Đội K53 quy tập hài cốt liệt sĩ trên đất bạn Lào.

Cứ đến đầu mùa khô, khoảng từ cuối tháng 10 đến tháng 11 hằng năm, Đội K53 lại lên đường sang đất bạn thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng tìm kiếm đồng đội đã hy sinh. Cán bộ, chiến sĩ luôn xác định việc làm này còn là nghĩa cử cao đẹp, sự tri ân sâu sắc đối với các anh hùng liệt sĩ, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”.

Chạy đua với thời gian, không quản nắng mưa, thời tiết khí hậu khắc nghiệt, những nguy hiểm luôn rình rập chốn rừng sâu, Đội chia thành nhiều tốp, nhiều hướng, ngày đêm cơm nắm, muối vừng, trèo đèo, lội suối tìm đến những nơi đơn vị của các liệt sĩ đã từng đi qua.

Có những mùa khô thiếu nước, giữa rừng các anh phải ăn lá me đánh lừa cơn khát, thậm chí gặp những vũng, sình lầy phải dùng phèn đánh nước trong để uống. Nhiều vị trí phải đào sâu nhiều lần trên sườn đồi dốc... Xác định "Tìm hài cốt liệt sĩ chính là tìm người thân của mình", là trách nhiệm thiêng liêng với những đồng đội đã anh dũng hy sinh vì nhiệm vụ quốc tế cao cả đến nay vẫn chưa được trở về an nghỉ trong lòng đất mẹ, Đội tích cực thu thập, xử lý thông tin, mở rộng địa bàn tìm kiếm, sàng lọc, khoanh vùng, nghiên cứu, tìm hiểu rút ra quy luật bố trí quân và cách mai táng liệt sĩ trong chiến tranh. Cùng với đó, Đội luôn nhận được sự giúp đỡ tận tình của người dân các địa phương.

Năm năm qua, đơn vị đã khai quật hàng nghìn vị trí, đào bới hơn 20.000 m3 đất đá, cất bốc được 205 bộ hài cốt liệt sĩ đưa về nước an toàn và bàn giao cho Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Kon Tum, an táng trang trọng tại Nghĩa trang liệt sĩ huyện Ngọc Hồi theo đúng phong tục truyền thống.

Quy tập hài cốt liệt sĩ tại huyện Tà Veng, tỉnh Rattanakiri, Vương quốc Campuchia.

Theo Thượng tá Lê Công Khoa, Đội trưởng Đội K53, khi đã bắt tay vào việc thì cả tập thể không kể chỉ huy, quân y hay lái xe đều trực tiếp cầm cuốc, xẻng tìm kiếm. Phải tìm càng nhanh càng tốt vì nếu kéo dài thì địa hình, địa vật thay đổi, càng khó xác định được vị trí chôn cất liệt sĩ.

Một trong những kỷ niệm mà anh Khoa và đồng đội nhớ nhất là đợt hành quân 5 ngày, tìm được 2 hài cốt liệt sĩ trong một khu rừng ở khu vực biên giới giữa Campuchia và Lào. Sau khi tìm được tên của 2 liệt sĩ khắc trong đá là Hoàng Đình Du và Lê Doãn Chỉnh, hy sinh năm 1967 thì trời bất ngờ đổ mưa, nước lớn tràn về không thể vượt suối, cả đội đành ở trong lán trại tạm. Đến khi hết lương thực mà trời vẫn còn mưa lớn, anh em mang vắt cơm còn lại nấu cháo ăn lót dạ. Nhờ đó đơn vị đã trụ được qua lúc gian nan, chờ mưa ngớt để đưa 2 hài cốt liệt sĩ băng rừng trở về điểm tập kết.

24 năm kể từ ngày thành lập (năm 1995), vượt bao gian nan vất vả, cán bộ, chiến sĩ Đội K53 tỉnh Kon Tum đã tìm kiếm, cất bốc đưa gần 1.296 hài cốt liệt sĩ tại Lào và Campuchia trở về đất mẹ.

Mỗi quân nhân K53 cũng là một chiến sĩ dân vận trên mặt trận tuyên truyền, đối ngoại, thực hiện “Đi dân nhớ, ở dân thương”, củng cố mối quan hệ đoàn kết, gắn bó, tin tưởng, thương yêu với chính quyền và nhân dân hai nước bạn. Hàng năm, Đội còn sát cánh với 2 Bệnh viện Quân y 13 và 17 (Quân khu 5) vượt hàng nghìn km về hàng trăm bản làng xa xôi của huyện Phouvong, Xaysetha, Sanxay tỉnh Attapeu (Lào) khám, chữa bệnh, cấp thuốc, tư vấn sức khỏe cho hơn 1.000 hộ dân, thăm tặng quà các gia đình khó khăn.

Vượt suối sâu quy tập mộ liệt sĩ trên đất bạn.

Cuối tháng 7/2018 xảy ra sự cố vỡ đập thủy điện XePian XeNamnoy tại huyện tỉnh Attapeu (Lào), Đội đã 2 đợt lên đường tìm kiếm người bị nạn, giúp người dân nước bạn khắc phục hậu quả. Trong 20 ngày, đơn vị vận chuyển người và hàng hóa 6 chuyến bằng ô tô, 30 chuyến bằng xuồng ra khỏi khu vực ngập lụt, cứu trợ lương thực cho 15 gia đình, tặng 50 bộ quần áo cho bản Khộc Koong, tặng lực lượng vũ trang của bạn 10 bộ bếp ga, tổ chức khám bệnh, cấp thuốc cho 215 lượt người, khử trùng 15.000 lít nước sạch, vệ sinh môi trường 12.000 m², dọn vệ sinh cho 25 phòng học và 65 nhà dân, tô thắm hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trong lòng nhân dân nước bạn Lào.

Với những thành tích đạt được, năm 2013, Đội K53 vinh dự được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba, từ năm 2013 đến nay 4 lần được Bộ Tư lệnh Quân khu 5 tặng danh hiệu Đơn vị Quyết thắng; 5 bằng khen của UBND tỉnh; 155 lượt cán bộ, chiến sĩ được các cấp khen thưởng; đặc biệt Trung tá Trịnh Mạnh Đạt, Trợ lý chính sách-dân vận kiêm phiên dịch của Đội đã 2 lần được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba.