LTS: Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả với dụng ý hãy để người khuyết tật được sống như người bình thường, vẻ đẹp không phải là cơ thể hoàn thiện mà chính là ở tâm hồn, ở cách bạn sống và cũng chính từ điểm khuyết tật của bạn. 

Bàn về khái niệm đẹp

Tự nhiên không định nghĩa đẹp xấu, không có chuyện chó đẹp hơn linh cẩu, hay mèo đẹp hơn rắn. Mọi thứ đều mang đặc điểm riêng và không thể so sánh. Tuy vậy, con người nguyên thuỷ đã chọn lọc mọi thứ xung quanh họ, những thứ có lợi và những thứ có hại. Trải qua nhiều triệu năm, việc phân chia đó đã trở thành bản năng của họ. Và người ta gán cho những thứ có lợi là “đẹp”.

Con chó thì đẹp hơn con rắn. Con chó sạch sẽ đẹp hơn con chó dơ bẩn. Con chó khoẻ mạnh cũng đẹp hơn con bệnh tật. Dòng sông đẹp thì thường êm đềm và nhiều sự sống. Con bò đẹp là con bò mạnh và sinh sản tốt...

Dĩ nhiên, chính loài người cũng không nằm ngoài sự phân loại đó. Người ta dùng từ “đẹp” để mô tả những người mạnh khoẻ, vượt trội và một cuộc sống đầy đủ. Khoa học đã chứng minh, những người đàn ông “đẹp trai” thường có chất lượng tinh trùng tốt hơn đàn ông “xấu”, người đàn bà “ đẹp” cũng thường là người có được sức khoẻ tốt, khả năng tự chăm sóc gia đình cao. Cái đẹp đã bị gắn liền với “tính năng”.

Nhưng, “tính năng” tự nhiên của cơ thể người đã dần được tác động bởi y học và khoa học, và vì vậy, "đẹp" cũng bị thay đổi. 2000 năm trước, một người đàn ông mập là một người đẹp, anh ta tượng trưng cho sự no đủ, khả năng chăm sóc gia đình tốt, điều mà rất ít đàn ông thời đó có được. Người phụ nữ cũng vậy, mập, đối xứng thì có khả năng sinh sản và nuôi con tốt, họ là biểu tượng của vẻ đẹp hoàn hảo. Thời nay thì khác, sinh con và nuôi nấng không còn là việc quá khó khăn, người ta cũng không còn đói ăn, nên những người béo mập đã không còn “đẹp”, ngược lại, những vấn đề về sức khoẻ đã khiến mập trở nên “xấu” đối với hầu hết mọi người.

Có thể nói rằng, người ta ngợi ca cái đẹp, nhưng thực ra, bản năng sinh sản và lòng ham muốn vật chất đã chi phối cái đẹp đó.

Điều gì khiến xã hội cho rằng Người Khuyết Tật là xấu xí? Có phải họ xấu không, hay vì họ khó khăn, yếu ớt mà bị cho là xấu xí ? Có lẽ, chúng ta đều đã có câu trả lời.

Tin mừng là mọi thứ đang thay đổi. Tư duy triết học của con người hiện đại đã dần tách biệt cái đẹp và lợi lộc, họ thưởng thức sự đẹp một cách độc lập, thấy cái đẹp trong sự khác biệt chứ không phải trong cố gắng vớt vát cái lợi. Những người này tuy số ít, nhưng họ đã dần lan toả cái triết lý sâu sắc đó. Có lẽ nhiều người chúng ta không ít lần được chứng kiến :

Những nghệ nhân Bonsai tạo ra và nâng niu những cây không bình thường, không khoẻ mạnh và không sinh sản, chỉ để thưởng thức vẻ đẹp của chúng;

Những người sưu tầm đá, thay vì tìm đến những thứ lấp lánh và mắc tiền, họ tìm những viên đá xù xì, đập chúng ra và làm nổi bật cấu tạo đặc biệt của chúng;

Những hoạ sĩ, nhiếp ảnh không hướng đến những cô gái đẹp đẽ, xa hoa nữa mà tìm kiếm những con người bình thường, giản dị, chân thật;

Wabisabi : Một trường phái nghệ thuật ca ngợi vẻ đẹp của sự không hoàn hảo...

Khái niệm "đẹp" đã trở về đúng ý nghĩa của nó

Và trong dòng thay đổi đó, Người khuyết tật (NKT) cũng dần nhận ra vẻ đẹp của họ. Cũng giống như da trắng, da vàng, mắt xanh, tóc đen,..., “Khuyết Tật” đơn giản là một đặc điểm của cơ thể. Thay vì cố gắng đem NKT ra để so sáng với một người bình thường rồi tìm những gì còn đẹp; người ta không so sánh nữa mà nhìn NKT như một người hoàn toàn khác biệt. Và vì họ khác biệt, nên cái đẹp của họ đến từ chính sự khác biệt đó, hay nói cách khác, từ chính khuyết tật của họ.

Ảnh minh hoạ

Cuộc sống của NKT cũng vậy, không còn nhiều người định nghĩa một cuộc sống giàu sang, nhiều tiện nghi là một cuộc sống đẹp, người ta nhận ra bạn có cuộc sống đẹp khi bạn hài lòng và hạnh phúc với những gì bạn có. Khi ăn, con sư tử không ăn một cách quý phái, nó cào xé, man rợ và dơ bẩn. Nhưng người ta nhận ra vẻ đẹp hùng tráng của nó, đơn giản vì người ta đã không đem cái văn hoá “con người” để gán cho con sư tử. Cuộc sống của NKT cũng vậy, khi không đem những người “bình thường” ra làm chuẩn mực, chúng ta sẽ cảm nhận được cái đẹp trong cuộc sống của NKT.

Một hình thể đẹp – một cuộc sống đẹp, đó chẳng phải là một cái đẹp hoàn hảo sao? Chính NKT sẽ phải cảm nhận bản thân mình đẹp trước tiên. Cánh tay yếu ớt, chiếc chân cụt, đôi mắt mờ, cái lưng cong,... chẳng có bộ phận nào đã phản bội hay cố gắng trừng phạt bạn cả. Ngược lại, chúng đã cống hiến những gì tốt nhất có thể cho chính chủ nhân của mình, điều đó không phải đã đẹp đẽ rồi sao?

Người viết bài này chắc rằng, không ít lần nhiều người trong số chúng ta chứng kiến một chàng Tây đẹp trai, lấy một cô gái Việt bị cho là khuyết tật, xấu xí, không xứng đôi vừa lứa. Người ta nghĩ rằng chàng trai đó phải vượt qua nhiều định kiến để tiến tới với cô gái “xấu xí” đó. Họ đã nhầm. Người phương Tây đã vượt qua những sai lạc về cái đẹp, họ cảm nhận được vẻ đẹp chân chính từ những cô gái đó, vẻ đẹp mà không đâu có và không thể so sánh được. Đó là hạnh phúc mà chỉ có những người nhận thức cao có được. Ở nhiều xã hội, điều này thực sự hiếm hoi, người ta sống rất bản năng, phán xét cái đẹp dựa vào ham muốn của họ, thứ vốn đã bị cha mẹ, showbiz và truyền hình nhào nặn. Để tẩy đi những thành kiến và tự nhận ra mình đẹp là không dễ dàng với NKT, nhưng nếu bạn công bằng với bản thân và tách rời suy nghĩ ra khỏi xã hội, bạn sẽ dần cảm nhận được vẻ đẹp chân chính của mình.

Bạn đẹp, không phải vì bạn vẫn là con gái, hay bạn vẫn còn lại đôi tay, đôi chân. Bạn đẹp vì những gì khác biệt: suy nghĩ của bạn, tâm hồn của bạn, cách bạn thưởng thức cuộc sống, và tất nhiên là những khuyết tật của bạn.