Theo Dân trí, xã biên giới Mai Sơn  là địa phương đặc biệt khó khăn của huyện Tương Dương (tỉnh Nghệ An), cách xa trung tâm huyện 120 km. Trường Phổ thông Dân tộc bán trú- Tiểu học Mai Sơn  có 5 điểm lẻ với 268 học sinh, đều là con em đồng bào dân tộc thiểu số (Thái, Khơ Mú, Mông). Các điểm trường nằm rải rác, cách xa trung tâm xã trên 10 km, đi lại khó khăn, nguy cơ sạt lở cao. Để đến được trường, học sinh tại nhiều bản như: Phá Kháo, Piêng Coọc, phải đi bộ hàng giờ đồng hồ.

Giường đan bằng tre, nứa (Ảnh: Dân trí)

Địa bàn miền núi cao, có diện tích tự nhiên rộng  lớn, chia cắt, phân tán, nhiều điểm dân cư nhỏ lẻ, giao thông đi lại quá khó khăn… nên hệ thống trường học cũng bị ảnh hưởng rất lớn, dẫn đến việc quy hoạch các điểm trường, nhất là bậc Tiểu học gặp nhiều bất lợi. Để nâng cao chất lượng giáo dục, giảm thiểu tình trạng quy mô trường lớp manh mún, năm học 2021-2022, Trường PTDTBT - Tiểu học Mai Sơn đã triển khai mô hình trường học bán trú bậc Tiểu học cho học sinh lớp 3-5. 

Theo thầy Đào Xuân Hải- Hiệu trưởng Trường PTDTBT- Tiểu học Mai Sơn, để thực hiện tốt chương trình giáo dục phổ thông 2018, đặc biệt là việc tổ chức dạy và học môn tin học, ngoại ngữ, năm học 2021-2022, nhà trường đã xây dựng kế hoạch dồn học sinh lớp 3, 4, 5 toàn xã về học tại trường chính ở bản Huồi Tố 1.

(Ảnh: Dân trí)

Tuy nhiên, thời gian đi từ nhà học sinh ở các bản Piêng Coọc, Phá Kháo, Chà Lò, Na Kha, Na Hang đến trường chính mất hơn một tiếng đồng hồ. Hiện trường có 120 học sinh thuộc các bản này phải ở bán trú tại điểm trường chính trong suốt cả tuần để học tập.

Chỗ ở dựng bằng tre, nứa tạm bợ của học sinh (Ảnh: Dân trí)

Do điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu, nhà trường  phải trưng dụng, cải tạo lại nhà kho để hàng hóa của một gia đình gần trường làm chỗ ở cho 80 em học sinh bán trú. 

Đầu năm học mới, nhà trường đã huy động giáo viên, phụ huynh tổ chức làm sạp bằng tre, nứa, gỗ lấy chỗ cho học sinh ngủ. Mùa đông nơi vùng biên giới này rất lạnh, nước ấm cho các em tắm rửa hàng ngày để đảm bảo sức khỏe cũng là vấn đề khiến thầy cô và phụ huynh lo lắng. 

Không chỉ thiếu chỗ ở cho học sinh, nhà trường còn thiếu 3 phòng học văn hóa, 1 phòng tin học, 1 phòng học tiếng anh. Các vật dụng để phục vụ cho việc ăn, ở bán trú như giường tầng, khay đựng cơm, bàn ăn, ghế ngồi… thiếu thốn. Nếu không sớm được hỗ trợ cơ sở vật chất thì việc triển khai dạy tin học, ngoại ngữ cho học sinh khối lớp 3-5 sẽ gặp rất nhiều khó khăn.

Ông Kha Văn Lập - Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tương Dương cho biết, hiện huyện có 85 điểm trường, trong đó có 66 điểm trường lẻ. Khoảng cách từ điểm trường lẻ đến điểm trường chính từ 3 km trở lên, có những điểm lên tới 20 km, giao thông đi lại rất khó khăn.

"Hiện nay, trên địa bàn huyện có 5 trường đang triển khai mô hình bán trú bậc Tiểu học gồm: Mai Sơn, Nhôn Mai, Hữu Khuông, Lưu Kiền và Yên Thắng. Tuy nhiên, nhiều trường lại không đủ nhà ở bán trú cho học sinh. Hầu hết các trường Tiểu học trên địa bàn huyện đang thiếu hụt trầm trọng về cơ sở vật chất, giáo viên dạy ngoại ngữ, trang thiết bị dạy, học môn tin học…", ông Lập cho biết thêm.

Tương tự, theo VOV, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú - Tiểu học Tìa Dình (xã Tìa Dình, huyện Điện Biên Đông), việc học tập cũng khó khăn đối với các em học sinh.
Cơ sở vật chất tại điểm bản Chua Ta A còn nghèo nàn, chỉ có 4 phòng học kiên cố, nhà trường đã dựng thêm 7 phòng học bán kiên cố (nhà hoàn toàn bằng tôn), nhà ở nội trú cho học sinh, nhà ở giáo viên, nhà bếp…

Điều kiện vật chất, học tập của các em học sinh miền núi còn thiếu thốn (Ảnh: VOV)

Năm học 2020-2021, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú - Tiểu học Tìa Dình có 495 học sinh, học tại điểm trung tâm và 5 điểm bản.

Ông Ngô Văn Vinh, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc bán trú - Tiểu học Tìa Dình cho biết: Hơn 2 năm qua, mọi sinh hoạt, học tập, giảng dạy của giáo viên và học sinh điểm trung tâm đều trong không gian chật chội, bí bách. Dù đã dựng thêm nhiều phòng học bán kiên cố nhưng vẫn chưa đáp ứng được số lượng phòng học cho học sinh; phòng làm việc của Ban giám hiệu nhà trường cũng chỉ là nhà tạm, chật chội. Dù là trường  bán trú, nhưng vẫn chưa có nhà ăn, phải sử dụng sân trường để làm nơi sinh hoạt cho giáo viên và học sinh bán trú.

Đặc biệt, 233 học sinh bán trú chỉ có 2 phòng ở nội trú bằng tôn với số lượng giường 2 tầng kê san sát nhau, rất nóng vào mùa hè. Hiện điểm trường trung tâm vẫn còn thiếu 5 phòng học để giảm lượng học sinh trên lớp và đón các em học sinh lớp 3 trở lên đang phải học ở các điểm bản. Nhà trường cũng vẫn chưa có mạng Internet nên việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác giảng dạy gặp nhiều khó khăn.