Hơn 70 năm qua, người dân làng Từ Vân (Lê Lợi, Thường Tín, Hà Nội) gắn bó với nghề thêu, may cờ Tổ quốc. Công việc thiêng liêng, tự hào và mang đến nguồn thu nhập ổn định cho đời sống người làm nghề.

Các thế hệ trong làng nối tiếp nghề làm cờ Tổ Quốc.

Ở đây có những người đã may cờ hàng chục năm, họ lớn lên đã thấy cha mẹ may cờ, rồi họ lại nối nghiệp may cờ và họ mong con cháu mình vẫn sẽ nối truyền công việc thiêng liêng này.

Các loại cờ được sản xuất để phục vụ trong những dịp khai giảng năm học mới, ngày Quốc khánh 2/9, dịp lễ, Tết, cổ vũ đội tuyển bóng đá Việt Nam. Để làm ra một là cờ cùng gồm rất nhiều công đoạn từ lựa vải, cắt vải, may thêu... Mỗi khi vào mùa thì tất cả thành viên trong gia đình đều mỗi người một việc.

Mọi thành viên trong nhà đều tham gia may cờ.

Người làng Từ Vân có thể làm ra những lá cờ thêu rực rỡ, cũng có thể làm ra những lá cờ đại lớn đến cả chục mét vuông. Mỗi lá cờ lại được dùng cho một nghĩ lễ khác nhau, có thể treo ở các gia đình, công sở, cũng có thể treo ở các đài tưởng niệm, trên lễ đài. Nhưng dù bất cứ nơi đâu, lá cờ đều trang nghiêm và thiêng liêng, lồng lộng hồn thiêng dân tộc.

Những ngày sắp kỷ niệm Quốc Khánh, khắp làng Từ Vân nơi đâu cũng nhộn nhịp, mỗi người mỗi việc. Có những gia đình mỗi ngày xuất xưởng hàng trăm lá cờ, thế nhưng cờ cứ may ra đến đâu thì lại hết đến đó.

Những nét thêu tài hoa làm nên lá cờ rực rỡ.

Chị Vương Thị Nhung (làng Từ Vân) năm nay 46 tuổi nhưng đã có hơn 30 năm chuyên thêu cờ Tổ quốc.  Chị Nhung chia sẻ: “Ngày trước bố tôi làm cờ nên tôi theo nghề từ năm 10 tuổi, đến khi đi lấy chồng vẫn đem nghề theo”.

Để hoàn thiện một lá cờ thêu tay, chị Nhung phải mất gần 2 ngày, những người chưa thạo nghề có khi mất đến cả tuần. Từng đường kim mũi chỉ được thêu nên cờ phải đạt độ chính xác rất cao. Chính vì vậy, giá thành của một lá cờ thêu tay từ 300.000 - 500.000 đồng tùy kích cỡ, cao hơn nhiều lần so với cờ được may bằng máy.

Lý giải nguyên nhân sao không dùng máy móc cho năng suất, chị Nhung cho rằng muốn giữ nghề truyền thống thêu tay của cha ông để lại, và truyền lại cho các thế hệ sau. Bố đẻ chị Nhung là một trong những người đưa nghề thêu cờ về làng, nay cô con gái chị mới 22 tuổi nhưng cũng đã có hơn 10 năm kinh nghiệm trong nghề thêu cờ. Các con rồi cháu của chị Nhung cũng hàng ngày hỗ trợ người lớn trong việc thêu cờ.

Ông Nguyễn Văn Kỳ - Trưởng thôn Từ Vân cho biết làng Từ Vân nổi tiếng về nghề thêu từ những năm giữa thế kỷ 16, đến năm 1945 nhiều nghệ nhân thêu giỏi được Uỷ ban kháng chiến mời vào Hợp tác xã cờ đỏ trên phố Hàng Bông (Hà Nội) để may cờ Tổ quốc chuẩn bị cho khởi nghĩa. Sau đó các cụ đem nghề thêu cờ về làng truyền dạy cho con cháu đến tận ngày nay. 

Sống được bằng nghề, tự hào được làm nghề, người dân làng Từ Vân luôn cảm thấy xúc động, thiêng liêng khi những lá cờ mình làm nên đã có ở mọi miền Tổ quốc.