Báo xưa: Di sản còn sống mãi

2025-06-15 21:40:47 0 Bình luận
Trong suốt 100 năm qua, Báo chí Cách mạng Việt Nam luôn đồng hành cùng những đổi thay của đời sống xã hội. Ngày nay, từ cách làm báo cho đến ngôn ngữ báo chí đã ít nhiều thay đổi. Thế nhưng, những trang báo xưa vẫn vẹn nguyên giá trị bởi mỗi lần lật giở là một lần được sống lại từng giai đoạn lịch sử hào hùng, thấy rõ đời sống, phong tục của người Việt và cả sự phát triển của tiếng Việt qua thời gian.

Những trang báo như chứng nhân của lịch sử bởi nó lưu giữ nét đẹp văn hóa qua từng chất liệu giấy in, tranh vẽ minh họa, đến những ngôn từ mang phong vị riêng của thời đại. Chất liệu giấy in báo xưa rất phong phú, mỗi loại đều phản ánh rõ bối cảnh lịch sử và giai đoạn phát triển của nền báo chí Việt Nam. Trong đó, giấy rơm và giấy bản là hai chất liệu phổ biến. Dù đã trải qua hàng chục, thậm chí hàng trăm năm, nhiều tờ báo in vẫn giữ nguyên giá trị, thậm chí còn trở thành “bảo vật” sưu tầm không chỉ bởi nội dung, mà còn nhờ chất giấy đặc biệt nhuốm màu thời gian, gợi vẻ hoài cổ. Đặc biệt, nét mực trên các trang báo xưa vẫn còn sắc nét, tranh minh họa vẫn giữ được độ rõ ràng và sống động.

Một trong những đặc trưng nổi bật của báo chí xưa chính là ngôn ngữ và văn phong giàu tính biểu đạt, đậm chất văn học, chịu ảnh hưởng của thể văn biền ngẫu. Trong các bài viết trên những tờ báo như Khuyến học, Phụ nữ Tân Văn, người đọc dễ bắt gặp nhiều từ ngữ nay đã mai một hoặc trở nên xa lạ như “giài rợ”, “yêm bác”, “đàn hạch thời vụ”... Hệ thống đề mục trên báo xưa cũng đầy độc đáo và sáng tạo, nếu không đọc kỹ các nội dung thì chưa chắc đã hiểu hết. Đó là mục Tạp trở – nơi ghi chép những chuyện văt, Khải sự – trình bày với bạn đọc những vấn đề liên quan đến thu tiền báo, phát hành, khó khăn về tài chính của báo hay mục Nói hay đừng trên báo Rạng Đông do Vũ Bằng đảm nhiệm dùng để châm biếm những vấn đề trong xã hội đương thời.

Bên cạnh sự khác biệt về chất liệu giấy và cách dùng từ so với báo ngày nay, tranh minh họa cũng là một trong những yếu tố tạo nên điểm riêng biệt của báo chí xưa. Những bức vẽ thủ công trên tờ Văn nghệ, Phụ Nữ Tân Văn, Phong Hóa, Ngày Nay... được sắp xếp hài hòa thể hiện sự tinh tế trong thẩm mỹ và góp phần truyền tải thông tin một cách chân thực, sống động nhất. Đó có thể là tranh trên trang bìa báo Tết, là nét vẽ minh họa cho quảng cáo, cũng có khi là tranh biếm họa cạnh những mẩu truyện. Nét vẽ dù giản dị nhưng chứa đựng cả tài năng, tâm huyết của người họa sĩ và phản ánh đời sống tinh thần, phong tục của người Việt trong quá khứ. Có thể thấy tranh minh họa trên báo xưa là nét đặc sắc riêng không thể thay thế bằng ảnh chụp hay đồ họa hiện đại, và đó cũng là lý do khiến những tờ báo cũ trở thành vật phẩm đáng được gìn giữ, trân trọng.

Tranh vẽ trên các trang bìa báo Văn Nghệ xưa.

