Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu là một trong những vị tướng đáng kính của Quân đội Nhân dân Việt Nam, bởi những chiến công lẫy lừng trong chiến tranh và bởi những đóng góp to lớn của ông trong việc lan tỏa tri thức và tri ân đồng đội. Trong suốt 15 năm qua, ông đã thực hiện nhiều chuyến đi tri ân tới các chiến trường xưa, nơi từng in dấu chân của ông và đồng đội trong những năm tháng chiến tranh ác liệt.

Là một chiến sĩ dày dặn kinh nghiệm, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu đã tham gia 4 chiến dịch lớn với tổng cộng 67 trận đánh tại các chiến trường trọng yếu như chiến dịch Mậu Thân 1968, Chiến trường Quảng Trị 1972, Đường 9 Nam Lào, Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử 1975... Những ký ức về chiến tranh, về sự hy sinh và lòng quả cảm của đồng đội luôn là nguồn động lực để ông trở về những nơi này, để tưởng nhớ và tri ân những người đã cống hiến cho nền độc lập dân tộc.

Mỗi chuyến đi tri ân của ông không chỉ dừng lại ở việc thăm lại đồng đội, những cơ sở từng ủng hộ cách mạng, cưu mang chiến sĩ trong suốt thời gian chiến tranh, mà còn mang theo một sứ mệnh cao cả khác: trao tặng sách. Ông đã gửi tặng hàng vạn cuốn sách tới các đơn vị trong toàn quân, đặc biệt là cựu chiến binh, bạn hữu, các bảo tàng, trường học, thư viện, chiến sĩ và nhân dân nơi ông đặt chân đến. Theo thống kê từ văn phòng Viện sĩ - Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, đến nay tổng số sách mà ông đã trao tặng lên tới 50.000 cuốn.

Ngoài việc tặng sách trong nước, ông còn trao tặng những cuốn sách song ngữ cho bạn bè quốc tế, các cơ quan ngoại giao và những đoàn khách quốc tế đến thăm Việt Nam. Đây chính là một món quà tri thức và cũng là một cách để giới thiệu về lịch sử, văn hóa và nghệ thuật, khoa học quân sự của Việt Nam đến với bạn bè năm châu. Những cuốn sách do ông viết về phương châm 4 tại chỗ nổi tiếng, về nghệ thuật chiến tranh, khoa học quân sự hay những tác phẩm chân dung văn học về đời binh nghiệp của ông do các nhà văn, nhà báo sáng tác, đều mang giá trị tri thức sâu sắc, góp phần truyền tải những kinh nghiệm và bài học quý báu cho thế hệ sau.

Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu có một câu nói trứ danh: "Tôi không có tài sản gì nhiều, chỉ có những cuốn sách". Ông luôn tâm niệm rằng tri thức trao tặng qua những cuốn sách là một nguồn đầu tư cho tương lai, là cách để ông góp phần phát triển thế hệ trẻ, thay đổi vận mệnh đất nước thông qua sự khai sáng về tư duy. Ông tin rằng những gì được viết ra sẽ tồn tại mãi mãi, và sách chính là thặng dư trí tuệ của đời người. Chính vì vậy, hành động tặng sách của ông là một nghĩa cử đẹp, cũng là một chiến lược phát triển con người đầy ý nghĩa.

Trong thời đại hiện nay, khi văn hóa đọc đang đối mặt với nhiều thách thức lớn do sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và truyền thông số, thì hành động khác biệt của Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu – tặng sách tới muôn người – chính là một cú hích ngược mang tính cảnh tỉnh. Ông nhắc nhở chúng ta rằng sách vẫn là một trong năm người thầy vĩ đại nhất của nhân loại, là nguồn tri thức không thể thay thế, là nền tảng để con người xây dựng tư duy và phát triển bền vững.

Những gì Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu đang làm không chỉ có ý nghĩa với riêng ông mà còn là bài học quý giá cho thế hệ mai sau. Ông - một vị tướng tài ba trong chiến tranh – nay đã gần U80 vẫn đang là một người truyền lửa tri thức trong thời bình. Từng trang sách ông trao đi chứa đựng giá trị tri thức và là biểu tượng của lòng biết ơn, của trách nhiệm với thế hệ kế tiếp và của niềm tin vào sức mạnh của tri thức trong việc thay đổi vận mệnh đất nước.