(hoanhap.vn) - Khi tham nhũng là Quốc nạn, rất cần những “hiệp sĩ đường phố”. Đó là quan điểm của Ls Phạm Công Út, Văn phóng luật sư Phạm Nghiêm (Đoàn luật sư TpHCM) về sự kiện Facebooker tố cáo tiêu cực bị công an tỉnh Đắk Nông bắt.
Ông Trần Minh Lợi
Trước đó, báo chí đưa tin, chiều 22/3, Công an tỉnh Đăk Nông bắt ông Trần Minh Lợi (48 tuổi) ở thôn 4, xã Ea Bhốk, huyện Cư Kuin, với cáo buộc Đưa hối lộ. Theo đại tá Lương Ngọc Lếp (Phó Giám đốc Công an tỉnh Đăk Nông), ông Lợi có vai trò đồng phạm trong vụ đưa tiền "chạy" tại ngoại xảy ra tại Công an huyện Đăk Mil.
Để giúp bạn đọc có thêm cái nhìn về vấn đề pháp luật, PV hoanhap.vn đã có cuộc trao đổi với luật sư Phạm Công Út về vấn đề này.
Thưa luật sư, vụ việc Facebooker Trần Minh Lợi tố cáo tiêu cực bị bắt đang khiến dư luận xôn xao và có nhiều ý kiến khác nhau. Vậy quan điểm của luật sư về vụ việc này như thế nào?
Đúng là sự kiện công dân Trần Minh Lợi, một Facebooker vừa bị bắt tạm giam ở Daklak đã khiến cho dư luận có nhiều đánh giá trái chiều nhau. Để đánh giá một cách tương đối về việc bắt tạm giam anh Lợi, dư luận cần xem xét mục đích của cái gọi là hành vi “Môi giới hối lộ” của anh Lợi, đồng thời quay ngược lại hành trình, cách thức, phương pháp đấu tranh chống tiêu cực ở Đắc Lắc và Đắc Nông của anh Lợi trước đây có giống như lần bị bắt này hay không?...
Với 50 vụ mà anh Trần Minh Lợi chủ động “trinh sát”, “giăng bẫy”, “thu thập chứng cứ” và tố cáo hoặc trình báo tội phạm đều có cách thức giống nhau là cải trang, giả danh, đặt vấn đề hối lộ, ghi âm, ghi hình… cuối cùng là tổng hợp các chứng cứ để tố giác tội phạm, hoàn toàn không thấy anh ta có mục đích, ý đồ lợi dụng việc đấu tranh chống tiêu cực để tiêu cực.
Với 43/50 vụ việc mà anh đã chủ động “phá án” đã có kết quả xử lý của các cơ quan có thẩm quyền thì theo tôi, lẽ ra Ban chỉ đạo chống tham nhũng của quốc gia cần trưng dụng anh ấy như một cách chiêu hiền đãi sĩ để phục vụ cho cuộc chiến chống tham nhũng chứ không phải là việc áp đặt anh ta vào tội danh “Môi giới hối lộ” mà tôi cho là khập khiễng, thậm chí “ngáo ộp”.
|
Theo thông tin trên báo chí,
thì liên quan đến vụ án này, trước đó Trung úy Lãnh Thanh Bình, cán bộ Công
an huyện Đắk Mil (Đắc Nông) về hành vi “Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ quyền hạn
để trục lợi”. Mở rộng điều tra, Công an tỉnh Đắk Nông cũng đã khởi tố bị can
và bắt tạm giam Huỳnh Cao Trí (38 tuổi), Nguyễn Xuân An (31 tuổi); khởi tố bị
can và ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Trương Thị Lan (45 tuổi), Nguyễn
Thị Tý (56 tuổi). Trong vụ án này ông Trần Minh Lợi bị khởi tố về tội “Môi giới
hối lộ”.
Có đưa, có nhận, có làm sai chức trách công vụ
thì mới được gọi là nhận hối lộ. Một vụ án chưa xác định được người nhận hối
lộ mà Cơ quan CSĐT – Công an tỉnh Đắc Nông lại khởi tố người đưa và người môi
giới hối lộ. Đúng là chân lý luôn thuộc về kẻ mạnh. Không biết sau vụ án này,
còn có ai dám đứng lên tố cáo tham nhũng tiêu cực.
|
Có ý kiến cho rằng, Trần Minh Lợi "nhập vai quá sâu", có biểu hiện "cài bẫy" khi thu thập chứng cứ. Luật sư có bình luận gì về ý kiến này?
