưng nếu xét tính “thị trường” thì lại không phù hợp, nên bối cảnh thị trường hiện tại NHNN cần tính tới việc trả vàng về thị trường và Nhà nước không can thiệp nữa.

Vàng cũng là một loại hàng hoá, nên phải trả về cho xã hội, thị trường. Và để thị trường vận hành một cách bình thường thì hàng hoá có nhiều chủng loại, nhiều thương hiệu. Việc trả lại vàng cho thị trường không khó mà cái khó nằm ở chỗ khác.

- Cụ thể cái khó mà ông đề cập là gì?

TS. Nguyễn Đức Thành: Đó chính là các nhóm lợi ích, họ đang hưởng lợi khi chỉ có 1 thương hiệu vàng quốc gia duy nhất trên thị trường, nếu thị trường vàng được mở với nhiều thương hiệu khác nữa thì lợi ích này sẽ bị xâm phạm.

Vấn đề là có vượt qua được các nhóm lợi ích này để trả vàng về với thị trường hay không. Về nguyên tắc NHNN sẽ phải làm và làm được, chỉ có điều có thể vượt qua được những níu giữ về lợi ích hay không.

Việc trả vàng về thị trường với nhiều thương hiệu vàng là bình thường, chứ không thể để trạng thái tình thế kéo dài mãi.

Nếu chúng ta không làm, níu giữ lợi ích thì chúng ta sẽ thua. Tôi cho rằng nhóm lợi ích này sẽ không thể tồn tại mãi, nhưng sẽ gây xáo trộn, căng thẳng không đáng có trong xã hội.

Ban điều hành mới của NHNN dưới sự điều hành của tân Thống đốc làm mạnh tay đối với các nhóm lợi ích, vừa giữ được thành quả tách vàng khỏi lưu thông, vừa trả vàng về cho thị trường... thì quả là tuyệt vời.

Đầu cơ vàng giảm, nhưng vẫn nhen nhóm

- Lâu nay NHNN không có điều tiết gì mới thì có vẻ NHNN đang yên tâm với vàng?

TS. Nguyễn Đức Thành: Hiện nay thế giới không quan tâm tới vàng, người dân trong nước cũng không còn mặn mà với vàng như trước. Khi dân không quan tâm tới vàng thì cải cách thị trường này, nhà điều hành sẽ có dư địa chính sách để xử lý.

Theo chuyên gia, việc tách vàng ra khỏi lưu thông vừa qua của NHNN là một thành công lớn trong chính sách điều hành. Nhưng đã tới lúc, phải trả vàng về cho thị trường

- Nhiều quan điểm cho rằng, từ khi thị trường vàng được “quản” bởi Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng, tình trạng đầu cơ đã được loại bỏ. Từ quan sát thị trường, ông có đồng tình với quan điểm này?

TS. Nguyễn Đức Thành: Tôi nghĩ để đánh giá đầu cơ vàng còn hay không thì có nhiều lý do. Thương hiệu vàng thâu tóm một chỗ, việc nắm giữ vàng rủi ro.... làm cho vàng không còn là kênh đầu tư hấp dẫn, sự đầu cơ giảm, nhưng không tuyệt đối. Vì vẫn tồn tại các giao dịch ngầm, bởi chừng nào sản phẩm vàng không mang thương hiệu nhưng vẫn có lợi ích trong buôn bán, trao đổi, nắm giữ... Rất khó để khẳng định đầu cơ vàng không còn.

Có thể đầu cơ đối với vàng miếng mang thương hiệu quốc gia không còn rõ ràng, nhưng thị trường liên quan tới tài sản, các thương hiệu quý ... tiếp tục tồn tại và biến dạng. Vì thế, tôi cho rằng nên trả lại cho thị trường một cách bình thường.

- Giai đoạn trước khi giải quyết sự bấn loạn của thị trường vàng có dấu ấn của tân Thống đốc khi còn giữ cương vị lãnh đạo một Vụ chuyên môn của NHNN. Ông có kỳ vọng gì tới đây tân Thống đốc sẽ giải quyết rốt ráo những vấn đề tồn tại đặt ra với thị trường vàng?

TS. Nguyễn Đức Thành: Tôi cũng kỳ vọng là vậy.

Xin cảm ơn ông!