Cuộc đời và sự nghiệp của ông đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ, với tư duy: tri ân không chỉ dành cho đất nước, đồng đội, dòng họ, mà cả gia đình.

Sau khi nghỉ hưu, tướng Hiệu đã quyết định dành phần lớn thời gian của mình để thực hiện những dự án tri ân, thể hiện lòng biết ơn đối với cộng đồng, đất nước, và những người đã đồng hành cùng ông trong suốt sự nghiệp quân sự. Hành động này không chỉ là sự thể hiện của lòng biết ơn sâu sắc mà còn mang ý nghĩa quan trọng trong đời sống xã hội. Ông tâm niệm, càng biết ơn, càng được nhiều hơn. Nhiều hơn ở đây được hiểu là được nhiều tình cảm, trí huệ và năng lượng sống tích cực.

Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, thực hành lòng biết ơn có thể cải thiện tinh thần, giảm căng thẳng và trầm cảm. Đối với Tướng Hiệu, việc này có thể mang lại sự hài lòng, bình an trong tâm trí, và ý nghĩa sâu sắc cho cuộc sống sau khi nghỉ hưu. Hơn nữa, hành động của tướng Hiệu có thể trở thành nguồn cảm hứng cho những người khác, trở thành nét văn hóa riêng, biểu hiện sống đẹp, khích lệ họ sống có ích hơn và chia sẻ nhiều hơn với cộng đồng. Thông qua việc thực hiện các dự án tri ân, tướng Hiệu cũng đang gián tiếp giáo dục thế hệ trẻ về giá trị của lòng biết ơn và tầm quan trọng của việc đóng góp cho xã hội.

Đối với Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu, tri ân đất nước và đồng đội là ưu tiên hàng đầu. Sau khi chiến tranh kết thúc, ông đã không ngừng vận động đồng bào ở Quảng Trị và cả nước tri ân những người đã hy sinh. Qua việc xây dựng các công trình ý nghĩa ơn sâu như Tượng đài hoài niệm, cụm văn hóa tâm linh tại Gio An, Điểm cao 31, công trình cao điểm 82, và công trình khu tưởng niệm và đền thờ 2500 liệt sĩ Trung đoàn 27 tại xã Triệu Long, huyện Triệu Phong (Quảng Trị), cùng Chùa Gio An, ông đã tạo dựng nên những nơi thiêng liêng để tưởng niệm, tri ân những người lính đã anh dũng ngã xuống vì độc lập, tự do cho dân tộc.

Đặc biệt, hành trình tri ân của ông còn hướng về những người đã giúp đỡ mình trong những năm tháng khó khăn của chiến tranh. Tiêu biểu là câu chuyện về bà Sáu Ngẫu ở miền Nam, thường được nhắc đến là “Bà má miền Nam với tấm bản đồ giúp quân giải phóng tiến vào Sài Gòn” người đã cưu mang và chỉ dẫn ông trong thời kỳ kháng chiến. Sự tri ân của ông đối với má Sáu không chỉ thể hiện qua lời nói mà còn qua những hành động cụ thể và thiết thực.

Tiếp đến, tri ân đối với dòng họ và gia đình cũng được ông coi trọng không kém. Về quê hương mình tại Hải Hậu (Nam Định), ông đã vận động đầu tư xây dựng nghĩa trang tại quê nhà trị giá 3 tỷ đồng, xây trạm xá, trường học, nhà truyền thống xã trị giá gần 1 tỷ đồng, và khoa Đông y Hải Thượng Lãn Ông với kinh phí lên đến 2,5 tỷ đồng. Không chỉ vậy, ông còn quyên góp 24 bộ máy vi tính tặng nhà trường Trung học cơ sở xã Hải Long, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho thế hệ trẻ tại quê nhà.

Triết lý sống của Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu nhấn mạnh sự cần thiết của việc tri ân đất nước, đồng đội, đồng bào và cuối cùng là gia đình, tổ tiên. Cuộc đời và sự nghiệp của ông không chỉ là minh chứng cho sức mạnh của lòng tri ân mà còn là bài học sâu sắc về việc sống có trách nhiệm và biết ơn. Thông qua những hành động biết ơn của mình, Thượng tướng Hiệu đã để lại một dấu ấn không thể phai mờ trong lòng người dân Việt Nam, trở thành tấm gương sáng về đức hạnh và lòng nhân ái, trao truyền cho thế hệ trẻ ý nghĩa sống đẹp với nghĩa cử cao cả.