Để đấu tranh chống tham nhũng, là một loại tội phạm mà Đảng và nhà nước xác định là quốc nạn đã tồn tại từ nhiều năm nhưng việc giải trừ còn yếu khiến tội phạm tham nhũng phát triển mạnh mẽ lên các hoạt động công của nhà nước, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các cơ quan nhà nước thì việc người dân góp công trong hoạt động chống tham nhũng như những chiến sĩ trinh sát, đặc công mà không ngại nguy hiểm về mình thì đó là điều cần tôn vinh.
Ngay chính các chiến sĩ công an trinh sát tham gia các chuyên án cũng phải “nhập vai”, cũng phải “gài bẩy” đối tượng và rất nhiều biện pháp nghiệp vụ có thể nguy hiểm đến tính mạng trong khi thi hành nhiệm vụ để phá án. Thì việc “nhập vai”, “giăng bẫy” của anh Lợi lẽ ra thuộc trách nhiệm của nhà nước chứ không phải của người dân, nhưng tội phạm tham nhũng không bị đẩy lùi thì người dân được quyền giăng bẫy, nhập vai để truy bắt tội phạm, vì về nguyên tắc, họ được làm tất cả những điều mà pháp luật không cấm. Chỉ có điều, họ không được hưởng lương, không được khen thưởng, thậm chí phải trả giá bằng mạng sống của chính mình và của gia đình mình nữa.
Tuy nhiên, bắt một người tố cáo và cung cấp bằng chứng tiêu cực của Công an sẽ khiến dư luận có những suy nghĩ trái chiều. Luật sư có nghĩ như vậy không?
Anh ta không chỉ cung cấp bằng chứng tiêu cực của Công an mà của nhiều lĩnh vực có tiêu cực khác từ thông tin mà người dân ở địa phương tin tưởng tìm đến để “trình báo” với anh ấy. Thử đặt câu hỏi, tại sao người dân không trình báo tội phạm tham nhũng với cơ quan công an mà lại tìm đến trình báo anh ấy?
Có phải sự quyết liệt dấn thân và rất có hiệu quả bằng các phương pháp thu thập chứng cứ của anh ấy đã khiến cho 43/50 vụ việc mà anh ấy tố cáo tham nhũng đến cơ quan chức năng đã được giải quyết có kết quả, điều đó có phải anh ta đã tạo được niềm tin rất lớn cho những người dân ở địa phương bị các quan chức tham nhũng buộc họ phải tiêu tốn những số tiền khổng lồ, có khi bằng cả gia tài của mình một cách trái pháp luật hay không?
Không riêng phía công an, phía người đi xin việc, phía y tế…vv… cũng có những dấu hiệu tiêu cực, nhưng đặc biệt là phía một số sĩ quan lại bị anh ta phanh phui nhiều nhất, lực lượng công an bị… tổn thất nhiều nhất do những hành trình tố cáo của anh ta. Điều đó khiến dư luận có quyền hoài nghị về việc bắt tạm giam anh Lợi là hành vi “Xâm phạm quyền khiếu nại, tố cáo” theo như quy định tại khoản 2 điều 132 Bộ luật Hình sự.
Cũng có nhiều người cho rằng, cần phải có quy định miễn trừ để bảo vệ, tạo điều kiện cho người dám tố cáo tiêu cực, tham nhũng. Luật sư có đồng ý với quan điểm này không?
Tôi hoàn toàn đồng tình với ý kiến này, vì nếu nhà nước xem tội phạm tham nhũng hiện đang là quốc nạn thì tại sao chấp nhận những “hiệp sĩ đường phố” tự phát trấn áp tội phạm cướp giật lại không chấp nhận những “hiệp sĩ” chống tham nhũng một cách có hiệu quả. Vì suy cho cùng, phía công an khởi tố anh Lợi về hành vi “Môi giới hối lộ” thì tôi cho là quy chụp, do mục đích của anh ta không nhằm vụ lợi mà nhằm thu thập chứng cứ về hành vi nhận hối lộ. Chỉ cần xét riêng về yếu tố đó thì cũng có thể thấy anh ta đang bị hàm oan.
Qua vụ việc này, cần phải rút ra bài học pháp lý nào, thưa luật sư?
Theo tôi, qua vụ việc này, người cần rút ra bài học chính là những quan chức nhà nước, nhất là lực lượng công an nhân dân, họ phải là những “hiệp sĩ” trấn áp tội phạm, trong đó đặc biệt là tội phạm tham nhũng chứ không phải người dân là người rút ra bài học pháp lý. Vì thông qua hành vi, mục đích, cũng như hậu quả thì hành vi tương tự như anh Lợi hoàn toàn không phải là hành vi nguy hiểm cho xã hội, được pháp luật hình sự quy định.
Do đó, việc bắt bớ này tôi cho là thiếu tính chính nghĩa để nhằm bảo vệ công lý, bảo vệ pháp luật, mà có thể xem đó là dùng bạo lực đế trấn áp người khiếu nại, tố cáo.