Đã hơn 50 năm kể từ ngày cùng với đồng đội đặt chân ra đảo Cồn Cỏ, ký ức của những ngày tháng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc vẫn còn in sâu trong tâm trí của thương binh, Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Lê Hữu Trạc.

Từ hai người lính ở hai bên chiến tuyến, phi công Mỹ trên chiếc B52 bị ông Vũ Đình Rạng bắn trúng đã trở thành những người bạn thân thiết.

Trong những năm tháng "xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước", trên chiến trường Khu 5 có một đơn vị gồm hơn 600 cô gái tuổi mười sáu, đôi mươi làm nhiệm vụ vận chuyển lương thực, đạn dược, làm nên huyền thoại về "đội quân tóc dài" của miền Trung khói lửa. Đó là Tiểu đoàn Vận tải 232 do đồng chí Phạm Thị Thao làm Tiểu đoàn trưởng.

Mỗi chiến sỹ Điện Biên được nấu 1kg gạo tẻ một ngày. Hầu như không có chuyện phải nhịn đói, cùng lắm là chậm một hai bữa.

Mưu trí vô song, kiên trung bất khuất”, 8 chữ vàng mãi mãi dành tặng cho những người chiến sĩ biệt động Sài Gòn can trường, quả cảm.

Tháng 3/1967, Trung đoàn 174 (Sư đoàn 316, Chiến khu Tây Bắc - nay là Quân khu 2) nhận lệnh bí mật cơ động vào chiến trường Tây Nguyên, tăng cường cho Sư đoàn 1 (Quân đoàn 3) đánh địch ở Đăk Tô (Tây Nguyên).

Đến thăm tư gia của ông, chúng tôi được xem nhiều hình ảnh quý giá về những năm tháng chiến đấu kiên cường của quân và dân ta được ông lưu giữ rất cẩn thận. Tôi đặc biệt ấn tượng với bức ảnh “Dưới hầm trú ẩn” ông chụp cùng đồng nghiệp và nhà báo Philatov-Tổng biên tập Báo Sao Đỏ (Liên Xô) tại Mặt trận Đồng Đăng, Lạng Sơn, tháng 2/1979.

Người Mỹ mang quân đội của mình và đồng minh trực tiếp tham chiến và xâm lược Việt Nam năm 1965; họ đến nước ta với niềm kiêu hãnh, tự hào là một đội quân nhà nghề, chưa từng thất bại; những người lính Mỹ đến cướp nước ta không thể ngờ rằng họ đang đi vào vùng đất chết, có đường đi vào nhưng không có lối ra. Xưa kia Gia Cát Lượng dùng Bát quái trận đồ, vây hãm Đại đô đốc của Đông Ngô là Lục Tốn, Lục Tốn may nhờ có Hoàng Thừa Ngạn (bố vợ Gia Cát Lượng thì mới trở về từ cõi chết); tuy nhiên, trong chiến tranh Việt Nam, quân chủ lực của Hoa Kỳ đến đất nước của giống Tiên, Rồng để xâm lược là họ đã vào tử địa, thiên la địa võng đang đón chờ để trút xuống đầu giặc biển lửa hờn căm; sông núi Việt Nam, con người Việt Nam chính là hàng triệu “Bát quái trận đồ”, biến quân đội Mỹ trở thành “chim lồng cá chậu”; không có "Hoàng Thừa Ngạn" nào giúp được người Mỹ cả, họ phải tự mình cút khỏi Việt Nam như một lẽ tất nhiên!

Năm 1971, chàng sinh viên Đại học Tổng hợp Phạm Thành Hưng cùng bạn bè “xếp bút nghiên” lên đường tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước ở chiến trường Quảng Trị. Hơn 40 năm đã trôi qua, ông vẫn tự nhắc mình không nên “ăn mày dĩ vãng”, cố xóa đi nỗi ám ảnh chiến tranh, hướng tới tương lai.

Michael Clatterbuck (còn gọi là Mike) là một cựu chiến binh Mỹ từng tham chiến tại chiến trường Thành cổ Quảng Trị. Còn ông Lê Bá Dương - cũng là một cựu binh, cũng cầm súng nhưng lại chiến đấu bảo vệ quê hương, bảo vệ Thành cổ Quảng Trị. Mỗi người một lý tưởng, nhưng ngày chiến tranh kết thúc, Mike và ông Dương cùng chung nỗi day dứt, là có đồng đội bỏ lại xương máu trên chiến trường với những nỗi đau sâu thẳm.