Ngày nay, lật giở từng trang báo cũ người đọc như đang mở cánh ra cửa trở về quá khứ để cảm nhận từng nhịp đập của đời sống xưa. thấy được nếp sinh hoạt, tư tưởng và cả quan niệm thẩm mỹ của người Việt Nam trong từng giai đoạn lịch sử. Chính vì thế, báo xưa là kho tư liệu vô giá dành cho mọi người, nhất là với những người làm báo bởi nó chứa đựng nhiều bài học thực tiễn về cách hành văn, dùng từ, cách tiếp cận vấn đề trong báo chí. Trải qua bao thăng trầm của thời gian, báo xưa với những giá trị riêng của nó, sẽ luôn là nguồn tư liệu quý để soi chiếu, kế thừa và phát triển trong thời đại mới.

Tạp chí điện tử Hoà Nhập, cơ quan ngôn luận của Hiệp hội Doanh nghiệp của Thương binh và NKT Việt Nam, liên tục cập nhật thông tin liên quan về lĩnh vực kinh doanh của Thương binh và Người khuyết tật như: Đầu tư, kinh doanh, thương mại, dịch vụ, bất động sản, sức khỏe. Ngoài ra, Tạp chí cũng xin giới thiệu tới độc giả những bài viết về chính sách cho người có công, tấm gương thương binh, người khuyết tật vượt khó, doanh nhân thương binh, người khuyết tật tiêu biểu, doanh nghiệp của thương binhngười khuyết tật. Kính mời độc giả đón đọc. Mọi ý kiến đóng góp và chia sẻ xin liên hệ qua email tapchihoanhap@gmail.com.

Ý kiến độc giả

0

Xã Giao Ninh vững niềm tin bước vào nhiệm kỳ mới (2025 – 2030)

Ngày 7/8, Đảng bộ xã Giao Ninh, tỉnh Ninh Bình tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đây là sự kiện chính trị quan trọng của Đảng bộ, chính quyền và các tầng lớp nhân dân xã, đánh dấu một giai đoạn phát triển mới của xã Giao Ninh sau khi được sáp nhập theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
2025-08-06 21:40:15

Thủ tướng bổ nhiệm lại Thứ trưởng Bộ Nội vụ

Tại Quyết định số 1666/QĐ-TTg ngày 5/8/2025, Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm lại ông Vũ Chiến Thắng giữ chức Thứ trưởng Bộ Nội vụ.
2025-08-05 19:25:25

Tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật cho người khuyết tật khu vực phía Nam và Tây Nguyên

Ngày 4/8/2025, tại TP. Hồ Chí Minh, Cục Phổ biến, Giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Bộ Tư pháp đã phối hợp cùng Liên hiệp hội về người khuyết tật Việt Nam tổ chức Hội nghị tập huấn, phổ biến kiến thức pháp luật và trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm nhằm tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật cho người khuyết tật khu vực phía Nam và Tây Nguyên.
2025-08-05 16:35:49

Công an tỉnh Phú Thọ đánh giá tiến độ công tác chuẩn bị Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống CAND Việt Nam

Chiều ngày 04/8/2025, Công an tỉnh Phú Thọ tổ chức Hội nghị báo cáo, đánh giá tiến độ công tác chuẩn bị Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống CAND Việt Nam (19/8/1945-19/8/2025) và 20 năm Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (19/8/2005-19/8/2025).
2025-08-05 14:21:07

Lan toả niềm tin, khơi nguồn khí thế: Tổng Bí thư Tô Lâm gặp mặt các điển hình tiên tiến CAND

Trong khí thế toàn Đảng, toàn quân và toàn dân thi đua lập thành tích hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, cùng 80 năm Ngày truyền thống lực lượng Công an nhân dân (CAND), sáng 04/8/2025, tại Hà Nội, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm đã có cuộc gặp mặt các điển hình tiên tiến lực lượng CAND dự Đại hội Thi đua "Vì an ninh Tổ quốc" lần thứ IX.
2025-08-04 21:59:09

Tăng cường sức mạnh tổng hợp giữa Quân đội và Công an trong bảo vệ an ninh quốc gia

Chiều 4-8, Bộ Công an chủ trì, phối hợp cùng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Hội đồng Lý luận Trung ương, Bộ Quốc phòng và Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Công an nhân dân phát huy truyền thống anh hùng cách mạng, dưới lá cờ vẻ vang của Đảng vững bước cùng đất nước tiến vào kỷ nguyên phát triển mới”.
2025-08-04 21:46:05
Đang tải...